Osmanlı Devleti, çeşitli yönetim bölümlerine ayrılmıştır. Bu yönetim bölümleri devlet teşkilatının bir parçasıdır. Devletin topraklarının büyümesi ile kurulan eyalet sistemi, 1864 yılında Abdülmecit zamanında yerini vilayet sistemine bırakmıştır.

Klasik Dönem
Osmanlı Devleti ilk zamanlarda sancak denilen yönetim birimlerine ayrılmıştır. Sancaklar, sancak beyleri tarafından yönetilmiş, bazı sancakları ise okuma çağındaki şehzadeler yönetmiştir. I. Murad zamanında eyalet sistemine geçilmiştir. Eyalet veya beylerbeyliği denilen bu yönetim birimleri sancakların birleşiminden oluşmuştur. Yöneticileri beylerbeyi denilen kişilerdir. Balkan Yarımadası'ndaki fetihler devam ederken ele geçirilen toprakların idaresi için 1362 yılında merkezi Edirne olmak üzere I. Murad'ın emri ile ilk eyalet olan Rumeli Eyaleti kurulmuştur. Rumeli Eyaleti'nin ilk beylerbeyi de Lala Şahin Paşa'dır.Yıldırım Bayezid, 1393 yılında Rumeli'ye geçerken Timurtaş Paşa'yı Andolu Beylerbeyi olarak Ankara'da bırakması ile Anadolu Eyaleti kurulmuştur. 1413 tarihinde Rum Eyaleti kurulmuştur. Ardından birçok eyalet kurulmuştur. 1590 yılından sonra beylerbeylik kelimesi yerine eş anlamlısı olan eyalet kelimesi kullanılmıştır.

Eyaletler kendi aralarında sâlyâneli (yıllıklı) ve sâlyânesiz (yıllıksız) olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Sâlyânesiz eyaletlerin ürünleri has, zeamet ve tımar olarak ayrılmıştı. Öşür ve resimleri, havas-ı hümayun ismiyle, hazineye, beylerbeyi ve sancakbeyi haslarına ve bir de zeamet ile tımara ait olmak üzere bölünmüştü. Sâlyâneli eyaletler has, zeamet ve tımara ayrılmayarak doğrudan doğruya devlet hazinesi tarafından mıntıkalar halinde her sene iltizama verilirdi. Bu eyaletlerin senelik hasılatından bir kısmı beylerbeyi, sancakbeyi, asker vs. maaşları için dağıtıldıktan sonra önceden belirlenmiş bir miktarı (sâlyâneyi) devlet hazinesine yollanırdı. Sâlyâneli eyaletler daha çok merkezden uzak Arap Müslümanların çoğunlukta oldukları eyaletlerdi. Bu tip eyaletlerde hükümet yeniçeri garnizonları bulundurur ve merkezden beylerbeyi, defterdar ve kadıları tayin ederdi.

Eyaletler
Adı Kuruluş yılı Merkezi Türü Anadolu Eyaleti 1393 Bursa, Ankara, Kütahya Sâlyânesiz eyalet Diyâr-ı Bekr Eyaleti 1515 Diyarbekir Sâlyânesiz eyalet Rumeli Eyaleti 1362 Edirne, Manastır, Sofya Sâlyânesiz eyalet
Sâlyânesiz eyaletler
Karaman Beylerbeyliği
Rum Beylerbeyliği (Rumiyye-i Sugra)
Trabzon Beylerbeyliği
Dülkadir (Zûlkâdiriyye) Beylerbeyliği
Cezayir Beylerbeyliği
Kars Beylerbeyliği
Erzurum Beylerbeyliği
Cezair-i Bahr-i Sefîd Beylerbeyliği
Bosna Beylerbeyliği
Budin Beylerbeyliği
Van Beylerbeyliği
Kıbrıs Beylerbeyliği
Tunus Beylerbeyliği
Şehrizor Beylerbeyliği
Çıldır Beylerbeyliği
Kefe Beylerbeyliği
Özü Beylerbeyliği

Sâlyâneli eyaletler
Mısır Beylerbeyliği
Trablusşam Beylerbeyliği
Halep Beylerbeyliği
Bağdat Beylerbeyliği
Basra Beylerbeyliği
Musul Beylerbeyliği
Trablusgarp Beylerbeyliği
Hicaz Beylerbeyliği
Yemen Beylerbeyliği
Rakka Beylerbeyliği
Habeşistan Beylerbeyligi
Lahsa Beylerbeyliği