Yanlış burun ameliyatları hayat boyu koku alma yeteneğinizi elinizden alabilir. Dr. Aytuğ Altundağ, burnun orta bölgesinin aşırı daraltılmasının koku alma bozukluğuna yol açabileceğini söylüyor
Neden herkes içmese bile kahvenin kokusuna bayılır? Gül kokusu neye iyi gelir? Koku konusunda bilimsel çalışmaları olan Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Aytuğ Altundağ bu konudaki sorularımızı yanıtladı:

Burun ameliyatları koku bozukluğuna neden olur mu?
Özellikle burun estetiği operasyonlarında; burnun orta bölgesinin aşırı daralması ya da burun kanatlarının olduğu alanlardaki çökmeler, koku almada azalmaya neden olabilir. Sinüzit nedeniyle yapılan endoskopik sinüs cerrahisi operasyonlarında da fazladan sağlıklı doku çıkarılması, koku alma bozukluğu yaratabilir. Burun eti küçültme ameliyatları sonrasındaki ölü doku oluşumu ve kabuklanma da koku almada azalmaya veya kötü koku alma şikayetlerine yol açabilir.



İnsanlar hayali kokular alır mı?
Fantozmi denilen hayali kokular alma; ortamda bir koku uyaranı yokken, zihnimizin koku algılaması olarak tariflenebilir. Bu duruma özellikle psikolojik hastalıklarda çok sık rastlanır. Şizofreni ya da Parkinson hastalığı gibi nörolojik hastalıklarda da görülebilir. Migren atakları ve epilepsi nöbetleri sırasında hayali koku alma durumu gözlenebilir. Koku sinirini tutan tümörlerde hasar olması durumunda da hastalar hayali kokular alabilir. Hayali koku alma şikayeti bizim için çok önemli bir bulgudur.

Şehir insanı daha mı az koku alır?
Sigara koku alma yeteneğini çok azaltmaktadır. Bunun dışında hava kirliliği de yine koku duyusunu köreltir. Bu anlamda İstanbul insanının daha zor koku aldığını söyleyebiliriz. Yüksek yerlerde yaşayanların da aynı şehir insanı gibi koku alma yetenekleri azalır. Kokunun en iyi alınabileceği yerler; hava kirliliğinin en az olduğu deniz kenarlarıdır.

HAFIZA SORUNUNDA TANIMLAMA TESTİ

Koku Eşik Testi: Gül kokusuna benzeyen fenil etil alkol kokusu koklatılarak hastanın 'Koku Eşik Skoru' bulunur. Bu eşikteki yükselmeler ve alçalmalar hastalıklarla ilgili önemli bilgiler verir. Alerjik rinit, sinüzit, kafa travmaları ve nörolojik hastalıklarda koku eşik skorlarında oynamalar olur.

Koku Ayırt Etme Testi: Aynı ve farklı kokuları ayırt etmek üzerine kurulu bir testtir. Özellikle beyin tümörlerinde, ev tozu alerjilerinde ve nörolojik hastalıklarda bu test hastalıklar hakkında fikir verir.

Koku Tanımlama Testi: Hafıza ile ilgili sorunları olanlarda, tiroid hastalarında, demir ve çinko eksikliğinin görüldüğü durumlarda ve şeker hastalığında testin sonuçları değişmektedir.

YORGUNLUĞA LİMON SİNİRLERE GÜL KOKUSU

Gün içinde yorgunluktan kurtulmamızı ve kendimizi dinç hissetmemizi sağlayan kokular; genelde citrus grubu olarak adlandırdığımız turunçgiller ailesinden elde edilen kokulardır. Bergamot, limon ve portakal çiçeği kokuları enerji verir. Karanfil ve okaliptus da yorgunluğa iyi gelir.

SOĞANIN YARARI

Gül, yasemin, sedir ağacı ve melisa kokusu yatıştırıcı özelliği olan kokulardır. Ancak aşırı sinirli olmaya yol açan hormonal ya da psikiyatrik nedenler varsa, tabii ki öncelikle altta yatan ana nedenlerin tedavi edilmesi gerekir. Davranışsal problemlerin çözümünde ise bu kokular yardımcı olarak kullanılabilir.

Günlük yaşamda sık sık maruz kaldığımız boya kokusu; bulantı, kusma, nefes darlığı, baş ağrısı, halsizlik ve gözlerde yanma gibi pek çok rahatsızlığa yol açar. Bu kokuları yok etmede en etkili çözüm, kokunun olduğu alanı güzelce havalandırmaktır. Kısa sürede çözüm almak istediğinizde ise keskin kokuları bu kokuyu temizlemede bir araç olarak kullanabilirsiniz. Bir tencere suyun içerisine amonyak ya da kesilmiş bir soğan koyduğunuzda; amonyağın ve içerdiği sülfür nedeniyle soğanın, bu kokuları ortamdan uzaklaştırdığını göreceksiniz.

ÖĞRENCİYE BİBERİYE
Sınava hazırlanan bir çocuğun odasının, hafızasını uyanık tutmasını sağlayacak şekilde kokması gerekir. Biberiye ve turunçgil kokuları kullanılabilir.

KOKLAMA EGZERSİZLERİ
Koku almayan birine koku alması öğretilebilir mi?
Burcu terapisi bugün koku bozukluğunun hiç tedavi edilemediği durumlarda, insanların yaşam kalitesini yükseltmek için geliştirilmiş bir koku eğitim modelidir. Kişilere belli konsantrasyonlarda kokular verilir ve onlardan uzun süre koklama egzersizleri yapmaları istenir. Tedavideki amaç; koku algılayıcı bölgelerde bir farkındalık oluşturmaktır. Tüm dünyada tedavisi mümkün olmayan koku bozukluğunda kullanılan en etkili yöntemdir.

KAHVE KOKUSU GÜZEL ŞEYLER HATIRLATIR

Kahve kokusu neden çok sevilir?
Evet dediğiniz gibi bu kokuyu herkes sever çünkü içinde birden fazla koku barındırmaktadır. Kahve kokusunun içinde yaklaşık 700 farklı koku vardır. Bu koku aynı zamanda hafızayı harekete geçirip güzel şeyleri çağrıştırdığı için de çok sevilir.

GÜZEL UYKU İÇİN LAVANTA
Lavanta kokusu uyku kalitesini artırmakta ve derin uyku periyodunun uzamasını sağlamaktadır. Lavanta, 'lavare' sözcüğünden gelmektedir. Lavare, Latince'de yıkanmak demektir. Bunun kökeninde de; önceki dönemlerde banyo sularına lavanta esansının katılarak yıkanılması yatmaktadır. Öte yandan yasemin kokusu da kaliteli bir uykuda ve özellikle uykuya dalmada kolaylık sağlamaktadır.