[System]

1- Demokrasi sozcuk anlamiyla halk iktidari demektir.
Demokrasi,azinligin cogunluk haline gelebilme hak ve olanaginin bulundugu cogunluk yonetimi olarak da tanimlanabilir.

2-Dogrudan demokrasi, toplumu olusturan bireylerin yonetime dogrudan katilmasi esasina dayanir.
Polis adi verilen kucuk kent devletlerinde dogrudan demokrasi uygulanmistir. Birkac kentten olusan ve site olarak adlandirilan devletlerde egemenligin sahibi site halki olmustur.

3-Temsili demokrasi,halkin temsilcilerinden olusan meclisin halk adina kararlar almasi ve yonetimin gucunu kullanmasi esasina dayanir.
Ornegin ulkemizde parlamento yani tbmm anayasa'miz geregince 550 milletvekilinden olusur.Secimler 5 yilda bir yapilir.milletvekilleri sadece secildikleri bolgeyi yada kenilerini secenleri degil tum toplumu temsil eder.

4-Yari dogrudan demokrasi ,yasa cikarma gorevinin hem meclis hem de halk tarafindan yerine getirildigi demokrasi uygulamasidir.

5-ingliz yurttasi adil yargilanma hakkina kavusmustur.diger maddelere gore kral 1john yasalari olusturmaya devam edecek ancak artik keyfi uygulayamayacaktir.
Bu gelismeyle ingilterede halkin ulke yonetiminde sinirlida olsa temsil edilmesini saglayan baronlardan olusan bir anayasal duzen ortaya cikmistir.

6-İngiltere krali 1charles in mali politikalarina tepki olarak ortaya cikmis bildiriye gore kral parlamentonun onayi olmaksiZin vergi duzenlemeyecektir.

7-bu yasayla ingliz yurttasi keyfi tutuklamadan korunma hakki elde etmistir.

8-Parlementoya ,krali belirleme yetkisi verilmistir.Bildiri ile kraln parlemento onayi olmaksizin vergileri arttirmamasi ,ozgur parlemento secimleri ,parlementonun faaliyetlerinin parlemento disinda uygulamamasi gibi gelismeler saglanmistir.
Boylece krallik yonetiminin yasalligini tanrisal hukuktan almadigi ,yonetiminin kaynaginin halk oldugu, halkin ise yetkisini temsilcileri araciligiyla kullanabilecegi kabul edilmistir.

9-bu kongrede butun somurgelerin birer anayasa hazirlamalari ve devlet kurmalari tavsiye edilmistir.
Bu bildirge bireysel hak ve ozgurlukleri bir liste halinde siralayan ve onlari ustun hukuk kurallari olarak aciklayan ilk belgedir.

10-Siyasalesitlik, yasama, ozgurluk,mutluluk arama hakki dile getirilimistir. İnsanlarin bazi haklara dogustan sahip oldugu, bu haklarin toplum ve devlet duzeninden once de var oldugu devletin bunlari koruma yukumlulugu oldugunu belirtmistir.

11- Hem bireysel haklar hem de cagdas devleti olusturan siyasi ilkeler ve anayasa esaslarj belirtilir.

12-padisah 2.mahmut 18. Yuzyildan itibaren savaslarda yenilgiler,toprak kayiplari, devlet gelirlerinde azalma , toplumda huzursuzluk olmasi nedeniyle senedi ittifak anlasmasini ayanlara imzalamistir.

13-padisah 2. Mahmut ,can ve mal guvenligine saygili, zulum yapmayan , rusvete yonelmeyen*
Vergi adaleti ve guvenilir bir maliyesi olan yonetim anlayisi vaad etmistir.

14-hicbir zaman uygulanmadi.

15-osmanli egemenligi altindaki topraklarda yasayan tum bireylere Musluman olup olmadiklarina bakmaksizin esit haklar vaat edilmistir.
Osmanli devletinde demokratiklesme ve insan haklari konusundaki ilk derlu toplu belgedir.

16-butun din ve mezheplerde esitlik ,vergide adalet ,yonetim ,guvenlik,maliye ,egitim gibi alanlarda yeniden duzenlenme gibi yenilikler gelmistir.

17-ilk anayasa kanuni esasidir . 23 aralik 1876 da yururluge konmustur. Devletin yapilanisi ve islenisi ile ilgili ilkelere ;bireylerin sahip olduklari hak ve ozgurluklere yer verilmistir .padisahin yetkileri sinirlanirilmistir ancak olaganustu durumlarda padisaha meclisi dagitma yetkisi verilmistir.

18-kisi guvenligi , mulkiyet hakki*
Din ozgurlugu , egitim ozgurlugu
Konut dokunulmazligi , dilekce hakki , basin ozgurlugu

19- jon turklerin kurdugu ve zamanla siyasal partiye donuserek guclenen ittihat ve terakki cemiyeti adli gizli orgut , meclisin toplanmasi ve hak ve ozgurluklerin saglanmasi iin yogun bir baski olusturulmustur. Baskilara dayanamayan abdulhamit meclisi mebusan icin secimi kabul etmistir.

20-2 .abdulhamit

21-mutlakiyet yonetimini yeniden kurmak isteyenler 31 mart 1909 gunu ayaklanarak demokrasi yanlisi pek cok aydini, subayi ve yoneticiyi oldurmuslerdir. Hareket ordusu tarafindan bastirilan bu ayaklaanin sonucunda 2. Abdulhamit tahttans indirilmis , yerine mahmut resit getirilmistir.
Anayasa onerilerini padisaha onaylatma zorunlulugu kaldirilmistir . Padisahin surgun etme yetkisini elinden almistir.

22-padisahin surgun yetkisine son *verilmis , padisahin meclisi fesih kararinin ayan meclisi tarafindan da uygun gorulmesi kurali getirilmistir.

23-ittaat ve terakki cemiyeti 1912 1913 yilinda balkan savaslari 1914 te baslayan 1. Dunya savasi bahanesiyle otoriter bir yonetim tarzina yonelmistir. Oyleki ittihat ve terakki cemiyeti nin onderleri, meclisin karari ve onayi olmaksizin Osmanli devletinin 1. Dunya savasina girmesini saglamislardir.bu savasi 1918 yilinda agir bir yenilgiyle sonuclandiran osmanlinin dagilma ve parcalanma sureci hizlanmis , topraklarinin cogu galip devletler trafindan isgal edilmistir.

24-insan haklarina dayanan devlet , ulusal devlet ,demokratik dvlet laik devlet sosyal devlet ve hukukun ustunlugune dayanan devlet.

25-1961 anayasasinin en onemli ozelligi ,devlet yonetiminde ve toplum yasaminda bireye agirlik verilmis olmasidir.

26-Kisi dokunulmazligi ,ozel yasamin gizliligi ,haberlesme ; seyahat ve yerlesme ,vicdan ve din ,dusunce , bilim ve sanat ,basin,gazete,dergi,kitap ve brosur yayinlama ,basin disi haberlesme araclarindan yararlanarak ozgurlukleri ; duzeltme ve cevap ,toplanti ve gosteri yuruyusleri ,dernek kurma ,hak arama ve ispat hakki

27- sosyal guvenlik,saglik ve konut gerekainimlerinin karsilanmasi; ailenin ananin ve cocugun korunmasi , ogrenimin saglanmasi kooperatifciligin gelistirilmesi ciftcinin korunmasi

28-vatandaslik, secme ve secilme ,siyasal parti kurma ve partie uye olma, kamu hizmetlerine girme , dilekce hakki ,askerlik ve vergi odevi

29-sonucunda ,12 mart olarak adlandirilan bir doem baslamistir .1961 anayasasi yururlukten kaldirilmamis, yaklasik 40 maddesi degistirilerek hak ve ozgurlukler buyuk olcudr sinirlandirilmis daha sonra 12 eylulde 1961 anayasasi yururlukten kaldrilmistir.