Türk Kadınlar Birliği kendini niçin feshetmişti?
 

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Türk Kadınlar Birliği kendini niçin feshetmişti ?

Ömer Aymalı- Dünya Bülteni / Tarih Dosyası
Batılılaşma çabalarının bir parçası olarak Osmanlı Devletinin son dönemlerinde ortaya çıkmaya başlayan kadın hareketleri özellikle II.Meşrutiyet döneminde kadın örgütlenmelerine dönüşmüştür. Bu dönemde kadın erkek eşitliği, çok kadınla evliliğin yasaklanması, eğitim-öğretim hakkı, kadınların toplumsal hayatta daha fazla rol alması ve çalışma hakları elde etmek gibi amaçlarla birçok kadın örgütlenmesi ortaya çıkmıştır. Yaptıkları faaliyetlerle bu konuları sürekli gündemde tutmuşlar ve 1920’li yıllara kadar kadın hakları ile ilgili birçok düzenlemenin yapılmasında rol oynamışlardır.
Kurtuluş savaşı sırasında başarılı çalışmaları ile kendini gösteren kadın dernekleri Cumhuriyetin kuruluşunun ardından Kadınlar Halk Fırkası adında bir de siyasi parti kurmaya çalıştılar. Fakat mevzuat izin vermediğinden bu çabalarında başarılı olamadılar. Daha sonra 1924 yılında Türk Kadınlar Birliğini kurdular.
Bu yıllardan itibaren Türkiye büyük bir dönüşümü yaşamaya başlamıştı. Cumhuriyetin ilanından sonra Batılılaşma hareketi hızlanmış, sosyal hayattan eğitim sistemine, hukuk sistemine kadar çok geniş çaplı bir inkılap dönemi yaşanmaya başlamıştı.
1930’lu yıllara gelindiğinde Cumhuriyet Halk Fırkası, Serbest Fırka deneyiminin ardından yönetim alanında ciddi değişikliklere giderek, çok partili rejim yerine tek partili yönetim tercih etmeye başlamış ve bu yönetim tarzını hızlı bir şekilde kurmaya başlamıştı. Bu yönetim tarzında, ‘tüm inkılapçı, cumhuriyetçi güçler, Cumhuriyet Halk Fırkası çatısı altında toplanmalı’ ülke yönetimi parti üzerinden gerçekleştirilmeliydi. Bu sebeple CHF kendi dışında bağımsız, özerk bir yapıyı görmek istemiyordu.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Türk Kadınlar Birliği heyetinin Atatürk'ü ziyaretiCumhuriyet Halk Fırkası yöneticileri, aydınları, gazetecileri her şeyin CHF içerisinde olması anlayışı ile şu iddiaları öne sürerek Kadınlar Birliğinin kapatılması gerektiğini savunmaya başladılar: Cumhuriyet devrimleriyle Türk kadınları her türlü haklarını elde etmiş erkeklerle eşit olmuşlardır. Kadın birliğinin de amacı bundan başka bir şey değildir. Bu amaç gerçekleştiğine göre de Türk kadın Birliğinin varlık nedeni ortadan kalkmıştır. Bu birlik siyasal bir kuruluş da değildir. Böyle bir nitelik taşımadığı için de çalışmalarını sürdürmesinin bir anlamı yoktur. Yılda birkaç kez bir iki çocuk giydirmek, böyle bir birliğin yaşamasını gerektirecek bir çalışma sayılamaz. Kaldı ki eğer ortada hala bir sorun kalmışsa, bu kadın erkek kavgasıyla değil, fakat elbirliğiyle yapılarak çözülebilir.”
Dönemin yöneticileri ve basının bu eleştirilerinden sonra Türk Kadınlar Birliği 10 Mayıs 1935 tarihinde son kongresini yaptı. Bu kongre bir fesih kongresiydi. Başkan Latife Bekir’in “ Kadın Birliği ülkülerine kavuşmuştur. Türk kadınlığının bütün hakları tanınmıştır. Bundan sonra Kadın Birliğine ihtiyaç yoktur. Birliğin feshini talep ediyorum” şeklindeki önergesinin kabulünün ardından dernek kendini feshetmiştir.
Bu karar ile CHF ülkenin tamamını temsil ettiği iddiasında bir adım daha atmış oldu. Daha önce kendinden ayrı kurumları kapattırdığı gibi ( Türk Ocakları,Mason Locaları ) kendinden ayrı bir yapı olan kadın hareketini sonlandırdı. Bu gelişmenin ardından kadın hakları ile ilgili konular da gündemden düştü. Bu durum kadının sosyal, siyasal, ekonomik yaşama dahil olması yönündeki çalışmaları ve bu yöndeki hareketlerin gelişimini yavaşlattı. Bu sebepten ötürü günümüzdeki birçok sosyal bilimci Tek parti dönemindeki bu gelişmeleri kadın hareketleri açısından bir gerileme dönemi olarak görmektedir.
Kaynaklar : Çetin Yetkin,Türkiye’de Tek Parti Yönetimi
Mete Tunçay,Türkiye’de Tek Parti Yönetiminin Kurulması