Koçi Bey'in Gözüyle Osmanlı'da Çözülme
 

"Klâsik" Osmanlı devlet ve toplum yapısı, onaltıncı yüzyılın ikinci yarısından itibaren bir "buhran" veya "dönüşüm-değişim" olgusuyla karşılaşmıştır. Eşzamanlı olarak bu değişmeyi yaşayan Osmanlı devlet adamı ve uleması, toplumun ve devletin bir buhran ya da dönüşüm geçirdiğinin, onların ifadesiyle 'nizam-ı âleme ihtilal ve reaya ve berayaya infial' geldiğinin farkındaydılar ve karşılaştıkları bu toplumsal ve siyasal değişmeyi 'daire-i adliye' (adalet merkezli toplum teorisi) ve 'erkân-ı erbaa' (ulema, asker, tüccar ve reayadan oluşan dört ana sınıflı toplum teorisi) ilkeleri çerçevesinde izaha çalıştılar.
Bu çalışma, Osmanlı toplum ve devlet düzeninde meydana gelen değişikliklerin gelenekçi bir bakış açısıyla tahlilini yapan risalelerin (kitapçıkların) en çok tanınanı ve belki de en kapsamlısı olan Koçi Bey risalelerinin ve bu risalelerde işlenen onaltıncı yüzyıl sonu ve onyedinci yüzyıl başı Osmanlı devlet ve toplumunun içinde bulunduğu değişimin analizini kapsamaktadır.