Hareket Ordusunun İstanbul'a gelişini ikinci fetih saydılar...
 

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Hareket Ordusunun İstanbul'a gelişini ikinci fetih saydılar...
Meclis, isyanı bastıran Hareket Ordusu’nun İstanbul’a girişini şehrin ikinci fethi sayarak yeni padişaha Beşinci Mehmed ünvanının verilmesini kararlaştırmıştı.

Necdet Sevil / Dünya Bülteni / Tarih Servisi
13 Nisan 1909’da meydana gelen, ancak Rûmi Takvim’de 31 Mart 1325 tarihine tekabül ettiğinden ötürü 31 Mart Vak’ası adıyla tarihe geçen bu hadise, yakın dönem tarihimizin önemli dönüm noktalarından birini teşkil etmiştir. 31 Mart İsyanı olarak da anılan bu olay, 13 Nisan 1909’da Taşkışla’daki Avcı Taburları erlerinin, subaylarını hapsettikten sonra Sultanahmet Meydanı’nda toplanmalarıyla başlamıştı. Bu olayı belki de bir fırsat olarak gören Ermenilerin, olaydan bir gün sonra Adana’da büyük bir ayaklanma çıkartarak birçok Müslüman’ı katletmesiyle de, olayların dozajı gittikçe artmıştı. İstanbul’da başlayan olaylar, bir süre sonra kanlı bir isyana dönüşmüş ve kanlı bir vaziyette yaklaşık olarak on bir gün sürmüştü. 31 Mart İsyanı’nın akisleri, ertesi gününden itibaren, Selanik’te büyük bir yankı uyandırmış ve meşrutiyetin elden gittiği endişesiyle, asker toplayıp İstanbul’a yürümek fikri belirmeğe başlamıştı. Bu amaçla, Hareket Ordusu adlı bir kuvvet teşkil edilmiş ve Selanik’ten gelen bu ordu 23-24 Nisan 1909 gecesi İstanbul’daki isyanı bastırmıştı. Bu şekilde neticelenen isyanın en önemli sonucu ise hiç şüphesiz, 33 sene müddetle devletin siyasetine yön veren II. Abdülhamid’in, bu olayla ilgisi olduğu gerekçesiyle hal’ edilerek tahttan indirilmesi olmuştu. İttihatçılar, hâlâ birçok yönden karanlıklar içerisinde olan bu olayla birlikte, atacakları adımlar önünde büyük bir engel olan Abdülhamid’den kesin olarak kurtulmuşlardı ve kendileriyle çatışmayı göze alamayacak kadar uysal bir kişiliğe sahip olan veliaht Reşad tahta oturmuştu. Üstelik Meclis, isyanı bastıran Hareket Ordusu’nun İstanbul’a girişini şehrin ikinci fethi sayarak yeni padişaha Beşinci Mehmed ünvanının verilmesini kararlaştırmıştı.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Osmanlı Devleti’nin oldukça sıkıntılı bir döneminde tahta çıkan Sultan Reşad, Sultân Abdülmecid’in Çırağan Sarayında 1844 yılında Gül-cemâl Kadınefendi’den dünyaya gelen üçüncü oğludur. Sultan, babasının ve amcası Abdülaziz’in padişahlıkları esnasında rahat bir hayat yaşamış ve kardeşi Abdülhamid’in takta çıkmasıyla da veliaht durumuna erişmişti. Kendinden önceki iki padişahın tahttan indirilmiş olması hasebiyle büyük bir endişe içerisinde olan Abdülhamid, kardeşinin sarayda kendi yakınları haricindekilerle görüşmesini yasaklamış ve Sultan Reşad bu kapalı durumdan oldukça etkilenmişti. 31 Mart Vak’ası akabinde, İttihat ve Terakki’nin ekseriyette olduğu Meclis-i Milli, Abdülhamid’i tahttan indirmenin yanında, aynı zamanda veliaht Reşad Efendi’nin tahta çıkma hazırlıklarını da yapmaktaydı. Bu hazırlıklar neticesinde de veliaht Reşad, 27 Nisan 1909 tarihinde 65 yaşında Osmanlı tahtına oturdu.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]Aynı gün içerisinde tertip edilen biat merasiminde V. Mehmed, asıl hürriyetin ilk padişahı olmaktan iftihar ettiğini bütün Osmanlılar’la birlikte meşrutiyetin ve kutsal saltanat makamının hizmetinde bulunduğunu ifade ederek, Şeriatı, Kanun-ı Esasi’yi, Meşrutiyet usulünü, milletin haklarını ve menfaatlerini koruyacağına dair yemin etti.
Meclis üyelerinin tamamı biat merasiminde bulunmamalarından dolayı, yemin töreni 20 Mayıs 1909 tarihli Meclis-i Milli’de tekrar edildi ve bu esnada Meclis, isyanı bastıran Hareket Ordusu’nun İstanbul’a girişini şehrin ikinci fethi sayarak yeni padişaha Beşinci Mehmed ünvanının verilmesini kararlaştırdı. Buna rağmen Padişah, halk nazarında hep Sultan Reşad olarak anıldı.
Kaynaklar:
Ali Fuat Örenç, Yakınçağ Tarihine Giriş (1789-1918) –Ders Notları-, İstanbul 2011
Celalettin Vatandaş, “Türkiye’nin Batılılaşma Süreci ve II. Meşrutiyet’i Hazırlayan Şartlar”, Yüzüncü Yılında II. Meşrutiyet, (Ed.: Asım Öz), İstanbul 2008.