[PySSyCaT]

Crohn Hastalığı

Crohn hastalığı bağırsakların enflamasyonu ile seyreden bir hastalıktır. Genellikle ince barsak, kalın bağırsak yada her ikisini de tutabilir, ama sindirim sisteminde yemek borusundan anüse kadar herhengi bir yerde de lokalize olabilir. Hayat boyu süren alevlenmeler ve düzelmelerle seyreden bir hastalıktır. Bazen hastalığın bulguları olur bazen de olmaz. İnflamatuar bağırsak hastalıkları olarak bilinen 2 önemli hastalıktan birisidir (diğeri Ülseratif kolit).
Hastalık bağsaklarda kızarıklık, şişme ve yaralar gelişmesiyle seyreder. Bu yaralar bağırsak duvarı içinde oyuklar yapabilir. Ülserler ve skar dokusu (nebde dokusu) bağırsak pasajının tıkanmasına sebep olabilirler.

Nasıl Oluşur?

Crohn hastalığının sebebi bilinmemektedir. Bazı besin maddelerine, bazı mikroplara karşı gelişen korucu maddelerin bağırsaklarda tahribat yaptığı ileri sürülmektedir.

Belirtileri Nelerdir?

Karın ağrıları ve kramplar, ishal, hafif ateş yükselmesi, yorgunluk, kilo kaybı, rektumda gerginlik hissi, dışkılama sırasında rektumda ağrı, dışkılama sırasında kan yada mukus gelmesi, bazı hastalarda göz, eklem ve deride de bulgular olabilir. Karın ağrıları bazen apandisit gibi bulgular vererek yanlışlıkla operasyon nedeni bile olabilir. Bu operasyon durumu sık karşılaşılan bir durumdur.

Nasıl Tanı Konur?


Doktorunuz sizin şikayetlerinizi dinleyerek muayene edecektir. Rektumdaki (makat) yara ve inflamasyonun değerlendirilmesi için rektal muayenede söz konusu olacaktır. Sizden şu testlerde istenebilir;

Kan testleri

Üst ince bağırsağı incelemek için baryumlu grafiler veya “enteroklisis” tetkikleri
Kalın bağırsağın baryumlu grafileri
Sizden genellikle ve kesinlikle rektosigmoidoskopi ve kolonoskopi istenecektir. Bu işlemler sırasında doktorunuz makattan, ucunda ışık kaynağı olan, bükülebilen kameralı bir tüpü bağırsağın bir kısmına ya da tamamına uygulayacak ve işlem sırasında laboratuarda değerlendirmesi için bağırsak iç duvarından biyopsiler (örnekler) alacaktır.

Tedavisi nasıldır?

Henüz Crohn hastalığını tamamen ortadan kaldıracak kesin bir tedavisi olmadığı için hafif vakalarda sadece bulgulara yönelik tedaviler verilecektir. Tedavinin amaçları;

Ağrıyı geçirmek
Bağırsağın normal çalışmasını sağlamak
Hastalığı ağırlaştırabilecek problemlerden uzak durmak.

İshaliniz varsa, bağırsağı yumuşatıcı özelliği olan besinlerden uzak durmalısınız (çiğ sebze ve meyveler, konsantre meyve suları gibi). Birkaç saat kadar katı gıdalar yemeyerek bağırsağı dinlendirmek yardımcı olacaktır. Bu sırada yemek yerine sadece saydam sıvılar içmelisiniz. İshal birkaç sat içinde düzelince sık ve az öğünler şeklinde katı yemeklere başlamalısınız.

Fazla miktarda kafein içeren (kahve, çay, çikolata, neskafe vs) stümülanlardan uzak durmalısınız. Eğer süt ürünleri şikayetlerinizi arttırıyorsa bunlardan kaçının.

Diyette lifi arttırmak mı azaltmak mı gerektiğini doktorunuza danışın.
Eğer karın ağrıları yada kramplar varsa karın üzerine sıcak pansumanı (sıcak su torbası gibi) iyi gelebilir.

Crohn hastalığında kullanılan ilaçlar;
Salisilik asitli anti-inflamatuar ilaçlar sülfasalazine yada mesalamine gibi
Metranidazol veya ciproflaxocine gibi antibiyotik ilaçlar
Steroid grubu anti-inflamatuar ilaçlar
Thiopurine grubu ilaçlar (mercaptopurine, azothiopurine gibi)
Bu ilaçların topikal olarak uygulanan krem yada yağ gibi formları da vardır. Bazı ilaçlar lavman şeklinde mevcuttur, bunlar rektumdaki şikayetleri hafifletmek yada geçirmek için vardır.

Eğer çok fazla şikayetleriniz varsa ve ilaçlarla kontrol altına alınamıyorsa, hastanede tedaviye gereksinim var demektir. Hastanedeki tedavi sırasında;
İntravenöz (damar yoluyla) beslenme ve sıvılar
Kaybettiğiniz kanı yerine koymak için kan transfüzyonları
Damar yoluyla vitaminler verilmesi
“Nazogastrik suction” denilen ince bir plastik tüpün mideye yerleştirilerek bağırsak ve midenin dinlendirilmesi için mide ve sindirim sıvılarının dışarı çekilmesi işlemidir.
Crohn hastalığı komplikasyonlara sebep olabilir. Bunlar; bağırsağın daralıp tıkanması, batında veya rektumda apseler ve fistüller gelişmesi. Fistül bağırsağın iki kısmı arasında gelişen anormal bağlantılardır. Bunlar enfeksiyon ve dışkı sızıntısına sebep olabilir. Crohn hastalığının komplikasyonları sıklıkla cerrahi tedavi gerektirebilir.

Yazar: Dr. Bedri Ergun TOPSEVER