Rüya, Kabus ve Uyku Terörünün Gizemi Çözülüyor - IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası

Beatrice · 10 Ocak 2020, 14:38

Hayaller, uyurken zihinlerimizin yarattığı hikayeler ve imgelerdir. Eğlenceli, romantik, rahatsız edici, korkutucu ve bazen de tuhaf olabilirler. Bu makale nasıl rüya gördüğümüzü, kabusların ne olduğunu, bazı rüyaların neden diğerlerinden daha akılda kalıcı olduğunu ele alıyor. Uyku, döngülerden oluşur. Her bir tam uyku döngüsü yaklaşık 90 ila 110 dakika sürer. Çoğu rüya, hızlı göz hareketi (REM) uykusu olarak bilinen bir evrede gerçekleşir. İlk REM uyku süresi genellikle uykuya daldıktan 70 ila 90 dakika sonra ortaya çıkar. Bu aşamada, beyin sapından motor nöronları üzerine glisin olarak bilinen bir amino asit salınır. Bu motor nöronlar beyinden veya omurilikten dışa doğru uyarı gönderir. Bu glisin salınımı, vücudun etkili bir şekilde felce uğramasına neden olur.

Bu felç halinin, doğanın o sırada kurduğumuz hayalleri gerçekleştirmeye kalkışarak kendimize zarar verme riskini ortadan kaldırdığımıza emin olmanın bir yolu olduğuna inanılıyor. Her gece ilk uyku döngüleri; nispeten kısa REM periyotları ve uzun derin uyku dönemleri içerir. Gece ilerledikçe REM uyku süreleri uzarken derin uyku azalır. Araştırmacılar, rüya görme ve REM uykusu arasındaki ilişki hakkında farklı teorilere sahiptirler. REM-uyku fizyolojisi rüya deneyimini açıklar mı? Yoksa rüya görülebilmesi için REM uykusunda olmak gerekli değil midir?

Bir çalışma, rüya görmenin hem REM hem de REM olmayan (NREM) uyku sırasında olabileceğini, ancak farklı fizyolojik işlemlerin her aşamadaki hayallerin altında kaldığını göstermiştir.

Bu dönemlerde ortaya çıkan rüyalar hem nitelik hem de nicelik açısından önemli farklılıklar gösterebilir ve muhtemelen farklı süreçlerden kaynaklanır. REM uykusundan uyandıktan sonra NREM uykusuyla karşılaştırıldığında görsel imajların daha yaygın olduğu görülmektedir. İnsanlar REM uyanışlarının %83'ünden sonra görsel görüntüler bildirdi, ancak evre 2 uykusundan sonra bu değer %34'tü.

Bir çalışma, kortizol hormonunun uyku sırasında hafıza sistemlerinin kontrolünde önemli bir rol oynadığını öne sürdü. Yüksek kortizol seviyeleri gece geç saatlerde ve REM uykusunda gözlendi. Kortizol, hipokampus ve neokorteks arasındaki etkileşimi etkiler. Bu etkileşimin belirli bir bellek konsolidasyonu türü üzerinde bir etkisi olduğu görülüyor. Bunlar rüyaların içeriğini etkileyebilir. NREM uykusunda, neokorteks ve hipokampus arasındaki etkileşim bozulmaz ve tipik epizodik anılar meydana gelir. Bununla birlikte, REM uykusunda rüya içeriği sadece neokortikal aktivasyonu yansıtır. Hayallerin parçalanmış ve tuhaf olma ihtimali daha yüksektir.

Hem Yetişkinler Hem de Çocuklar Kabus Görebilir
Bir kabus sırasında insan; öfke, suçluluk, üzüntü veya depresyon gibi bir dizi rahatsız edici duygu yaşayabilir. Ancak, en yaygın duygular korku ve endişedir. Kişi genellikle rüya sırasında en az bir kez uyanır. Kötü rüyaların nedenleri şunlardır:

stres
korku
travma
duygusal konular
ilaç kullanımı
hastalık
"Kabus" olarak tanımlanan 253 rüyayı inceleyen bir araştırma, sık sık şu durumları içerdiklerini buldu:

fiziksel saldırganlık
tuhaf ve duygusal olarak yoğun durumlar
başarısızlıklar ve talihsiz sonlar
Bu kabusların üçte birinde korku dışında birincil duygular vardı. 431 kötü rüyada kabusların aksine kişilerarası çatışmalar yaygındı. Sadece yarısından fazlası korku dışında birincil duyguları içeriyordu. Başka bir çalışmada 840 Alman atlet, önemli bir yarışma veya maçtan önceki gecelerde meydana gelen üzücü rüyalarını anlattılar. Sporcuların yaklaşık %15'i son 12 ayda önemli bir yarışmadan önce en az bir üzücü rüya gördüğünü bildirdiler. Bunların çoğu atletik başarısızlıkla ilgiliydi. Aile içi şiddete maruz kalan 30 kadının rüya deneyimlerini tanımladıkları başka bir çalışmada, yarısının haftalık kabuslar yaşadıkları ve yarıdan fazlasının tekrarlayan sahneler yaşadıkları ortaya çıktı.

Bu kabuslarda sıklıkla şunlar yer alıyordu:

boğulmak
kovalanmak
öldürülmek
başka birini öldürmek
Tekrarlayan rüyalar hakkındaki bir teori de tehdit simülasyon teorisidir. Bu teoriye göre rüyalar, insanları muhtemelen uyanıkken karşılaşabilecekleri tehditlere hazırlamak için tehdit edici olayları tekrar tekrar simüle etmeyi amaçlayan eski bir biyolojik savunma mekanizmasıdır. Araştırmacılar, tehdit edici bir ortamda yaşayan çocukların, daha aktif olarak rüya göreceklerini ve en az bir çalışmanın bunu doğruladığını öne sürdüler. Bir araştırmada, şiddetli travma geçiren çocuklar, travma yaşamamış çocuklara kıyasla çok daha fazla sayıda rüya ve daha fazla sayıda tehdit içeren rüya olayı yaşamışlardır. Ancak, herhangi bir travma geçirmemiş olan 4-12 yaşları arasındaki 190 okul çocuğunun hayallerini inceleyen bir çalışmada, aşağıdakilere dikkat çekilmiştir:

Korku, rüyaların %75,8'inde ve endişe %67,4'ünde vardı.
Korkunç rüyalar %80,5'i temsil ediyordu.
Rüyada korku, 4 ila 6 yaş arası çocuklar arasında yaygındı. Bu korkular, 10 ila 12 yaşları arasında daha az görülmeye başlıyordu.
Yaş grupları arasında korku çeşitleri, kaygılar ve hayaller değişiyordu. Hayali yaratıklarla ilgili korku ve korkutucu hayaller yaşla birlikte azalırken, test performansı ile ilgili endişeler yaşla birlikte artıyordu.
Bir çalışmada 610 gençten gelen rüya raporları, hem 13 hem de 16 yaşında rahatsız edici ve normal rüyaların olduğunu gösterdi. Ancak rahatsız edici rüyalar ergen kızlar arasında özellikle yaygındı. Sık sık rahatsız edici rüyalar gören kızların 13 yaşında bile sürekli kaygı belirtileri göstermeleri daha olasıydı. Bazı şartlar bazı insanlarda kabus sıklığını arttırıyor gibi görünmekteydi.

Bunların bir kısmı şunlardır:

Migren: Çoğunlukla korkutucu kabuslar gibi karmaşık görsel imgelere sahip tekrarlayan rüyalar, migren aura semptomları olarak ortaya çıkabilir. Bu rüyalar genellikle korku ve ıstırap duygularını içerir.
Uyku apnesi: Uyku apnesi olan insanlar uyurken sadece horlayanlara göre duygusal olarak daha olumsuz rüyalar görürler.
Depresyon: Sık görülen kabuslar, major depresyonlu bireylerde intihar eğilimi ile ilişkilidir.
Gece Veya Uyku Terörleri
Gece terörleri kabuslardan farklıdır. Gece terörü yaşayan bir çocukta şu bulgular gözlenebilir:

Çığlık atmak
Bağırmak
Etrafta dolaşmak
Panik
Yataktan atlamak
Onları rahatlatmaya çalışan ebeveynleri tanımakta başarısız olmak
Gece terörleri derin NREM uykusundan aniden uyanırken meydana gelirken, kabusların REM uykusu sırasında gerçekleştiği düşünülür.

Çocukların yaklaşık yüzde 1 ila 6'sının çocukluklarında bir noktada uyku terörü yaşadıkları düşünülmektedir. 3 ila 12 yaş arası çocuklarda sık görülür. Çocuklar, gözleri açık olsalar bile bu bölümlerde tam olarak uyanık değillerdir ve genellikle ertesi gün olayı hatırlamazlar. Bu epizodlar genellikle gecenin erken saatlerinde görülür ve 15 dakika kadar devam edebilir. Gece terörü, aile içinde gece terörü ya da uyurgezerlik davranışı öyküsü olan çocuklarda daha yaygındır.

Bir gece terörü atağı, aşağıdakilerden herhangi biri tarafından tetiklenebilir:

Çocukta yorgunluk, ateş veya bazı ilaç türleri gibi derin uykuyu arttıran faktörler
Heyecan, anksiyete veya ani gürültü gibi çocuğun derin uykudan uyanmasını daha muhtemel kılan faktörler
Gece terörleri ayrıca büyük bademcikler ve adenoidlerle de ilişkilendirilmiştir.

Tekrarlayan Rüyalar Nelerdir?
Tekrarlanan rüya, uyurken düzenli olarak görülen bir rüya türüdür. 212 yinelenen rüyanın raporundan oluşan bir çalışmada elde edilen verilere göre:

Üç rüyadan ikisi, tehlikeli bir durum ve kişiye yönelik bir veya daha fazla tehdit içeriyordu. Kişi bir tehditle karşı karşıya kalırken, olası ve makul olan savunma veya kaçınma eylemleri yapma eğilimindeydi.
Tekrarlayan rüyaların %15'inden azında gerçekçi ve olası durumlar görüldü. Bunlarda, kişi çabalara rağmen tehditten kaçmayı nadiren başardı.
Beyin lezyonu ve nörogörüntüleme çalışmaları, temporo-parieto-oksipital birleşme ve ventromesial prefrontal korteksin rüyanın hatırlanmasında önemli rol oynadığını göstermiştir.
Yüzey EEG çalışmaları, başarılı rüya hatırlama ile ilişkili uyku kortikal salınımlarının uyanıkken epizodik anılar oluşturma ve hatırlamada yer alanlarla aynı olduğunu göstermiştir.
Spesifik kortikal aktivite, REM uykusundan uyandıktan sonra başarılı bir rüya hatırlama ile ilişkilendirilerek uyanıklık sırasında rüya hatırlama ve epizodik hafızanın birbirine bağlandığı teorisini güçlendirmiştir.
Beynin farklı bir alanı, evre 2 NREM uykusundan uyandıktan sonra başarılı rüya hatırlama ile ilişkilendirilmiştir.
Genel olarak, bu bulgular, epizodik anıları kodlamanın ve hatırlamanın altında yatan mekanizmaların uyanık ya da uykudayken aynı kaldığını göstermektedir.

MRG tekniklerini kullanan bir başka çalışma, canlı, tuhaf ve duygusal olarak yoğun rüyaların (insanların genellikle hatırladığı rüyalar) amigdala ve hipokampus olarak bilinen beyin bölgelerinin bölümleriyle bağlantılı olduğunu buldu. Amigdala, duygusal reaksiyonların işlenmesinde ve hafızasında birincil rol oynar. Hipokampus, bilgileri kısa süreli hafızadan uzun süreli hafızaya taşımak gibi önemli hafıza fonksiyonlarında görev alır.

Charcot-Wilbrand sendromu olarak bilinen klinik bir rahatsızlığa sahip kişiler, rüya görme yeteneğini kaybederler. Beynin bir kısmında sağ alt lingual gyrus olarak bilinen bir lezyon yaşayan bir kişide rüya görme yeteneğinin kaybı da kaydedilmiştir. Bu alan görsel korteks içinde bulunur. Beynin görsel işleme, duygu ve görsel anılarla ilişkilendirilen bu alanı, rüyaları yaratmada veya aktarmada rol oynar.

İnsanlar binlerce yıldır rüyalar hakkında spekülasyonlar yapmışlardır, ancak son zamanlarda teknolojideki ilerlemeler beyin aktivitesini hayal ettiğimizde gerçekte ne olduğunu anlamamıza yardımcı olacak şekilde incelemeyi mümkün kılmıştır. Ancak rüyalar hakkında halen pek çok konu gizemini korumaktadır.

alıntı

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevaplar	Son Mesaj
Bu bir rüya değil kâbus	AngeL	Haber Arşivi	0	19 Şubat 2015 05:11
Yılların gizemi çözülüyor mu?	Zen	Bilim Dünyasından Son Haberler	0	20 Aralık 2012 20:32
Rüya ve Uyku Hakkındaki Gerçekler	Lady	Rüya Tabirleri	0	04 Ekim 2012 22:21
Ölüme rüya, kabir azabına kâbus demek doğru mudur?	Süslü	İslamiyet	0	23 Ocak 2010 18:39

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.