İşçinin tatil hakkı başlığı altında hafta tatili[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] hastalık izni ve yıllık izni ayrı ayrı mütalaa edilmelidir. Sırasıyla görelim: Daha önce de belirttiğimiz gibi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] İslam Hukukunda genel kâide[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] işçinin ücreti[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] emeği karşılığında hak etmesidir. İşçi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] iş*verenin kendisine verdiği işi yapmadıkça ücreti hak edemez. An*cak bu kâideye ters düşen tatiller ve tatil esnasında işçinin üc*ret alması meselesi nasıl izah edilmiştir?

Haftalık İzin: İslâm hukukçuları[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] cuma gününü[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] âdeti esas alarak hafta tatili olarak kabul etmişler ve işçinin cuma günü çalışmasa da ücrete hak kazanacağını yukarda zikredilen kâi*denin bir istisnası olarak kabul etmişlerdir. Yani cuma günü[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] hafta tatili yapmak âdet değilse[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] cuma günü de çalışılacaktır. Özellikle Hanefi hukukçular açısından bunda bir sakınca yok*tur. Ancak cuma günü hafta tatili yapmak bir âdet ise[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] artık ça*lışılmayacaktır. Bu hususda Mecelle'nin "Âdet muhakkemdir" ve "Örfen ma'rûf olan şey meşrût gibidir" kâideleri esas kabul edilecektir. Bu kâidelere göre[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] devletin bunu resmî bir düzenleme haline getirmesi de mümkündür[32]. Osmanlı Devleti'nde bunun resmî bir hale getirildiğini ve perşembe günü öğleden sonra ile cuma gününün resmî tatil olarak kabul edildiğini gö*rüyoruz. Osmanlı Teşkilât Kanunnamelerinde hususî olarak "Kanun-ı Pencşenbe" kısmı bulunduğu gibi[33]. Cuma gününün resmî tatil olduğunu belirten hususi iradeler de sâdır olmuştur: "Cuma günleri gerek mesâlihinden dolayı ve gerek ziyaret ni*yetiyle me'mûrîn hânelerine gidilmek[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] hasbel-insaf câiz tutul*mamak iktiza edeceğinden bundan bahs lâzım gelmeyip erbâb-ı mesâlihin dahi cuma'dan gayrı herhangi bir günde olur ise ol*sun me'muriyet mahallerine gelmeleri umûr-ı tabiiyyeden"dir[34].
Diğer dinlere mensup insanlar için de[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kendi dinî tatil gün*leri hafta tatili olarak kabul edilmiştir. Her din sahibi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kendi inanç ve örflerine göre hafta tatili yapabilecektir. Yahudiler cumar*tesi günü[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Hıristiyanlar ise pazar günü tatil yapabileceklerdir[35].

Bayram Tatili: Dinî bayram günleri de tıpkı cuma günle*ri gibi tatil günleridir. Kurban ve Ramazan bayramı tatilleri müs*lümanlar için söz konusu olduğu gibi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Noel tatili de Hıristiyan- lar için söz konusudur. Ancak gayr-ı müslimlerin günlerce de*vam eden bazı bayramları[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ücretli izne tabi değildir ve ancak ücretsiz izin mümkündür. Bu da tarafların rızasına bağlıdır [36].
Hastalık İzni: İslâm hukukçuları[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] hastalıktan dolayı çalı*şamayan işçinin[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] çalışamadığı günler için işverenden ücret ta*Iep edip edemeyeceği hususunda görüş ayrılığı içindedirler. "Menfaat yani çalışma ve emek olmadan[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ücret söz konusu olamaz" kâidesine göre hareket eden hukukçuların çoğunlu*ğu[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] işçi çalışamadığı günleri telâfi etmek mecburiyetinde olma*dığı gibi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] işverenin de[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] hastalık süresinin ücretini vermekle mü*kellef tutulamayacağı kanaatindedirler. Bunlar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] hastalanarak ça*lışmayı bırakan işçinin[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ücreti hak edemeyeceğini belirtmekte*dirler[37]. Modern hukuk sistemleri[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] önceleri hastalık günlerinin ücretini tam olarak işverene ödetirken[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] şu anda çoğunluk sos*yal sigorta ve benzeri müesseselere devrederek[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu gizli adale*ti keşfetmişlerdir. İslâm hukukunda da ücreti ödenmeyen işçi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kendi haline terk edilmemiştir. Nafaka müessesesi ve beytülmal yani devletin yardımıyla bu açık kapatılmıştır.

Yıllık İzin: Ücretsiz yıllık izin konusunda[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] eski hukukumuz*da engelleyici bir hüküm yoktur. Ancak ücretli yıllık izin mese*lesi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] fıkıh kitaplarında mevzu bahs bile edilememiştir. Zira üc*retli yıllık izin anlayışı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] İslam hukukunun kabul ettiği "belli bir menfaat karşılığında belli bir ivaz" esasına zıttır. Ancak şart te*orisini bütün kapsamıyla müsbet olarak kabul eden Hanbeli hu*kukçular[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] böyle bir şartı kabul edebilirler. Fakat biz araştırmala*rımızda böyle bir hükme rastlayamadık. Mecelle'ye göre[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] taraf*lardan sadece birine yararlı olan şartlar fâsid şartlardır[38]. Yani tamamen tarafların rızasına dayanan bir iş mukavelesinde bile[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] böyle bir şartın veya. hükmün bulunması tartışmalıdır ve meş*rûiyeti şüphelidir. İslâm hukukunda konuyla ilgili hükümleri özetledikten son*ra şimdi de günümüz hukukundaki duruma bir göz atalım.