Netice İşçinin ibâdet hakkı konusunda ayrıntılı hükümler serd e*den Şafiî hukukçularının görüşlerini tafsilatlı olârak[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] diğerlerini ise özetleyerek verelim :
Şafiî hukukçular[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] icare akdinin süresi konusunu inceler*ken bu konuya da değinmekte ve meseleyi şöyle tahlil etmek*tedirler: Farz namazların edası için geçen zaman[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] iş süresinden istisna edilmiştir. Yani farz namazları[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] işçi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ya işyerinde edâ eder veya aynı süre içinde yetiştirebilecek kadar yakın ise[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] camiye gider. Aynı süre içinde yetiştiremiyecek kadar uzak ise[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] işye*rinde kılması gerekir. Farz namazlarını eda etmenin içine[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ab*dest alma[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] tuvalete gitme ve farzlardan önce yahut sonra kılı*nan sünnet namazların edası dahildir. Bütün bunlar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ihtiyaç du*yulan zamanın en asgarisinde yapılmaya gayret edilmelidir. Ça*lışma hali[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] cemaatle namazın terki için de meşru bir özür ola*rak kabul edilmektedir. Ancak işyerinde namaz kılmak ile ca*mide cemaatle kılmak aynı zamanı alıyorsa[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] farz namazlar ce*maatle de kılınabilir. İşçi ve memura[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bir vakit namaz için bir defa namaz kılma imkânı verilir. Yani bir işçi namazını kıldık*tan sonra abdestsiz olduğunun farkına varırsa[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] namazını iade etmek hakkına sahiptir. Ancak[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu ikinci namazda geçen süre nisbetinde ücretinden tenkis yapılır. Kısaca namaz kılmamak üzere yapılan iş akitleri bile geçerlidir[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] fakat söz konusu şarta itibar edilmeyecektir [18].

Cuma namazı konusunda ise[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Şafi’î mezhebinde de iki gö*rüş mevcuttur: Birincisi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] “işçi ve memurun (ecîr-i hassın)[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] cuma namazına gitmemesi için iş akdi haklı bir sebep teşkil eder ve bu durum şer`î bir özür kabul edilir" şeklindeki görüşdür. Bu hu*kukçular konuyu[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] cemaatle namaza kıyaslamışlardır. Ayrıca iş*yerinde namaz kılmakla camide cumayı kılmak aynı zamanı alı*yorsa[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] mutlaka cumaya gidilmesi gerektiğini bunlar da kabul etmektedirler. İkinci görüş ise[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] "cumaya gidilmesi sebebiyle yapılan işin fesada ma'ruz kalmasından korkulmadıkça[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] cuma na*mazına gidilmelidir şeklindedir”. Bu hukukçular[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] konuyu aydın*latmak için fırın işçisini misal vermektedirler. Eğer fırın işçisi cu*maya gittiği takdirde[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ekmeğin tamamen telef olacağını kesin olarak biliyorsa[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] cumaya gidemeyecektir. Eğer telef olmayacağından emin ise[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] cumaya gidebilecektir. Ancak bazı hukukçu*lar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] fırın sahibinin kendisini cumaya gitmemek üzere zorlama*sını[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] cumayı terk için meşru' özür olarak kabul etmişlerdir. İn*şaat işçisi ve diğer işçiler de tıpkı fırın işçisi gibidirler. Ölçü[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] işin küllî bir zarara ma'ruz kalıp kalmayacağı hususundadır. Güvenlik görevlileri[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] sağlık hizmetleri ve benzeri riskli işlerde çalışanlar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu konuya dikkat etmelidirler. Mescid çok yakınsa ve imamın fazla uzatmayacağı biliniyorsa[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] zaten cumaya gitmek için hiç*bir engel söz konusu değildir. Tıpkı farz namazı kılıyor gibi cu*maya da gidilebilecektir[19].

Bayram namazlarının tıpkı cuma namazı gibi olduğunu ve orucun ise[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] farz namazlar gibi iş akdince engellenemeyeceğini burada belirtelim.
Osmanlı tatbikatına gelince; Osmanlı Devleti[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] İslâm Huku*kunu hukuk sistemi olarak kabul eden bir İslâm devletidir. Bu sebeple yukarıda zikredilen hükümler[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Osmanlı Devleti için de geçerlidir. Osmanlı Devletinin gayr-ı resmî ve hatta resmî hu*kuk kodu olarak kabul edilen Dürer ve Mülteka metinleriy*le bunların şerhlerinde[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]cuma namazı için sayılan meşru özür*ler arasında icare akdi sayılmamış ve tatbikatta zaten cuma nama**zına mani olunmamıştır[20].
Osmanlı hukukunun önemli simalarından olan Çivizade[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kendisine sorulan bir soruya cevap ola*rak verdiği bir fetvada[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Saray-ı Âmire'de çalışan hizmetlilerin cuma namazına gitmeleri gerektiğini ve Yeniçeri Ağası ve Özengi Ağası gibi âmirlerin cumaya gelişinin bile Cuma namazı için bazı hukukçular tarafından aranan izn-i âm manasına gel*diğini ve bu sebeple Saray hizmetlilerinin cumadan alıkonu*lamayacağını haklı olarak belirtmektedir[21].
Diğer İslam hukukçularının görüşleri de bunlardan farklı değildir. Bu sebeple meseleyi şöyle özetleyebiliriz:

İşçi ve memur[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] işverenin izni olsa da olmasa da farz na*mazlarını işyerinde veya cami yakınsa ve süre açısından fark etmeyecekse camide cemaatle kılabilir. Farzlarla beraber kılı*nan sünnet namazlarını çoğunluğun görüşüne göre kılabilecek*tir. Diğer nafile namazları ise kılamayacaktır. Cuma namazı me*selesinde[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] tercih edilen görüşe göre[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bir günlük mesainin dörtte birini geçecek kadar zaman alacaksa[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] cuma namazına gidecek[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ancak harcanan süre nisbetinde ücreti kesilebilecek*tir. Mesai zamanının dörtte birinden az ise[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] hem cuma namazı*na gidecek hem de ücretinden kesilme yapılamayacaktır. Bu*nun da bir istisnası vardır. O da[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kamu güvenliğini teminle gö*revli olan işçi ve memurlar ile[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] cumaya gittiği takdirde yaptığı işi tamamen fesada ma'ruz kalacak işçi ve memurların cumaya gidemeyeceğidir.