Çevrimdışı

Unutkanlık: Her Zaman Düşündüğünüz Şey Değil

Birçok yaşlı insan, daha fazla unutkan olmaktan endişe eder. Unutkanlığın Alzheimer hastalığının ilk belirtisi olduğunu düşünür. Geçmişte hafıza kaybı ve zihin bulanıklığı, yaşlanmanın normal bir parçası olarak kabul edilirdi. Oysa şimdi bilim adamları, bir şeyleri hatırlamaları daha uzun sürse de, çoğu insanın yaşlandıkça hem uyanık hem ehil kaldığını biliyor.

Çoğu insan hafıza kaymaları yaşar. Bazı hafıza sorunları ciddidir bazıları ise değildir. Hafızalarında, kişiliklerinde ve davranışlarında ciddi değişiklikler olanlar, demans (bunama) denilen bir beyin hastalığından mustarip olabilirler. Demans, bir insanın günlük faaliyetlerini yerine getirme yeteneğini ciddi bir şekilde etkiler. Alzheimer hastalığı demansın birçok tipinden birisidir.

Demans terimi, beyin fonksiyonundaki değişikliklerin neden olduğu bir belirtiler grubunu anlatır. Demans belirtileri, tekrar tekrar aynı soruların sorulması, bildik yerlerde kaybolmak, yönergeleri takip edememek, zaman, insanlar ve yerler hakkında yönelim bozukluğu ve kişisel güvenliği, hijyeni ve beslenmeyi ihmal etmeyi içerebilir. Demanslı insanlar yeteneklerini farklı oranlarda kaybederler. Demansa birçok durum neden olur. Bunlardan bazıları geriye döndürülebilir, bazıları döndürülemez. Ayrıca birçok farklı tıbbi durum, Alzheimer hastalığı gibi görünen ama öyle olmayan belirtilere neden olabilir. Bu tıbbi durumlardan bazıları tedavi edilebilir. Geriye döndürülebilir durumlara yüksek ateş, dehidrasyon (susuzluk), vitamin eksikliği ve kötü beslenme, ilaçlara ters tepki, tiroid bezi problemleri veya hafif baş yaralanması neden olabilir. Bunlar gibi tıbbi durumlar ciddi olabilir ve en kısa zamanda bir doktor tarafından tedavi uygulanmalıdır.

Bazen yaşlı insanların demansla karıştırılabilen duygusal problemleri olabilir. Üzgün, yalnız, endişeli veya sıkılmış hissetmek, emeklilik ile yüz yüze gelen veya eşin, bir akrabanın veya arkadaşın ölümüyle başa çıkmaya çalışan yaşlı insanlarda daha yaygın olabilir. Bu değişikliklere adapte olmak, bazı insanları aklı karışmış veya unutkan yapar. Duygusal sorunlar, destekleyici arkadaşlar ve aile tarafından ya da bir doktor veya psikolojik danışmanın profesyonel yardımı ile hafifletilebilir.

Yaşlı insanlarda demansın en yaygın iki biçimi, Alzheimer hastalığı ve multi enfarktlı bunama’dır (bazen vasküler demans denir). Bu demans tipleri geriye döndürülemez, yani iyileştirilemezler. Alzheimer hastalığında, beynin belirli kısımlarında sinir hücresi değişiklikleri, çok miktarda hücrenin ölümü ile sonuçlanır. Alzheimer hastalığının belirtileri yavaş yavaş başlar ve sürekli bir şekilde kötüleşir. Hastalık ilerlerken belirtiler, hafif unutkanlıktan düşünme, muhakeme ve günlük faaliyetleri yerine getirme yeteneğinde ciddi bozukluklara kadar değişir. Sonunda hastalar, tamamen bakıma ihtiyaç duyar hale gelebilirler.

Multi enfarktlı bunamada, beynin kan tedarikinde meydana gelen bir dizi felç veya değişiklik, beyin dokusunun ölümüyle sonuçlanabilir. Felçlerin beyinde gerçekleştiği yer ve şiddeti, problemin ve ortaya çıkan belirtilerin ciddiyetini belirler. belirtiler genellikle aniden başlar ve tekrarlayan felçlerle adım adım ilerler. Bu aşamada, bir felcin neden olduğu zararı geriye döndürmenin hiçbir yolu yoktur. Ama başka felçlerin önlenmesi için tedavi çok önemlidir.

Teşhisi
Teşhis

Hafıza problemlerinden endişe edenler, doktorlarını görmelidirler. Doktor sorunun ciddi olduğuna inanırsa, kapsamlı bir fiziksel, nörolojik ve psikiyatrik değerlendirme tavsiye edilebilir. Hafıza kaybı için tam bir tıbbi muayene, kullanılan reçeteli ve reçetesiz ilaçlar, diyet, geçmiş tıbbi sorunlar ve genel sağlık durumu dahil kişinin tıbbi öyküsü hakkında bilgi toplamayı içerebilir. Doğru teşhis bu ayrıntıların doğru bir şekilde hatırlanmasına bağlı olduğundan, doktor bir aile üyesinden sorunlu kişi hakkında bilgi isteyebilir.

Doktorun herhangi bir sorunu bulmasına yardım etmek için kan ve idrar testleri yapılabilir. Ayrıca zihinsel yeteneklerin de testleri vardır (hafıza, problem çözme, sayma ve dil testleri). Bir beyin tomografisi, doktorun iyileştirilebilir bir bozukluğu elemesine yardımcı olabilir. Tomografi ayrıca, beyindeki yaşa bağlı normal değişikliklerin belirtilerini de gösterebilir. Beyinde başka değişiklikler olup olmadığını görmek için, ileri bir tarihte bir tomografi daha gerekli olabilir.

Alzheimer hastalığı ve multi infarktlı bunama birlikte görülebilir. Bu durum, doktorun özellikle birini teşhis etmesini zorlaştırabilir. Bilim adamları eskiden, multi infarktlı bunamanın ve diğer vasküler demans tiplerinin, çoğu geriye döndürülemez zihinsel bozukluğun nedeni olduğunu düşünüyorlardı. Şimdi geriye döndürülemez bunaması olan çoğu yaşlı insanın, Alzheimer hastalığı olduğuna inanıyorlar.

Alıntı

__________________