IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası

IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası (https://www.ircforumlari.net/)
-   Tarih (https://www.ircforumlari.net/tarih/)
-   -   Osmanlılarda Ticari Hayat (https://www.ircforumlari.net/tarih/406003-osmanlilarda-ticari-hayat.html)

Kalemzede 28 Ağustos 2011 11:34

Osmanlılarda Ticari Hayat
 
Bazılarının zannettiği gibi Osmanlı Devleti[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] sadece kılınç kudreti üzerinde durmuyordu. Devletin nizamı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] "kışla—medrese—tekke" üçgeni içinde[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] "disiplinle—ilimle—aşkla" ilerliyordu. Osmanlı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] devrinin herşeyine hakim; her mevzuda söz sahibi îdi. Devrinin siyasetine hakim olduğu gibi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] iktisadiyatına da hakimdi.

Osmanlı maliyesinin gücü[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] padişah "haslarından" ve "mukatafarından" elde edilen gelirin çok mühim bir kısmı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ticari ve iktisadi faaliyetlerin beslediği kaynaklardan meydana geliyordu.

Selçuklu ve Osmanlı Türklerinin siyasi ve askeri gücünün gerisinde[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] büyük bir iktisadi ve ticari güç yatmaktadır. Selçuklular[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Anadolu'ya yerleşmelerinden hemen sonra ticari hayatı canlandırıcı hanlar ve kervansaraylar yaparak kervanların burada dinlenme ve tehlikelerden korunmasını sağlamış; bir nevi sigorta hizmeti görmüşlerdir.
Osmanlılarda ticari hayatın bir nevi alt yapısı olan çarşı ve bedestenlerin yapımı ve bunun tabii bir parçası olarak "imaret sistemi"[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] şehirli—yerleşik bir medeniyet olan Osmanlı nizamının "Tımar sistemi" kadar ayrılmaz bir parçasıdır.

AHİ TEŞKİLATI (LONCALAR)
Loncalar Ahiliğe bağlı olduğundan teşkilatta dini bir disiplin ve hiyerarşi vardır. Yamak[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] çırak[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kalfa[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] usta[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] pir münasebetleri buna göre düzenlenmiştir. Aynı meslek gruplarından oluşan loncalar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] malların kalite kontrolü[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] işçi ücretleri[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kör hadleri[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ayar ve Ölçülerin doğruluğu bakımından devlete karşı sorumluluk taşırlardı. Bütün esnaf ve sanatkârlar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] "eline[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] beline[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] diline sahip" bir başkan seçer ve buna "pir" denirdi.
Ahilerde sanatkârlık şartı:

Esnaf ve sanatkâr olmak isteyenlerin belirli bir ahlâk seviyesine ulaşmış olması gerekirdi. ' 'Küfredenler[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ikiyüzlü ve ortalığı karıştıranlar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] yalan söyleyenler[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kan dökenler[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] başkalarına tuzak kuranlar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] sattığı malda ihtikâr ve hile yapanlar" ahi olamazlardı. Usta olmak isteyen kalfa[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kendi mesleği ile alâkalı bir eser yapar ve bunu bazı disiplin ve hiyerarşi kaidelerine uyarak "Zaviye"ye getirirdi. Kalfanın kendisi tarafından yapılan eser[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] zaviye'de; pirler ve ahi babaları tarafından incelenir; eksiksiz bulunursa kalfa merasimle ustalığa terfi eder[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] dükkan veya atelye açmasına izin verilirdi.

Bizans veya diğer ülkelere nazaran[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Osmanlı esnafının malı daha kaliteli olur ve daha çok tercih edilirdi.

Ahi teşkilatlarının vergiden muaf tutulmaları[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ahilere ait vakıf ve zaviyelerin desteklenmesi şuurlu bir ha-miyetperverliğin bir görüntüsüdür. Bu destek Ahi teşkilatına Öyle bir âli güç kazandırmıştır ki[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] hiçbir teşkilat onlarla rekabet edemez duruma gelmişti.
Ahilik "elin açık[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] alnın açık[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] sofran açık; dilin kapalı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] gözün kapalı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] belin kapalı" veya "elin tek[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] dilin berk[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] dilin pek tut; aşına[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] işine[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] eşine sahip ol" prensipleri üzerine oturtulmuş ve asırlar boyunca yıkılmamıştır.

ŞEHİR İÇİ VE PERAKENDE TİCARET:
Tüccar; toptancılık yapan[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bölgeler arası ve milletlerarası ticarete mevzuu olan malların ticaretiyle uğraşan kimselere denirdi. Şehir içinde ve perakende ticareti yapanlara da esnaf denirdi. Tüccarlar için her ne kadar ihtisap kaidelerine riayet mecburi olmasa da[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] esnaf buna uymak mecburiyetinde idi.

Esnaf[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ticaretini[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] padişah veya vakıflar tarafından yaptırılan ve bedesten denilen toplu çarşılarda yapmaktaydı. Evliya Çelebi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] "... Konya'da 26 tane bekâr hanı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bedesteniyle birlikte 1900 dükkanı vardır. Yüzlercesi mamur olup[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kargir yapılı demir kapılı kanatlarla kurulmuş kurşun örtülü bedestendeki zengin tüccarlarda[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bütün dünyanın kıymetli malları bulunur. Sipah pazarı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] saraçhanesi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] tahtakalesi (kale altı çarşısı)[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] mamur ve süslüdür..." diye anlatır.

BÖLGELER VE MİLLETLERARASI TİCARET:
Osmanlı İmparatorluğunun coğrafi konumu ve bölgeler arasındaki birbirini tamamlayıcı ilişkiler[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] toptan ticarete zemin hazırlayıp[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bölgeler ve milletlerarası ticaretin gelişmesinde mühim rol oynamıştır.

Osmanlı İmparatorluğu'nun kendi sınırları içinde bulunmayan bazı malları elde etmek ve bunlara karşılık[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kendi ihtiyaçlarından fazlasını satmak üzere giriştiği milletlerarası ticaretten başka[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ülkenin çok daha önceki devirlerden itibaren[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Asya— Avrupa arasında köprü olmasından dolayı transit ticarete sahne oluşu iktisadi hayatta mühim bir faktördür.

Bu ticaret hayatı içinde ticari şirketler doğmuş[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] sigorta ve poliçe gibi ileri seviyede müesseseler gelişmiş[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] faal bir tüccar ve müteşebbis sınıf ortaya çıkmıştır.
Ümit Burnu keşfedilinceye kadar Akdeniz[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] büyük ticaret filolarının dolaştığı ve dünya ticaret hacminin büyük bir kısmının yapıldığı bir merkez halindeydi. Yüzlerce ticaret gemisiyle Hindistan'dan Avrupa ülkelerine; Orta Doğu'dan ve Asya'dan açık denizlere akan büyük bir ticaret filosuyla Osmanlılar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] en çok talep edilen mallarını Avrupa piyasalarında pazarlayıp dış ticaret hacimlerini artırmışlardır.

Osmanlı İmparatorluğu'nda bazan hazine boşalmış ve çeşitli tedbirler alınmıştı. Meselâ[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Yavuz Selim zamanında ilk iç borçlanma yapılmış; ancak bu borçlanma geçici olup[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kısa sürede telâfi edilmiştir. İsrafın[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] gösteriş ve alâyişin karşısında o lan Yavuz[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] sekiz yıllık saltanatı sona erdiğinde hazine altınlarla dolup taşmış[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] "Yedikule zindanları" hazine şubeleri hâline gelmiştir. Bu mahzendeki birinci kulede altınlar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ikinci kulede gümüşler[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] üçüncüsünde altın ve gümüş mamülü mücevherler[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] dördüncü kulede eski devirlerden kalma kıymetli eşyalar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] diğerlerinde de cephane[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] eski eserler ve devlet arşivleri saklanmaktaydı.

Ticaret ahlâkı ve teşebbüs kaabiliyetleri ile tanınan müslüman tacirler yükselirken tüketiciler fakirleşmiyor; kurulan vakıflarla bütün halkın refah seviyesi yükseltiliyordu. Bazan malların zekatını verecek fakir bulmakta güçlük çekiliyordu. Tüccar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kapitalist sistemdeki gibi her ne pahasına olursa olsun kazanma hırsına kapılmıyordu. Ferdin geliri kendi refahını sağladığı gibi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] toplumun refahına da katkıda bulunuyordu.

LİTERATÜR:
1) Türkiye İktisat Tarihi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Prof. Dr. Aydın Yalçın
2) Türkiye İmparatorluk Dönemi Mali Olayları[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Ord. Prof. Dr. Nihat S. Sayar.
3) Osmanlılarda Sosyo—Ekonomik Yapı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] 1.cilt[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Necdet Sevinç.
Bedesten: Yüzlerce dükkânın içinde bulunduğu kapalı çarşılar.
İhtisab: Hesap sorma. Osmanlılarda esnaf daima denetim altında bulunur[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] tesbit edilen fiyatlar üzerinden satış yapardı.


Tüm Zamanlar GMT +3 Olarak Ayarlanmış. Şuanki Zaman: 16:40.

Powered by vBulletin® Version 3.8.11
Copyright ©2000 - 2025, vBulletin Solutions, Inc.
Search Engine Friendly URLs by vBSEO
Copyright ©2004 - 2025 IRCForumlari.Net Sparhawk