IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası

Şuhûdu'l-hâl geleneğinin ne zaman başladığı sorusu önemlidir. Bu konu ayrıca araştırılmaya muhtaç olmakla birlikte uygulama ilk defa vakıf senetlerinde ortaya çıkmıştır. Meşhur Müdayene âyetinde geçen "Alışveriş yaptığınızda şahit tutun. (...) Aranızda bir katip de adâletle yazsın.!"5 âyeti ile vasiyet esnasında iki şahit tutulmasını emreden[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] "Ey İnananlar! Ölüm birinize geldiği zaman vasiyet ederken içinizden iki âdil kimseyi; (...) veya sizden olmayan iki kişiyi şahit tutun."6 âyeti şuhûdu'l-hâl geleneğini başlatmış olmalıdır. Vakıfların doğrudan doğruya bir vasiyet olması bu kanaati güçlendirmektedir. Osmanlı yargı sistemi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] şuhûdu'l-hâl uygulamasını normal mahkemelere taşımakla yeni bir form kazanmıştır.

Bu araştırma çerçevesinde görülebildiği kadarıyla şuhûdu'l-hâl[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Selçuklulardan Osmanlı huhukuna geçmiştir. Vakıflar Dergisi'nde yayımlanan Selçuklu dönemi vakfiyelerinde[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] şuhûdu'l-hâl açıkça görülmektedir. Sözgelimi Alaeddin Keykubâd'ın mirahorluğunu yapan ve 2. Gıyaseddin Keyhusrev'in (1237-1246) son zamanlarında Amasya dizdarı olan Turumtay'ın vakfiyesi bunlardan biridir.7 Aynı dönemde Karamanoğulları döneminde yapılan İplikçi Cami vakfiyesinde de şuhûdu'l-hâl ibaresi mevcuttur. Osmanlıların ilk padişahlarından 2. Murad'ın vakfiyesinin son kısmı aşağıdaki gibidir:

"Nitekim yüce Allah[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] 'işittikten sonra kim onu değiştirirse günahı değiştirenlerin üzerinedir. Allah işitir ve bilir.' buyurmuştur. Bu vakfın doğruluğuna ve kesinliğine hüküm ve yargısı geçerli olan Müslümanların hâkimlerinden bir hâkim[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] şahitler önünde hükmetmiştir.