[Julide]

Cala kalem yesilcam'a dair karalamalar olsun istedim aslinda ama aklima nedense buyulu fener ile baslamak geldi... Nedir buyulu fener? insana daha cok bir siiri ya da bir kitap ismini animsatiyor degil mi? Buyulu fener.... yedinci sanat yani sinemadir.... bilgi dagarcigimiza bunu ekleyerek yesilcam'a kadar uzanalim.... ilk film cihazina buyulu fener yani (lanterne magique) denmistir yani ilk film cihazindan geliyor sinemanin ismi...

Sinema 5846 sayili Fikir ve sanat eserleri kanunu'ndaki Madde 5'e gore " tespit edildigi materyale bakilmaksizin,elektronik veya mekanik veya benzeri araclarla gosterilebilen, sesli veya sessiz, birbiri ile hareketli goruntuler dizisidir..." diyip, ilk film cihazina goz atalim...

Magic Lantern 33 mm sinema makinasi... Makinamiz 1900 lerin basinda almanya da uretilmis... ayni donemde uretilen 35 mm sinema filmlerini ev ortaminda kullanilabilmesi icin uretilmistir... gaz yagi calismakta ve isik kaynagi gaz lambasi olmaktadir... mekanik hareket ise (laterna) ile el ile cevrilerek saglanirmis...makinada orjinal 30 metrelik ust film bobini bulunmaktaymis... alt makara yokmus kullanilan film yerde toplaniyormus...bir cin atasozu soyle der; cogu zaman kuyu derin degildir ip kisadir ... konumuz o kadar derin ki, bilgilerimiz kisa gelecek 'surc-i lisan edecegimiz kesin buna ragmen "Ve perde" diyelim...

[Julide]

]Bu ilk film olsun hali hazirda iken... ama zamanla sinemasal mekanlara... yesilcam da dublaj donemine, yesilcam in azinliklarina... sinematik'lere... emek sinemasina dair birseyler olabilir umarim :) ... ama ilk filmimiz teyzem....

yesilcam'in icerikli donemlerinden ozellikle kadin filmleri serilerinden, cunku boyle bir seri vardir Atif Yilmaz ile baslayan... Bir doneme damgasini vurmus kadin filmleri, Adi vasfiye, Kadinin adi yok, Iki kadin, Dus gezginleri, Fahriye abla, Asilacak kadin, Fidan, Fatmagul un sucu ne, Asiye nasil kurtulur,Ah belinda ve dahasi ve tabiki Teyzem... Zaten bizim basligimizin konusu Teyzem..
Mujde ar in en kiymeti bilinmemis Halit Refig imzali filmi...Senaryosunu Umit unal in teyzesinden esinlenerek yazdigi, Doneme gore bir takim eksikliklerine ragmen cok basarili bir sekilde islenmis bir film, Kadinin toplumdaki yerini vurgular , mahalle baskisi ile dis dunyaya acilamadigi icin kendi dunyasini yaratan Uftade nin hikayesidir ... Ki Mujde Ar gercekden en basarili performansini sergilemisdir.. Tacizci bir uvey baba, o tacizleri gormezden gelen bir oz anne, Escinsel bir koca ile yapilmis kisa bir evlilik ve butun bunlardan kacarak abisinin en yakin arkadasina kafasinda asik olan bir kadindir Uftade... Ablasi ise onun tam tersi evi terk edebilmis, kendine bir hayat kurabilmis, ayaklari yere daha saglam basan adi ile musemma ozgur bir yasami olan azade karakteridir, ki Uftade nin de arapca tutsak anlamina gelmesi tesaduf degil, ozellikle ablasinin evi terk etmesinden sonra baski altina alinan Uftade tamamen kendi icine kapanir ve sonunda delirir tabi, ve sadece ucuncu sayfa haberi olarak uc satirla yer bulabilir bu hayatta... "Bir kadin ezildi, kamyonun altinda kalarak", Uftade isiklarla gelen erhana kosarken aslinda ozgurlugune kosuyordu olumle... Izlenilmesi gereken yesilcam in onemli filmleridir biridir bence Teyzem.. Ozellikle final sekansinda Uftade nin Vapur da "Umur bu hayat asksiz cekilmez hadi soyle kim bu guzel" diyisi ? "Teyzem" Diyen Yegenin karsisinda ki mutlulukla atilan kahkaha cok trajiktir... "bu hayat asksiz cekilmez diyip, sevgisizlikden olen Uftade nin Hikayesidir...


Konusu : Film, yeğeni Umur'un gözünden teyzesi Üftade'yi (Müjde Ar) anlatmaktadır. Umur'un babası siyasi görüşü nedeniyle polisçe arandığından bir süre umur'un anneannesinde gizlenmek için gelirler. Bu arada Umur'u anneannesi (Tomris Oğuzalp) ile dedesinin (Mehmet Akan) evine bırakırlar. Evde Umur'un teyzesi Üftade de yaşamaktadır. Anneannesi ile dedesinden göremediği sıcaklığı teyzesinden gören Umur, bu süre içinde teyzesine çok bağlanır. Ancak teyzesinin hayatı onun tahmin edemeyeceği kadar trajiktir.Yıllar sonra Umur İzmir'den geldiğinde teyzesine ait olan çantadaki yazılardan kendince geçmişi sorgular.

Yönetmen:Halit Refiğ

Yapımcı:Fedai Öztürk (Burç Film)

Senarist:Ümit Ünal

Müzik :Atilla Özdemiroğlu

Oyuncular:

Müjde Ar
Yaşar Alptekin
Mehmet Akan
Tomris Oğuzalp
Necati Bilgiç
Ayşe Demirel
Serra Yılmaz
Uğur Yücel

[Julide]

Sinemasal mekanlar

Beylerbeyi'ndeki Lazların Köşkü’nde 1980'li yılların başlarında ilk kez Osman Seden'in teklifi ile başlayan film çekimleri bugüne kadar uzanmış. Bizim Aile, Yasemince, Dullar Pansiyonu, Zeki Alasya Metin Akpınar'ın, ‘‘Güler misin Ağlar mısın?’’ adlı dizileri, Erol Günaydın ve İsmet Ay'ın Ramazan programı, Hülya Avşar, Emrah'ın birçok filmi, Haldun Dormen'in Hisseli Harikalar Kumpanyası, Temel Gürsu'nun Gırgıriye'si burada çekildi.

ESKİ filmlerin ve sinema izleyicisinin gözde mekanlarının çoğu gün geçtikçe zamana yeniliyor. Kah betona dönüşerek, kah sahip ve şekil değiştirerek bir bir yok oluyor. İçlerinde en şanslı olanları ise hala eski sahiplerinin elinde ve zamana meydan okuyor. Onlarca filmin kokusu sinen bu mekanları şu an sadece o filmlerin oyuncuları ve yönetmenleri hatırlıyor. Bizlerse televizyon kanallarından birinde, bu filmlere rastladığımızda bir ah çekip, ‘‘Ne oldu bu köşklere acaba?’’ diye düşünmeden edemiyoruz.

Bu köşklerin yanı sıra köşklerin gerçek sahipleri de bu filmlerin bir parçası aslında. Zaman zaman ekiple beraber sabahlayan, kimi zaman hiçbir yardımdan çekinmeyen bazı evsahipleri de, tıpkı film ekibinin elemanları gibi filmle bütünleşiyorlar. Her zaman sahiplerinin ve sinemacıların gözbebeği olarak kalacak bu mekanlar, zamanla yok olsa da, ekranlardaki ve beyaz perdedeki yerlerini hep koruyacak gibi görünüyor.


Mesela cankurtaran semti..Kumkapi ile sirkeci arasinda kalan cankurtaran semti 80 lere kadar sakin sessiz bir bolge olarak kalabildigi icin (elbetteki tren seslerini duymazdan gelmek kaydi ile) Turk sinemasinin siyah beyaz filmlerinin cekimleri icin iyi bir yerdi..cunku Sokaklar sakin, arac trafigi yok o donemde, Tren yolunu gectiginiz anda sahile varabiliyorsunuz... kavga kovalama bulusma gibi sahnelerin tamamini o bolgede cekmek mumkun olabiliyordu... Saray burnu, deniz feneri... Tarihi binalar ve temiz sokaklarda arti olarak hanesine yazilabiliyordu semtin...Bulusma yeri icin en guzel yer fener olarak gorulurdu... Fenere gelmeden evvelse Deri ve tenasul hastaliklari hastahanesi gorunurdu gozumuze , Ben burayi en cok Sadri baba nin Ah guzel istanbul filminde Ayse (Ayla algan) ile Medeniyet pansiyon isimli randevu evinde basildiginda ayseyi oraya goturduklerinde... Sadri baba nin ise kapida bekleyinsinden hatirlarim...