Fatih Sultan Mehmet ' in kurduğu vakıflar nelerdir?
 

“Ben ki İstanbul Fatihi abd-i aciz Fatih Sultan Mehmet, bizatihi alın terimle kazanmış olduğum akçelerimle satın aldığım İstanbul’un taşlık mevkiinde kain ve malumu’l hudut olan 136 bap dükkanımı aşağıdaki şartlar muvacehesinde vakfı sahih eylerim…,
Şöyle ki: Bu gayrimenkulatımdan elde olunacak nemalarla İstanbul’un her sokağına ikişer kişi tayin eyledim. Bunlar ki ellerindeki bir kap içerisinde kireç tozu ve kömür külü olduğu halde günün belirli saatlerinde bu sokakları gezerler. Bu sokaklara tükürenlerin, tükürükleri üzerine bu tozu dökeler ki yevmiye 20’şer akçe alsınlar;

Ayrıca 10 cerrah, 10 tabib ve 3’de yara sarıcı tayin ve nasp eyledim. Bunlar ki ayın belli günlerinde İstanbul’a çıkalar bilaistisna her kapıyı vuralar ve o evde hasta olup olmadığını soralar; var ise şifası mümkün ise şifayap olalar. Degilse kendilerinden hiçbir karşılık beklemeksizin Darülacezeye kaldırılarak orada salah bulduralar.
Maazallah her hangi bir gıda maddesi buhranı da vaki olabilir. Böyle bir hal karşısında bırakmış olduğum 100 silah, ehli erbaba verile. Bunlar ki hayvanat-ı vahşiyenin yumurtada veya yavruda olmadığı sıralarda balkanlara çıkıp avlanalar ki zinhar hastalarımızı gıdasız bırakmayalar.

Ayrıca külliyemde bina ve inşa eylediğim imarethanede şehit ve şühedanın harimleri ve Medine-i İstanbul fukarası yemek yiyeler. Ancak yemek yemeye ve almaya bizatihi kenduleri gelmeyup yemekleri güneşin loş bir karanlığında ve kimse görmeden kapalı kaplar içersinde evlerine götüreler.”
Tebcil ve taltife mazhar olmuş İstanbul Fatihi Sultan Mehmet Hanı, bu ince fikir, duyarlı düşünce, hayırsever tutumla, faydalı icraat ve faaliyetleri sebebiyle; Hayır, minnet ve Rahmetle anıyorum.
Kendisini hakkıyla idrak etmiş, yolunda gitmeye kararlı ve azimli bir nesil dileğiyle, bütün vakıf banilerini Rahmet ve şükranla yad ediyorum, ruhları şad, mekanları cennet olsun…