[PySSyCaT]

Nöropatik Ağrı Nedir ?

Genellikle ağrının fiziksel bir nedeni olduğunu düşünürüz. Eğer neden dışlanırsa, ağrıda gidecektir. Ancak bazen sinirlerin kendisi de ağrı nedeni olabilir. Buna bir sinir anormalliği olan “nöropatik ağrı” adı verilir. Bu hastalığa yakalanan hastalar ve onlara bakanlar için oldukça güç bir durumdur. Ağrı genellikle akut(ani gelişen) veya kronik(uzun sürede gelişen) olarak tanımlanır. Akut ağrı bir yaralanma sonucu fiziksel olarak ağrı hissedilmesidir. Birkaç saniyeden birkaç haftaya kadar sürebilir ancak iyileşmenin tamamlanmasıyla ortadan kalkar. Kronik ağrı bilinen iyileşme sürelerinin dışına taşar. Nöropatik ağrıda sinir liflerinin kendileri hasar görmüş durumdadır. Daha sonra ağrı merkezlerine yanlış bilgi yollarlar. Duyduğunuz ağrı gerçek ancak nedeni belli değildir.

NEDENLER

Kronik ağrı, diyabet ve zona (herpese bağlı bir enfeksiyon) gibi hastalıklar veya travma, cerrahi girişimler veya ampütasyon neticesinde oluşabilir. Bilinen hiçbir hastalık veya yaralanmaya bağlı olmayabilir. Sinirler bilinen hiçbir neden yokken bu ağrı mesajlarını yollayabilirler.

Nöropatinin diğer nedenleri arasında diyabet, fantom uzuv ağrısı veya Bölgesel Ağrı Sendromu (BAS) yer alır.
Kronik bel ağrısının diğer bütün şekillerinde olduğu gibi eğer nöropatide doğru tedavi edilmediği takdirde hastanın gidişatını kötüye götürebilecek birçok sorun oluşabilir. Bunlar arasında depresyon, uykusuzluk, korku ve anksiyete hisleri, sosyal iletişimin kesilmesi ve normal günlük aktivitelerin kesilmesi veya işin sekteye uğraması yer alır.
Nöropatik ağrının en dramatik ve esrarengiz örneğinde “fantom uzuv ağrısı” yer alır. Bu duruma kol veya bacak gibi bir uzuvun hastalık veya kaza neticesi kesilmesinde rastlanır. Beyin aslında kesilmiş olan parçada duran sinirlerden mesajlar alır. Bu sinirler yanlışlıkla uyarılar vererek ağrıya yol açarlar.
Nöropatik ağrının genellikle bir nedeni yoktur. Standart ağrı tedavisine kötü yanıt verir ve zaman içerisinde düzeleceğine kötüleşir. Bazı kişilerde ileri sakatlığa yol açar.
Nöropatik Ağrı aşağıdaki durumlar sonrasında görülebilir:

Zona (Herpes Zoster virüs enfeksiyonu)
Kompleks Bölgesel Ağrı Sendromu
Periferik sinir yaralanması sonrasında ciltte kalıcı yanma hissi
Kanser ve kanser kemoterapisi sonrasında görülen ağrı
Karpal tünel sendromu gibi bir tuzaklanma sinir basısı sonrasında görülen nöropati
Şeker hastalığı veya alkolizm sonrası ortaya çıkan yaygın nöropati
Bel, kalça ve bacakta görülen sorunlar (Siyatik ağrısı)
Omurga veya lomber bölge ameliyatları
Ampütasyon sonrası görülen fantom uzuv ağrısı
Fasyal sinir sorunları (Trigeminal nevralji)
Multipl skleroz
Sinirlerin virüs ile enfekte olduğu HIV veya AİDS hastalığı
Size bakan hekim yukarıda ki listede yer alan durumların hangisinin sizde olduğunu anlatacaktır.
SEMPTOMLAR

Bel ağrısı veya Nöropatik ağrı tipik olarak şu şekilde tanımlanır:

·Ciddi keskin elektrik çarpar gibi veya vurulmuş gibi

·Derin yanma veya donma hissi

·Sürekli künt, karıncalanma hissi veya zayıflık

·Sinir yolağı boyunca kollarda, ellerde, bacak veya ayaklarda gezinen tipte

·Buna ek olarak normalde ağrıya yol açmayacak bir değme veya hafif dokunmanın ağrıya yol açması da Nöropatik ağrı olarak adlandırılır. Normalde ağrıya yol açabilecek bir şeyin daha da fazla hissedilmesi de görülebilir (pinprick testi).

·Hafif bir dokunuş sonrası bile ağrının sürmesi söz konusu olabilir. Ağrı, dokuların iyileşmesini takip eden aylar veya yıllar içerisinde bile devam edebilir. Bu durumda ağrı sinyalleri mevcut yaralanmalar veya oluşacak yaralanmaları haber vermezler. Bunun yerine alarm sistemi yanlış çalışır.

TANI

Eğer nedeni bilinmeyen ağrınız varsa hekiminiz bazı özel sorular soracaktır:

·Diyabet, zona, multipl skleroz veya HIV enfeksiyonunuz var mı?

·Ağrınızı nasıl tanımlarsınız? (Nöropatik ağrı genellikle vurucu, batıcı, yanıcı veya ısırır gibi tarif edilir.)

·Ağrı günün belli bir saatinde mi kötüleşiyor? (Nöropatik ağrı genellikle gece kötüdür.)

·Ağrı belli bir fiziksel yolu mu izliyor?

·Ağrı zarar görmüş veya ortadan kalkmış sinirlerin bulunduğu bir alandan mı geliyor? Buna örnek fantom uzuv ağrısı olabilir.

·Ağrı gece çarşaf değmesi gibi hafif bir şeyden sonra mı başlıyor?

Bu sorular genellikle mevcut ağrının tipini belirlemeye yarar. Hekiminiz bir kez neyin sebep olduğunu öğrendikten sonra tedaviye başlayabilir. Antikonvülzanlar, antidepresan ilaçlar, ve değişik ağrı kesiciler birçok vakada işe yarar gibi gözükmektedir. Diyabet gibi durumlarda hastalığın iyi tedavi edilmesi ağrının azalmasını sağlayacaktır.

TEDAVİ

Nöropatik ağrı genellikle uzun süren ve narkotik tipte ağrı kesicilerle tedaviye yanıt vermeyen bir yapıdadır. Anti epileptikler veya antidepresanlar iyi cevap verebilir. Genellikle Nöropatik ağrı tam olarak geçmez ancak uygun tedaviyle kısmi iyileşme sağlanabilir. Hekiminizde tedavi için oldukça fazla ilaç çeşidi mevcuttur. Eğer hemen düzelmiyorsanız cesaretinizi kaybetmeyin. Bazen istediğiniz sonuçlara erişmeden farklı ilaçlar veya ilaç kombinasyonları denenebilir. Nereden geldiği belli olmayan ve geçmeyen ağrınız varsa lütfen hemen bir hekime danışın. Yardım alabilirsiniz.

Yazar: Dr. Kaya AKAN