Türk kültürünün mühim unsurlarından olan otağ[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] hakanlara[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] beylere ve padişahlara mahsus büyük süslü çadır mânâsına gelir. Otağ; sevginin[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] sanatın[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] tutkunun belli bir noktada yoğunlaşmış hâli gibidir. Orta Asya'da yaşayan eski Türklerde başlayan çadır geleneği[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] en mükemmel hâlini Osmanlı Devleti'nde padişaha mahsus kurulan otağ-ı hümâyûn ile almıştır. Nice sultan ve bey sevkettikleri orduları hep bu sanat abidesi otağlardan yönetmiştir.

Otağ-ı hümâyûn[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] birinden diğerine geçilebilen birkaç çadırdan meydana gelirdi. Asıl otağ-ı hümayun yedi direkli idi ve cepheden üç kubbeli bir görünüşe sahipti. Bu üç kubbenin biri padişahın dinlenme ve arz odası olan divanhane[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] diğeri hamam odası[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] üçüncüsü ise hazîne-i hümâyûnun muhâfaza edildiği kısımdı. Otağ-ı hümâyûn[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] savaş meydanında veya konak yerindeki yerleşmenin merkez noktasını teşkil ederdi.

Padişah otağları pamuk ipliğinden dokunmuş kumaşlarla yapılır ve kırmızı renkte olurdu. Şehzade[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] vezir ve beylerbeyleri de kırmızı çadır kurabilirlerdi; ancak[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] esas kırmızı çadır padişahlara mahsustu. Avusturya Seferi esnasında Kanunî Sultan Süleyman'ın otağı kaynaklarda şöyle tasvir edilir: "Çeşit çeşit boyalarla sanatkârane bir tarzda nakışlarla süslenmiş[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] yüksek divanhaneli çadırlardan meydana gelmiş otağın zemini[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] o zamana kadar görülmemiş tarzda dokunmuş ipek halılar ve kilimlerle döşenmişti."

Böyle bir otağ Dresden'deki Türk Odası'nda sergilenmektedir. Türk Odası mânâsına gelen 'Türckische Cammer' (Türkische Kammer) Almanca'da 1614'ten beri kullanılan bir kavram. Uzun yıllardır da Saksonya eyaletinin tarihî başşehri Dresden'de açılan ve Osmanlılardan kalma eserlerin sergilendiği yerin ismi. İkinci Viyana kuşatması esnasında (1683) ele geçirilen ganimetlerle Osmanlıların bıraktıkları altın işlemeli ve değerli taşlarla süslü silâhların[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] elbiselerin ve süvari malzemelerinin yer aldığı 600 kadar eşya sergileniyor Türk Odası'nda. Bu şehri 16-19. yy'lar arasında yöneten krallar tarafından toplanan eşyaların en muhteşemi ise Osmanlı otağı. Osmanlı medeniyetinden esintiler sunan bu otağ[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] 20 m. uzunluğunda[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] 8 m. eninde ve 6 m. yüksekliğinde âdeta bir sanat harikası. İpekten örülen ve altın kaplamalı deriden yapılan muhteşem bir çadır...

Bu büyüklükteki otağdan dünyada üç tane var. Biri Topkapı Sarayı'nda[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] diğeri Krakau'da (Polonya) depoda kaderine terk edilirken[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Dresden'deki 15 yıllık titiz bir çalışmayla eski hâline kavuşturularak sergileniyor. Topkapı'da bulunan böylesine değerli bir tarihî eserin şimdiye kadar neden günyüzüne çıkarılıp sergilenmediği düşündürücüdür.
...

Bu otağlardan üç kıtaya hizmet götüren Osmanlı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] her şeye rağmen gönüllerde taht kurup gitti. Nasıl taht kurduklarını ipeklerden ilmik ilmik ördükleri otağlar belgeliyor. Ruh dünyalarının en berrak akislerinin edebiyata[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] sanata[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] mimariye olduğu gibi otağlara da sinmiş olduğunu görüyoruz. Bir zamanlar ecdadın kurduğu otağlar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bugün huzur adacıklarına dönüşüyor:

İkinci Viyana Kuşatması'nda Osmanlı ordusundan birçok asker esir düşer. Bu askerler[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] değişik yerlerde bulunan şatolara gruplar hâlinde dağıtılır. Bu askerlerden bir kısmı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Almanya'nın Geseke denen şirin bir beldesinde şimdi lokanta olarak kullanılan Eringerfeld Şatosu'na getirilir. Enteresandır[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] şatonun da içinde bulunduğu arsada[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Türk müteşebbisler tarafından açılan bir lise (Eringerfeld Gymnasium) var şimdi. Üç asır önce esir olarak gelen Osmanlıların kaldığı bu beldeye gönüllüler ordusu eğitim otağlarını kurdular. Ama bu sefer modern tüketim toplumlarında başgösteren sosyal problemlerin rüzgârıyla ruh dünyası temelden sarsılan nesillerin elinden tutmak[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] onları hayata kazandırmak için.
....

İşte Dresden'deki gözleri kamaştıran Osmanlı otağı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] gönüllerde tarihin ihtişamlı ve hüzünlü hatıralarını uyarıyor. Osmanlı tarihini[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Viyana önlerinde terk edilen bu otağa sıkıştırıp[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ona bir kere daha selâm durmak gerekir. Zîrâ son yılları hicranlı geçse de Osmanlılar insanda hep fütüvvet ruhunu[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] vefayı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] civanmertliği[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] adalet duygusunu[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kahramanlığı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] diğerkamlığı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] velhasıl Anadolu ruhunu çağrıştırır durur...


Muhammet MERTEK