[Funda]

Tanımı
Vaktinden erken doğan bebeklerin en önemli göz sorunlarından biri “prematüre retinopatisi”dir. İngilizce Retinopathy of Prematuritydenen hastalığın kısaltması olan “ROP” adı pratikte sık kullanılır. Bir diğer adı Retrolental Fibroplasi’dir.
Hastalık hayatın ilk günlerinde başlar ve retinadakianormal damarların oluşumuyla körlük oluşturacak tarzda ilerler.
Bir bebek erken doğduğunda normal damar gelişimi durur ve yeni anormal damar yapımı ortaya çıkar. Bu yeni damarlar kolay çatlayabilen ve sızıntıya sebep olabilen yapıdadır. Aynı zamanda bu damarlar retinaya besin iletiminde de başarılı değildir. Zaman geçtikçe bu damarlaşma fibröz nedbe dokusu meydana getirerek retinaya ve vitreye yapışır, beraberinde retinayı çekmeye başlar ve sonunda retinayı ayırmayı başarır.
Sebepleri ve Risk Faktörleri
Anne karnında 16. haftadan sonra optik sinirden dışarı çıkan damar oluşumuyla fetüslerde retina damar gelişimi başlar. 40 haftalık hamileliğin son 12 haftası göz gelişimi açısından çok önemlidir.
Prematüre bebeklerde doğumdan sonra normal damar gelişimi durur. Yeteri damar ağı bulunmayan göz bölgelerinden kimyasal bir madde salınarak damar oluşumu yönünde bir istek yaratılır. Bu oluşacak yeni damarlar normal yapıda olmayıp beraberinde retinada halka tarzında fonksiyonu olmayan anlamsız bir doku oluşumuna sebep olacaktır. Nedbe özelliği taşıyan bu doku zamanla tutunduğu retinayı ve vitreusu kendine çekecektir. Bunun sonunda retina dekolmanı ortaya çıkacaktır.
Bulguları
Prematüre bebeklerde semptom görülmez.
Gözlenir bulgular ancak hastalık ağırlaştığında ve retina dekolmanına ilerlediğinde görülür. ROP ancak konusunda tecrübeli retina uzmanı veya pediatrik oftalmologun zamanında muayenesi sayesinde saptanacaktır.
32 haftanın altında olan veya doğum ağırlığı 1500 gramdan az olan prematüre bebekler ROP açısından değerlendirilmelidir.
Muayene eden doktora daha geniş açıyı görme imkanı vermesi için indirekt oftalmoskop kullanılması gerekir. Bebeğin rahat muayene olması için öncesinde gözlerine anestezik bir göz damlası damlatılır. Muayene esnasında göz kapaklarının açık kalması için bazı özel aletlerden faydalanılır.
Zon I : Ortasında optik diskin bulunduğu, makula ile optik disk arasındaki mesafenin iki katı çapa sahip dairesel alan.
Zon II : Zon I gibi merkezinde optik disk içeren, burun yönünde tüm retinayı kapsayan dairesel alan
Zon III : Zon II dışında kalan ve burunun aksi yönünde hilal şeklinde duran alan.
Hastalığı evreleme bakımından uluslararası bir sınıflama vardır.
Evre 0 ROP’un hafif formu iken evre 5 tam retina dekolmanını ifade eder.
Evre 1 : Retina dış kenarı normal kan beslenmesini alamamaktadır. Normal ve anormal damarların buluştuğu bölgede bir demarkasyon hatı mevcuttur.
Evre 2 :İki bölgeyi ayıran demarkasyon hattı ridge bölgesine kadar devam eder.
Evre 3 Ridge büyümeye devam eder ve damarlar vitreye yayılır. Nedbe oluşumu ve sıvı sızıntısı olabilir
Evre 4 kısmi retina dekolmanı oluşmuştur
Evre 5 tam retina dekolmanı gelişmiştir