Hafif ticari araçlara 1 Mayıs 2010 itibarıyla getirilen kiralama yasağı, ikinci el hafif ticari pazarını vurdu. Toplam 20 bin hafif ticari araç kiralaması yapılan sektörde yasakla birlikte filo kiralama şirketleri ellerindeki araçları satışa çıkarmak zorunda kalırken fiyatlar yüzde 10'a yakın geriledi.


Fiyatların 3 bin TL'ye kadar düşmesine rağmen talebin durduğu ikinci el pazarında stok arttı. Kiralama firmaları uygulamanın özellikle küçük ve orta ölçekli şirketleri sıkıntıya soktuğu görüşünde.

Ulaştırma Bakanlığı'nın 2004 yılında hazırladığı ancak kiralama şirketlerinin karşı çıkması üzerine 5 yıl ötelemek zorunda kaldığı yeni Karayolu Taşıma Yönetmeliği itirazlara rağmen 31 Aralık 2009'da yürürlüğe girdi. Yeni düzenleme şirketlerin taşımalarını ağırlığı 3,5 tonun altındaki ‘kiralık ticari araçlarla' yapamayacağını da öngörüyordu.

Bakanlığın karayolunda hafif ticari araçlarla yapılan ticareti saptamak ve yetki belgesi olmayanların taşıma yapmasını engellemek gerekçesiyle getirdiği düzenleme ile işletmeler kiralayarak kullandıkları araçları kendi bünyelerine almak zorunda kaldılar. Bakanlık uygulamaya ise kiralama firmalarına 5 ay geçiş süreci tanıdıktan sonra 1 Mayıs 2010 tarihinden itibaren başladı.

Türkiye'de 120 bini aşkın uzun dönemli kiralık araç bulunuyor. Bunun yaklaşık 20 bin kadarı ticari. Uzun dönem filo kiralama firmaları bu geçiş sürecinde ellerindeki araçların 10 binini müşterilerine sattı. Kalan 10 bin araç ise satılmak üzere ikinci el pazarına çıktı.

Muadil araçlara yöneldiler Leaseplan Türkiye Genel Müdürü Türkay Oktay, hafif ticari araç kiralama yasağının başta KOBİ'ler olmak üzere tüm firmalar için doğru bir uygulama olmadığını belirterek, şunları kaydetti: "Hafif ticari yasağının devreye girmesiyle bizim müşterilerimizin yaklaşık 50'si bu araçları bizden satın almayı tercih ettiler. Müşterilerimizin yüzde 30'u ise hafif ticari araç yerine StationWagon, MPV veya SUV gibi işlerini görebilecekleri muadil otomobilleri kiralamayı tercih etti. Geri kalan yüzde 20'yi iade alarak ikinci el pazarına yönelttik. Tabii bu dönemde pazara çok sayıda araç çıkınca fiyatlar da geriledi. Hatta geçtiğimiz haftalarda bir iki ihalede bazı hafif ticarilere teklif bile gelmedi." Doğuş Oto Değerlendirme (DOD) Genel Müdürü İlhami Eksin de yapılan düzenleme sonucu, araç kiralama firmalarından dönen ticari araçların sayısında önemli oranda artış olduğunu belirterek "DOD olarak, geçen yıl aynı döneme göre ticari araç stoklarımızda yüzde 20 artış oldu. Son 2 ayda toplamda 5 ile 7 bin arasında ticari aracın bu şekilde ikinci el piyasada satışa sunulması sonucu fiyatlar düştü" dedi. Eksin, şöyle devam etti: "Mart-Nisan aylarında 28 bin 500-29 bin TL aralığında satılan 2008 model bir VW Caddy Kombi'nin fiyatı 27-27 bin 500 TL aralığına geriledi. Diğer ticari modellerde de benzer düşüşler görülüyor. Mevsimsel olarak fiyatların yükselmesinin beklendiği nisan-mayıs aylarında, bu durum net olarak fiyatların yüzde 5 düşmesi anlamına geliyor. Kiralamadan dönen ticari araçların toplu olarak ikinci el piyasaya dönüşlerinin bitmesi ve halen stokta bulunan araçların satılmasından sonra fiyatlar tekrar yükselme trendine girecektir." İntercity Kiralama CEO'su Vural Ak, hafif ticari araç kiralama yasağı kararının geri alınmaması durumunda bugün kiralık araç sayısının 80 bin adetleri bulabileceğini belirterek, "Biz, araçlarımızın yaklaşık yüzde 15'ini kiralayan müşterilerimize sattık. Yaklaşık yüzde 35'i ise ticariyi bırakıp binek kiraladı" dedi.

Akdeniz Sanayi Açık Oto Pazarı'nda hizmet veren Fatih Oto Galeri sahibi Kamil Çoban da mevsimsel olarak hareketli günler beklediklerini ancak hafif ticari araçlarda satışların oldukça ağır gittiğini kaydetti. Fiyatların geri çekilmesine rağmen pazardaki ikinci el hafif ticari müşterisi bulunmadığını kaydeden Çoban, "Bu mevsimde ayda 5-6 hafif ticari satarken 1-2 adet zor satıyoruz" dedi.

Eskidji: Satış hızı düştü Eskidji İkinci El Otomobil Bölüm Yöneticisi Kürşat Pehlivantürk de hafif ticarilerde pazara önemli bir arz geldiğini belirterek, son aylarda 10 binlerin üzerinde aracın pazara girdiğine dikkat çekti. Pehlivantürk, şöyle devam etti: "İkinci el otomobil pazarında fiyatlar önceki 2-3 aya göre bazı modellerde 2-3 bin TL gerilere kadar gitti. Satış hızı oldukça düştü. Bizim de açık artırmalarımızda talep az geliyor. Sıfır km hafif ticari araçlarda fiyatlar bundan etkilenmedi çünkü zaten firmalar talebe göre üretim veya ithalat yapıyor."