Yanıklar
 

YANIKLAR


Yanık;su buharı, su veya diğer sıcak sıvılar, ateş, sıcak cisim, elektrik, aşırı güneş ışını veya kimyasal maddelerin (asit ve baz) insan vücuduna temas etmesiyle vücutta meydana gelen doku harabiyetidir.

Yanıklar insan vücuduna verdikleri zararlara göre sınıflandırılır:

Birinci Derece Yanıklar:

Güneş yanıkları ve çok sıcak olmayan maddelerin vücutta meydana getirdikleri yanıklardır. Yanığın oluştuğu yerde hafif kızarıklık ve ağrı hissi vardır. Hiçbir müdahale gerektirmezler. Kendi kendilerine iz bırakmadan iyileşirler.

İkinci Derece Yanıklar:

Sıcak su ile oluşan, dış deri ve derialtı dokusunun zarar gördüğü yanıklardır. Yanık yerinde içi su dolu kabarcıklar oluşur. Ağrı vardır. Sağlık kuruluşlarında steril (mikropsuz) bir bakımla iyileşirler. İyileştikten sonra iz bırakırlar.

Üçüncü Derece Yanıklar:

Şiddetli yanıklardır. Deri, deri altı dokusu , kas ve bazen kemikler bile hasar görür. Hastaneler veya özel yanık tedavi merkezlerinde uzun süreli tedavi sonucu iyileşirler. İyileştikten sonra sakatlıklar ve derin izler bırakırlar.

YANIKLARDA ALINACAK ÖNLEMLER

Ütüleri sıcakken gelişigüzel yerlere koymayınız. Yanık ve hatta yangına neden olabilir.
Soba yanan odalarda çocuklarınızı yalnız bırakmayınız.
Çocuğun yiyecek ve içeceklerini sıcak olarak önüne koymayınız, yerken yanında bulununuz.
Soba ve ocak üzerindeki su dolu kapların saplarını çocukların erişemeyeceği şekilde içeriye dönük koyunuz.
Elekrikli aletlerinizi çalıştırırken, kabloların sarkmamasına dikkat ediniz.
Piknik tüplerini kullanırken çocuklardan uzak tutunuz.
Çocuğunuzu banyo yaptırırken banyo suyunun sıcaklığını mutlaka kontrol ediniz.
Yanıcı maddeleri (kibrit, benzin, alkol, gaz, kolonya vs. ) çocukların erişemeyeceği kapalı yerlerde muhafaza ediniz.
Elektrik ocakları veya şöminelerde çocukların ateşle temasını önleyecek özel koruyucular kullanınız.
Ağzınızda veya elinizde yanan sigara varken çocuğunuzu kucağınıza almayınız.
YANIKLARDA YAPILACAK İLK MÜDAHALE

Su kabarcıklarının oluşmadığı, derinin hafif kızardığı birinci derece yanıkları soğuk su altına tutunuz, başka bir müdahaleye gerek kalmadan kendiliğinden iyileşir.
Su kabarcıklarının oluştuğu, derinin tamamen sıyrıldığı ikinci derece yanıkları, 5-10 dakika soğuk suyun altına tutunuz veya yanık üzerine buz koyunuz.
Yanığın üzerini varsa mikropsuz bir sargı beziyle, yoksa temiz bir bezle kapatınız.
Yanan kişi çok heyecanlı olacağından onu sakinleştiriniz, yatırınız, rahat etmesini sağlayınız.
Yanan kişinin elbiselerini çıkarmanız gerekiyorsa, kabarcıkları patlatmadan , elbiselerini yanık etrafından keserek çıkarınız.
Yanık vücutta geniş bir yer kaplıyorsa, kazazedeyi temiz bir çarşafa sarınız.
İkinci derece yanıklar, vücudun küçük bir kısmında dahi olsa, mikrop kaptığında iyileşme zamanı uzayacağından, imkanınız varsa hemen bir sağlık kuruluşuna götürünüz.
YANIKLARDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN DURUMLAR

Yanığın kabarcıklarını patlatmayınız.
Yanan kişinin elbiselerini çekerek çıkarmayınız.
Ağır yanıklarda hastaya ağızdan yiyecek ve içecek vermeyiniz.
Yanık üzerine hiçbir şey sürmeyiniz. Yanık üzerine doktorun verdiği ilaçtan başka hiçbir şey sürmeyiniz.
Yanığı tentürdiyot veya benzeri şeylerle pansuman yapmayınız.
Yanığın üzerine kirli bez koymayınız.
Yazar: Dr. Pınar AKAN