IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası - Tarihte Ahilik - Ahilik de Ahlak Anlayışı Nasıldı?

Tarihte Ahilik - Ahilikde Ahlak Anlayışı Nasıldı? - Nedir ?

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Ahi Teşkilatı XIII. yüzyılın ilk yarısından XIX. yüzyılın ikinci yarısına dek Anadolu’da, Balkanlar’da ve Kırım’da yaşamış olan Türk halkının, sanat ve meslek alanında yetişmelerini, ahlaki yönden gelişmelerini sağlayan kuruluşun adıdır. Yapılanmaya başladığı XIII. yüzyılın sosyal ve siyasi problemlerine karşı üyelerine çözümler sunmuş, vatan değiştiren bir halkı sosyal bunalımlara, kültürel yozlaşmalara ve ahlaksal bozulmalara meydan vermeksizin yeniden yapılandırmıştır.

Ahiliğin kurumsal yapısı ve öğretilerine bakmadan önce doğuşunu sağlayan olaylara ve fütuvvet kavramına göz atmak gerekir.

Fütuvvetnameler Arap toplumunda çok eski çağlardan başlayarak, erdemli ve bilgili kişiler tarafından toplum düzenini ve güvenini sağlamak için formülleştirilmiş ahlaki öğretilerdir.

Fütuvvet kelimesi “olgunluk” anlamına gelir; peygamberler döneminden bugüne değin uzanan etik kurallar ve töreleri birleştirerek, yapılandırılan fütuvvetnameler IX. ve X. yüzyıllarda bazı örgütlerin temelini oluşturmuşlardır.

– Kulun kendi nefsini başkalarınınkinden üstün ve değerli görmemesi.

– Dostların yanlışlık, eksiklik ve dil sürçmelerini bağışlamak ve görmemek.

– Kulun Tanrı için kendi nefsine düşman olması.

Fütuvvet’in tekil hâli olan ve olgun kişi anlamına gelen “Feta” ise “düşmanı olmayan kişi” olarak tanımlanır. Kur’an’da İbrahim, Yusuf ve Yuşa gibi peygamberler ve Ashab-ı Keyf (Yedi Uyurlar) “feta” olarak adlandırılmıştır.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

AHİ TEŞKİLATLANMASI

Ahilerin ilk teşkilatlanmaları Kırşehir, Eskişehir ve Ankara’da olmuştur. Ahiler kent ve kasabaları dolaşarak özellikle meslek ve sanat sahiplerini örgütlemişlerdir. Ayrıca Ahi Evran’ın eşi Fatma Bacı da kadınları bir araya getirmiş, özellikle savaşlarda etkinlik gösteren “Bacıyan-ı Rum”u kurmuştur.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

AHİLİKTE AHLAK

Ahi ahlakını biçimsel ve biçimsel olmayan olarak iki ayrı düzlemde incelemek daha doğru bir anlayıştır.

Biçimsel ahlak ilkeleri Ahilerin toplum içinde sergiledikleri davranışları betimler. Bunlar kapalı, dışa ait ve açık, içe ait on iki temel emirle özetlenebilir.

Dışa ait, kapalı altı emir:

– Bel: Başkalarının onur ve namusuna kapalı,

– El: Hırsızlık, zorbalık, kötülük ve hırsa kapalı,

– Dil; Yalan, iftira, hakarete kapalı,

– Göz; Başkalarının hatalarını görmeye kapalı,

– Mide; Sefahate kapalı,

– Kulak; Dedikoduya kapalı.

İçe ait ve açık olan altı emirde Ahinin:

– Cömert,

– Tevazua sahibi,

– Merhametli ve bağışlamaya açık,

– Alçak gönüllü,

– Bencillikten uzak,

– Gerçekçi olması istenir.

Fütuvvetnamelerde yer alan bazı ilkelere göz atmamız Ahi ahlakını anlamamız için yeterli olacaktır;

– Gelemeyene gitmek.

– Bilginlerle dost olup dostlara danışmak.

– Yapılan iyilik ve hayırda Tanrı hoşnutluğundan başka bir şey gözetmemek.

– İçi dışı, özü sözü bir olmak.

– Kötülük ve kendini bilmezliğe iyilikle karşılık vermek.

– Zenginlere zenginliklerinden dolayı itibardan kaçınmak.

– İnsanların işlerini içten ve güler yüzle yapmak.

– Açıkta ve gizlide fütuvvet kurallarına uymak.

– Kuvvetli ve üstün durumda iken affetmesini bilmek, kendi muhtaç iken başkalarına verecek kadar cömert olmak.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

AHİ ZAVİYELERİ

Ahi zaviyeleri kim tarafından kurulmuş olursa olsun belli bir miktarda vakıf emlakinin gelirine dayanan ve sürekliliğini bununla sağlayan bir vakıf kuruluşudur. Köylerde veya yerleşim merkezlerinden uzak yol üzerinde kurulmuş zaviyelerin giderleri dervişlerin kendi üretim güçleri ile karşılanıyordu. İlk iki yüzyıl boyunca dervişler vakıf arazilerini işleyerek yeni gelenlere örnek oluşturmuşlardır. Daha sonraları buralar genellikle misafirhane olarak kullanılmıştır. Bunlar güvenli ve bedelsiz misafir kabul etmeleri nedeniyle adeta kutsal sayılmışlardır.

Şehirlerde kurulan zaviyeler genetikle padişahlar, din ve devlet büyükleri ya da zengin Ahiler tarafından kurulurlardı. Buralarda da bedelsiz konaklamanın sağlanmasının yanı sıra birer Ahi okulu olarak kullanılmışlardır. Ahi gençleri yine Ahi olan mutasavvıflar, meslek pirleri ve sanatçılar tarafından buralarda eğitilirlerdi. Gençler mesleki ve askeri eğitimlerinin yanı sıra sanat (edebiyat ve müzik) dersleri alırlar, okuma yazma öğrenirlerdi. Hemen hemen her akşam düzenlenen Yaren sohbetlerinden gençlerin eğlence ihtiyaçları bir eğitim aracı olarak seviyeli bir şekilde karşılanırdı.

Zaviyelerde üç çeşit eğitim ve eğitici bulunurdu;

– Kültür

– Meslek

– Askeri

Prensip olarak başkalarına duydukları saygıyı kendi bedenlerine de duymak zorunda olan Ahilerin temizlik anlayışlarının en büyük göstergesi zaviyelerdir. Temizliğin vurgulanması için beyaza boyanan Ahi zaviyelerinin bakım ve temizliğinden genç Ahiler sorumludur.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Ahi zaviyelerinde de hiyerarşik bir düzen mevcuttur; Ahi üyeleri dokuz sınıfa ayrılır;

1.Yiğitler; zaviyelere girebilmek için ustalarının tavsiyelerini bekleyen gençlerdir.

2. Ahiler; altı guruptan oluşurlar, ilk üç guruba ashab-ı tarıyk (yola girmiş olanlar) son üç gruba ise nakipler denir.

3. Halifeler; teşkilata bağlı olup, bağımsız eylem yapamazlar.

4. Şeyhler; kendilerinden önceki yedi grubun sorumlularıdır.

5. Şeyhü’l Mesayihler; şeyhlerin ve zaviyelerin yöneticisidirler.

Şeyh olabilmek için Ahi fütuvvetnamesindeki 740 emredici maddeyi uygulamak gereklidir. Henüz öğrenci konumunda olanlar ise 124 maddeyi bilmeleri ve uygulamaları yeterli sayılırdı. Bu emredici kurallar genellikle toplumsal ahlak kurallarıdır...

Alıntılar