IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası

Yahudiler huzur ve güven buldukları Osmanlı devleti içinde[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kendi inançlarına uygun olarak onurlu bir yaşam sürmüşlerdir.

Osmanlı İmparatorluğu Yahudiler için her zaman[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] güvenle sığınabilecekleri bir ülke olmuştur. Osmanlı idarecilerinin İslam ahlakı ile hareket ediyor olmaları[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] onların farklı millet ve dinlerden insanlara karşı hep hoşgörü ve anlayış ile yaklaşmalarını sağlamış[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu anlayıştan en çok fayda gören toplumlardan biri ise[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] dönemin Avrupası'nda büyük sıkıntı ve zulümlerle karşılaşan Yahudiler olmuştur. Müslüman Osmanlı halkı ve Yahudiler hep barış içinde yaşamışlardır.

19. yüzyılda tüm Batı dünyasını etkileyen ideoloji ve eğilimler[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Osmanlı toplumu içindeki bazı Yahudileri de etkilemiştir. Bu akım ve ideolojilerin biri Siyonizm'dir. Ne var ki[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Yahudi toplumu içindeki bazı kişiler[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Osmanlı'nın anlayışını ve hoşgörüsünü suistimal edebilecek tavırlarda bulunmuşlardır. Ancak bu durum[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Yahudi toplumunun içindeki küçük bir azınlık için söz konusudur. Osmanlı'daki Yahudilerin büyük bölümü ise[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] devlet otoritesine saygıyla ve kendilerine gösterilen anlayışın bilinciyle faaliyet göstermişlerdir.

Dolayısıyla bu yazımızda ele aldığımız bilgilerin amacı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Musevi yurttaşlarımızı incitmek veya eleştirmek değil[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] birtakım tarihi gerçekleri tarafsızca inceleyebilmektir.

Yahudiler Osmanlıya Neden Sığındı?

Sultan I. Mehmet zamanından itibaren[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Osmanlı'da iyi bir konuma sahip olan hatta sarayın daimi doktorluğuna kadar yükselerek alınan kararlarda etkili olan Yahudilerin bu durumu[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Avrupa'daki soydaşlarının gözünden kaçmıyordu. 1430'da Osmanlı'ya yerleşen Haham İzak Sarfati[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Osmanlı ve Orta Avrupa'nın değişik yerlerinde yaşayan Aşkenaz cemaatlerinin lideriydi. Sarfati[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Avrupa'daki soydaşlarına Osmanlı'ya göç etmelerini önerirken Kudüs ve İsrail'e giden yolun Osmanlı'dan geçtiğini vurguluyordu:

Buraya[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Togarma (Osmanlı) Ülkesi'ne geldim. Burada hiçbir şey eksik değildir. Togarma[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Hasyat Ülkesi'ne (İsrail) giden yoldadır. Kudüs'e kadar bütün yol[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] denizin üzerinde altı millik bir geçiş dışında[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] karayoludur. (Togarma[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Rozanes[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] cilt 1[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] s. 20)

Nitekim Kudüs[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Osmanlı'ya ait oldu ve yeni fetihlerle gün geçtikçe büyüyen Osmanlı İmparatorluğu[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] 1517'de Yavuz Sultan Selim zamanında İsrail'i de topraklarına kattı. Bu zaten önceden beklenen bir gelişmeydi.

31 Mart 1492[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] İspanya Yahudileri için Osmanlı topraklarına büyük göçün başlangıç tarihi oldu. Bu tarihte yayınlanan sürgün fermanı ile 200 binden fazla Seferad Yahudisinin yaklaşık yarısı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Sultan II. Beyazıt (1481-1512) zamanında Osmanlı topraklarına yerleştiler. Kudüs de dahil olmak üzere[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] özellikle büyük şehirleri tercih eden Yahudiler[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] buralarda ticarette ve yönetimde söz sahibi oldular.

Yeni gelenler başta İstanbul[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Selanik[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Edirne olmak üzere Osmanlı topraklarının sınırları dahilinde Korfu[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Manastır[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Kudüs ve Sefat'a varana dek yayıldılar. İstanbul 30.000 nüfus ve 44 sinagoguyla Avrupa'nın en büyük Yahudi yerleşimini oluşturdu. (Şalom[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] 6 Haziran 1990)

Göçmenler hemen hemen geldikleri andan itibaren yükselmeye başladılar. Aralarında İspanya'da iken yüksek görevlerde bulunmuş olanlar derhal saraya alındılar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu kişiler Osmanlı maliye ve dış işlerinde söz sahibi oldular. Hatta denilebilir ki[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun yönü[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu danışmanların fikrine göre de tespit edildi. (Türkiye Yahudileri[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Moshe Sevilla-Şaron[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] s. 42)

Osmanlı'daki İlk Yahudi Lobisi: Nasiler

Kuşkusuz Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşayan Yahudilerin en önemlileri arasında[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Kanuni Sultan Süleyman döneminde yaşamış olan Donna Gracia Nasi ile yeğeni Josef Nasi bulunmaktadır.

Nasiler[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] İsrail tarihine geçmiş başlıca Yahudi ailelerindendir. Büyük bir servete sahip olan bu ailenin üyelerinden Yasef Nasi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Osmanlı Sarayı'nda çok önemli görevlere ulaşmış[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] siyasal Siyonizmden 350 yıl önce[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] İsrail ülkesinde (o zamanın Osmanlı sınırlarında) özerk bir Yahudi kolonisi kurmayı tasarlamıştır. (Türkiye Yahudileri[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Moshe Sevilla-Şaron[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] s. 44)

Her zaman Osmanlı yönetiminden çok hoşnut olduklarını söyleyen Yahudiler[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu devletin topraklarında özgürce yaşadılar. Siyonizm de aynı dönemde filizlenmeye başladı.

Donna Gracia[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Yahudi kaynaklarınca tarih sahnesine çıkan Yahudi kadınların en büyüklerinden biri olarak kabul edilir. Avrupalı converso (dönme) soydaşlarını baskı gördükleri için Kanuni Sultan Süleyman'a başvurarak Osmanlı topraklarına aldırmıştır.

Yasef Nasi Portekiz'de doğmuştur[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ancak köken itibarıyla İspanyol Yahudisidir. Yavuz Sultan Selim'in gözüne girmeyi başarmış[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Osmanlı Sarayı'nda saygın bir yer edinmiştir. Nasi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Süleyman'a Filistin'in Tiberya şehri ve çevresini Yahudiler için imtiyazlı bir bölge olarak kabul ettirmiştir. (Israel: A History of Jewish People[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Refus Learsi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] s. 331)

Tiberya için Yasef Nasi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Sultan tarafından muhtariyet id****i verileceğini umuyor[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] burada büyük bir Yahudi yerleşim merkezi kurma hayali besliyordu. (Israel: A History of Jewish People[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Refus Learsi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] s. 331)

Nasi bütün Yahudileri imtiyazını aldığı Tiberya'ya göçe çağırdı. (The House of Nasi Dona Garcia[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Cecil Roth[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] s. 88)

Yasef Nasi'nin Tiberya'da özerk bir Yahudi kolonisi kurma projesi o zaman gerçekleşmemiştir[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ama Aliyah'a (Kutsal Topraklara geri dönüşe) doğru bir başlangıç olması açısından önem taşır. (Harun Yahya[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Kabala ve Masonluk)

Şurası kabul edilmelidir ki (Tiberias Projesi) Yahudilerin anavatanlarına yeniden yerleşmelerine dönük ilk projelerden biri[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] 19. yüzyıl Siyonistlerinin uygulayacakları planın öncüsüdür. Gerçekten de Joseph (Yasef)[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] birçok yanıyla[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Siyonistlerin en büyüğü Theodor Herzl'e çok benzer. (Türkiye Yahudileri[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Moshe Sevilla-Şaron[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] s. 50)

Osmanlı Yönetimindeki Diğer Yahudiler

XVI. yüzyılda[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Ben Natan Eskenazi ve Ester Kira da Osmanlı yönetiminde söz sahibi Yahudiler arasında sayılırlar.

Eskenazi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Saray'da Divan Danışmanlığı görevine gelmişti ve özellikle dış ilişkilerde etkili bir diplomattı. Öyle ki[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Polonya Kralının seçilmesi konusunda[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Osmanlı Sadrazamı Sokollu Mehmet Paşa'nın desteğini sağlayarak belirleyici bir rol bile üstlenmişti. O dönemde Saray'da harem kadınları kapalı yaşadıkları için harem ile dış dünya arasındaki alışveriş gibi bağlantıları kurmak için 'Kira' adı verilen kadınlar görev yaparlardı. Bu kadınlar harem çevresiyle kurdukları ilişkiler sayesinde devlet işlerinde de rol oynarlardı. Ester Kira da bunlardan biriydi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ancak bu ilişkileri menfaatleri doğrultusunda son derece kötüye kullanmıştı.

Ester Kira[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] saraydaki ilişkileri sayesinde kendine yakın olanlara imtiyazlar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] asalet ünvanları ve çeşitli menfaatler sağlarken dosttan çok düşman edinmiştir. Anlaşıldığı kadarıyla Ester Kira bu türden işlere gerektiğinden fazla karışmış ve işi (özellikle oğullarına) vergi muafiyetleri elde etme[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] hatta sipahi beyliklerinin dağıtımına karışmaya kadar götürmüş[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] büyük oğlunu İstanbul Gümrüğü'nün yönetimine almıştır. (Türkiye Yahudileri[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Moshe Sevilla-Şaron[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] s. 54)

Yahudiler[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] 17. ve sonraki yüzyıllarda[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Osmanlı'nın devlet yönetiminde de son derece etkin konumda oldular. Tefecilik yaparak zenginleşen Yahudiler de[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kimi zaman bunu bir politika aracı olarak kullandılar. Gazeteci Çetin Altan[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Yahudilerin Osmanlı'daki etkilerini şöyle anlatır:

Belgeler[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] anlaşmalar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] hepsinin altında Yahudi adı var. Mesela al Karlofça'yı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Pasarofça'yı... Zaten Osmanlı'da Yahudi büyük çapta egemen: Saray geliyor ondan borç para istiyor. Üstelik I. Ahmet'in bir sadrazamını Yahudiler idam ettirmişlerdir. (Şalom[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] 6 Ocak 1993)

Galata Bankerleri

Yahudiler Osmanlı devleti içinde sadık milletlerden biri olarak yaşamışlar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] huzur ve güvenlik buldukları Osmanlı devletinde[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kendi inançlarına uygun olarak onurlu bir yaşam sürmüşlerdir. Ancak 19. yüzyılda tüm Batı dünyasını etkileyen ideoloji ve eğilimler[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Osmanlı toplumu içindeki bazı Yahudileri de etkilemiştir. Bu akım ve ideolojilerin biri Siyonizm'dir. Bir diğeri ise[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kapitalist sistem ve kapitalist yaşam biçimidir. Galata Bankerleri[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu ikincisinin bir temsilcisi sayılabilir. Yahudiler ve diğer bazı Hıristiyan azınlıklardan gelen bu bankerler[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Osmanlı'nın mali çöküşünde önemli bir rol oynamışlardır: Yüzyıllardır Avrupa ticaretinin bütün para işlemlerini ellerinde toplayan Yahudiler[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Osmanlı devletine yepyeni bir mesleğin öncülüğünü yapmak için gelmiş gibidirler... Sarraflığa soyunan Yahudiler[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kendilerine iş mekanı olarak Galata'yı seçmişlerdir. (Hürriyet[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] 12 Mayıs 1988)

1860'lardan itibaren Ga-lata'daki Komisyon Hanı ve Havyar Hanı'nda finans imparatorlukları kurmuş olan Galata Bankerleri[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] saraydan başlayıp[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] vezir[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] vükela[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] memur ve subaydan imparatorluğun en uzak köşesindeki tahıl ya da meyve üreticisine[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] oduncusuna kömürcüsüne ve her türlü esnafına kadar uzanan bir ağ kurmuş bulunuyorlardı. Adeta imparatorluğun milli geliri ve dışarıdan aldığı borçların hatırı sayılır yüzdesi borsa oyunları[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] tefecilik[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] murabahacılık işlemleri ile bu bankerlerin eline geçer hale gelmişti. (Prof. Dr. Haydar Kazgan[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Galata Bankerleri[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] s. 45)

Spekülatif oyunlara halk da alışmıştı. Vekil vükela ellerine geçen parayı sarraflar aracılığı ile oyunlara katılarak değerlendiriyordu. Bu işlerden en ziyanlı çıkan ise İslam-Türk halkı oldu. (Prof. Dr. Haydar Kazgan[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Galata Bankerleri[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] s. 9)

Galata Bankerleri devleti iki koldan soyan şapkalı beyler olarak görülüyorlardı. (Vakit[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] 28 Mayıs 1881)

Galata Bankerleri[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kurdukları tekel sayesinde[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] devleti varlıklarına izin vermeye mecbur etmişlerdi:

Zengin tüccarların çoğunun Yahudi oluşu dikkatimi çekti. Bunların nüfuzu çok kuvvetli[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] imtiyazları Türklerinkinden çok fazla. Kendi kanunları ile idare edilen bir cumhuriyet gibidirler. Yahudiler birlik meydana getirdiklerinden devletin bütün ticaretlerini ellerine almışlardır. Yahudiler kendilerine her zaman ihtiyaç duyulmasını sağlamışlar ve bu nedenle saray da onları korumuştur. Bunların tüm hileleri bilindiği halde tüm işler ister istemez onlara yaptırılıyordu. Velhasıl ticaretle ilgili olan ne varsa onların elinden geçiyordu. (Lady Montaqu[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Türkiye Mektupları[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] 1001 Temel Eser[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] s. 84)

Türkiye adeta memleketin zararı pahasına zenginleşmiş birkaç paşa ve elli altmış tefeci ve sarrafın çıkarlarını sağlamak için varlığını sürdürmekte idi. (Galata Bankerleri[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Prof. Dr. Haydar Kazgan[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] s. 7)

Galata Bankerleri ile o dönemde neredeyse herkesin ilgisi vardı. Bu gerçeğe dikkat çeken kaynaklardan birinde şöyle denilmektedir: Abdülaziz'in annesi Pertevnihal Sultan bile bu işte birçok paralar batırmıştı. Abdülaziz'in istekleri karşısında her türlü oyuna başvuran Sadrazam Mahmut Nedim Paşa kaybettiklerini almak için her türlü oyuna başvurmuştu. Bu işe bulaşmayan kimse yoktu. Namık Kemal[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Ziya Paşa[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Mithat Paşa... Abdülaziz devrinde saray kadınlarının hepsinin mücevherleri rehinde idi. (Galata Bankerleri[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Prof. Dr. Haydar Kazgan[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] s. 46)

Osmanlı İmparatorluğu'nun zor durumda iken kendilerine verdiği imkanları kötü niyetli kulllanan birtakım Yahudiler olsa da[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] İslam ahlak ve faziletini rehber edinen Osmanlı İmparatorluğu sadece Müslüman topluluklara değil gayrimüslim azınlıklara da engin bir hoşgörü içerisinde yaklaşmıştır. Müslüman[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Hıristiyan ve Yahudi topluluklar Osmanlı tarihi boyunca yanyana kurdukları ibadethanelerde dini inançlarını yerine getirmişler ve bu konuda en küçük bir sorun bile yaşamamışlardır.

Kuran'da kitap ehli olarak anılan Yahudiler ve Hıristiyanlar tek Allah'a inanan ve O'ndan gelen hükümlere tabi olmuş insanlardır. Ve bu onları Müslümanlara yakın kılmaktadır. Gerçekte Allah Kuran'da Müslümanlara hiçbir kavme karşı bir düşmanlık beslememeyi emretmektedir. Pek çok ayette müşriklere karşı da adaletli olmak emredilmektedir. Nitekim Peygamberimiz (sav) kitap ehli ile olduğu gibi müşriklerle de toplumsal düzeni sağlamak için bazı anlaşmalar yapmıştır. Müşriklere her zaman için adaletle davranılmış[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] onların korunma ve himaye talepleri Peygamberimiz (sav) tarafından kabul edilmiştir. Bu himaye talebi herhangi bir haksızlığa veya saldırıya uğrama ihtimaline karşı Peygamberimiz (sav)'in korumasını talep etmek[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] onun yanına sığınmak anlamını da taşımıştır. Hayatı boyunca Peygamberimiz (sav)'den pek çok gayrimüslim ve müşrik himaye talebinde bulunmuş[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] o da bu kişileri himayesi altına alarak[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] güvenliklerini sağlamıştır. Çünkü Allah[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Tevbe Suresi'nde müşriklerin sığınma hakkı talep ettiklerinde[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu taleplerinin kabul edilmesini emretmiştir. Ayette şöyle buyrulmaktadır:

"Eğer müşriklerden biri[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] senden 'eman isterse'[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ona eman ver; öyle ki Allah'ın sözünü dinlemiş olsun[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] sonra onu 'güvenlik içinde olacağı yere ulaştır." (Tevbe Suresi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] 6)

Yahudiler ve Hıristiyanlar kitap ehlidir. Doğru-yanlış[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] haram-helal kavramlarına sahiptirler. Allah'a hesap vereceklerini bilmekte[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] O'nun peygamberlerini sevip saymaktadırlar. Bunlar Müslümanların kitap ehli ile kolaylıkla birarada yaşayabileceğini gösterir. Allah Kuran'da[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Müslümanlara[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kitap ehli hakkında bir emir verir; onları "ortak bir kelimede birleşmeye" çağırmak: "De ki: "Ey Kitap Ehli[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bizimle sizin aranızda müşterek bir kelimeye gelin. Allah'tan başkasına kulluk etmeyelim[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] O'na hiçbir şeyi ortak koşmayalım ve Allah'ı bırakıp bir kısmımız bir kısmımızı Rabler edinmeyelim." (Al-i İmran Suresi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] 64)

Huzura Bombalı Saldırı

Din ve vicdan hürriyetini sınırsız bir şekilde kullanan Türkiye Yahudilerinin yüzyıllardır kesintisiz devam eden Cumartesi duası 15 Kasım 2003 sabahı patlayan bombalarla kesintiye uğradı. Beyoğlu Kuledibi'ndeki Neve Şalom Sinagogu ile Şişli'deki Beth İsrael Sinagogu'ndaki patlamalarda 24 kişi hayatını kaybederken 300 kişi de yaralandı. İslam dininin kesin olarak lanetlediği terör saldırılarına maruz kalan vatandaşlarımıza Allah'tan rahmet diliyoruz. Katliamın ardından en çarpıcı açıklamayı Hahambaşı İshak Haleva yaptı. Türkiye tarihinde ilk defa kendilerinin bir Başbakanın ziyaret etmesinden büyük memnuniyet duyduklarını açıklayan Haleva[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] "Osmanlı İmparatorluğu'ndan ve Türkiye Cumhuriyeti'nden Allah razı olsun"[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] dedi. Haleva konuşmasında ayrıca şunları söyledi: "Terörün dini ve ideolojisi yoktur. Bu olayda Musevilerden çok Müslümanlar öldü. Her gün gördüğümüz[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] selamlaştığımız insanlar öldü. Avrupa bunun farkında değil." Galata'da yaşayan Musevi asıllı Ressam-Şair Yusuf Habbib Gerez ise Los Angeles Times'a yaptığı açıklamada şunları söyledi: "Bir milyon bomba atsalar Yahudileri İstanbul'dan kaçıramazlar. Burası bizim evimiz ve daima evimiz olacak."

" Bu makale[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Araştırma Dergisi 26. sayı (Aralık 2003) 2. sayfada yayınlanmıştır."