[dae]

Gotik mimari hakkında klişe bilgilerden daha farklı şeyler öğrenmek istiyorsanız buyrun.


Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


aslında "gotik" terimi, gotik mimari tarzı ortaya çıktığında kullanılmıyordu. bu mimari tarzın kendi çağındaki adı genellikle "modern tarz" (latince: opus modernum) ya da "fransız tarzı" (opus francigenum) idi.

büyük ölçüde, özellikle ispanya’daki endülüs emevileri ve haçlı seferleri sırasında orta doğuda görülen islam sanat ve mimarisi, avrupa mimarlarını derinden etkilemiştir. özellikle haçlılar yoluyla levant’a giden avrupalı ustalar, burada gördükleri yapı tekniklerini avrupa’ya taşımışlardır.

sivri kemerler (pointed arches): bu, gotik mimarinin en belirgin özelliğidir ve daha önce islam mimarisinde (örneğin 9. yüzyıl samarra veya 10. yüzyıl kahire yapıları) görülür.

kaburgalı tonozlar (ribbed vaults) ve uçan payandalar (flying buttresses): bunların teknik gelişimi bazı islam yapılarından etkilenmiştir.

geometrik desenler, ışık oyunları, yüksek ve içe yükselen alan anlayışı: bunlar da islam sanatında merkezi unsurlardır.


peki gotik (gothic) terimi nereden geliyor?
"gotik" terimi aslında bu mimari tarza aşağılayıcı bir şekilde rönesans döneminde verilmiştir. 15. ve 16. yüzyıllarda rönesans dönemindeki italyan sanat tarihçileri, özellikle giorgio vasari, bu tarzı batı roma imparatorluğu'nu yıkmış olan gothlar'a ithamla, "barbarca" bulduklarını ifade eder şekilde "gotlar gibi" dediler. gothlar, bu bağlamda medeniyetin düşmanı, zevksiz ve kaba insanlar ya da hepsinin toplamı olarak "barbarlar" olarak görülüyorlardı.

yani, "gotik" dediğimiz mimari tarzın got halklarıyla doğrudan hiçbir ilgisi yoktur. bu adlandırma tamamen rönesans zevkine uymayan bir mimariyi küçümsemek için kullanılmıştır diyebilirsiniz.

gotik mimari, önceki dönemin romanesk mimarisinde mümkün olandan daha fazla ışığın kiliselere girmesine izin verme ihtiyacından doğmuştur. romanesk katedraller karanlık, soğuk ve nemliydi, her zaman küçük pencerelere ve dolayısıyla karanlık iç mekanlara sahipti. gotik mimari, aydınlık, hoş ve havadar binalar yaratarak bu sorunların bazılarını çözmeye çalışmıştır.

romanesk bir kilisenin duvarlarına büyük pencereler yerleştirmenin temel sorunu, neflerinin ve yan koridorlarının tümünde duvarların üst kısımlarına oturan yuvarlak tepeli tonozların kullanılmasıdır. yuvarlak tepeli bir kemerin fiziği , ağırlığı nedeniyle duvarlara yalnızca aşağı doğru bir basınç uygulamakla kalmayıp, aynı zamanda önemli bir yanal yani dışarı doğru basınç da uyguladığını gösterir.

böylece, kaburga tonozlu, sivri kemerlerle birlikte, daha fazla açık alana sahip, daha yüksek ve daha güçlü bir tonoz elde edebildiler. bu da neticesinde daha fazla ışığı içeri sokabildi.

yani, özünde, gotik bir tonoz, tonozlanacak alanın üzerinde çapraz (bir x gibi) duran serbest duran kaburgalar oluşturan bir dizi sivri kemerden oluşur. bu kaburgalar, "bileşik ayaklar " olarak adlandırılan yapıların tepelerine dayanır.

kilisenin dışına eklenen son unsur, kaburgaların iskelelere dayandığı noktada iskelete "dayanan" 'uçan payanda'lardı. uçan payanda, kaburganın tonozdan aşağı inerek kaburgayı duvarın biraz dışında duran bir duvar desteğiydi. kiliseler giderek yükseldikçe, özellikle yüksek ve ince duvarlara çarpan rüzgar kuvvetini de dengelemek için kaburga iskeletine denge sağlamak amacıyla bu gerekli hale geldi. duvarların artık tonozu desteklemesi gerekmediğinden, nispeten ince olabilirlerdi ve de artık tamamen ışık alabilecek vitraylar ile değiştirilebilirlerdi.

Alıntıdır..