Çevrimdışı

Ermeni olaylarının cereyanı sırasında Sultan İkinci Abdülhamid’e şiddetle muarız olan ve hükûmetine yazdığı raporla İngiltere hariciye nazırı (dışişleri bakanı) Lord Salzbury’nin Türkiye aleyhinde icra ettiği teşebbüslerin ve nihayet parlâmentoda söylediği şiddetli nutkun âmillerinden bulunan İstanbul’daki İngiliz elçisi Sir Flip Küri’nin teşebbüsü neticesiz kalınca İstanbul’dan gönderilecekti... Vedânâmesini takdim için hariciye nezaretine tevdi ettiği huzura naliyet istidası padişah tarafından bilhassa uzatıldıktan ve binaenaleyh sefir epeyce kızdırıldıktan sonra nihayet huzura kabul olundu.

Padişahın gezinti teklifi!
Pedişah elçiyi yanında uzunca müddet tutabilmek için vedânâmesinin takdiminden sonra bahçede bir gezinti teklif etti. Bu gezinti sırasında sözü Ermeni olaylarına getirerek, cereyan eden hali sefire, anlayacağını tahmin ettiği bir şekilde samimî bir lisanla hikâye etti.
Saraydan doğruca Sirkeci Garı’na gelen elçi orada telâş ve teessür içinde bir aşağı bir yukarı dolaşırken sefaret ikinci tercümanı Mariniç’e dedi ki:
-Yazdığımız raporlarda, hata etmiş ve padişah hakkında âdeta iftiraya kadar gitmiş olduğumuzu kesinlikle anladım. O sebeple ziyade müteessirim. Teessüf ederim ki artık bu hatayı tamire imkân yok!

O, siyasî bir deha idi...
Evet, düşündürücü ve düşünülmesi gereken bir durum değil mi? Sultan Abdülhamid Han gibi siyasî deha sahipleri İngilizlere bile gerçeği anlatmasını biliyor ve onları yaptıklarına pişman kılabiliyordu. Ya şimdi?..