IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası

IV. Zihniyetin işlevleri

Zihniyet algıda doğrudan yer alır. Zihniyetin oluşturduğu örtük referanslar sistemi sürekli olarak, alınan haberlerin şifresinin çözülmesinde ıskara rolü oynar. Uzun zamandan beridir algıda nesnellik olmadığı biliniyor. Bu türden bir verimin deformasyonu ve yorumlanması olgusu, son bölümde göreceğimiz gibi, zihniyetlerin incelenmesinde projeksiyona dayalı testlerde kullanılır (aynı fotoğraf farklı referans sistemleri üzerine bilgi veren değişik yorumlara konu olabilir)

İlkeler sistemi olarak zihniyet bir ideoloji gibi çalışır ve her türden olguyu açıklamaya çaba gösterir. Bir “dünya görüşü”nün taşıyıcısı olan zihniyet, gerçeğin bir açıklamasını verir ve böylece kendine göre, anlama ve bilme ihtiyacını karşılar. Kitle iletişim araçları her gün, zihniyetlerin bu işlevi gördüğünün kanıtlarını sunarlar. Bir olgu ortaya çıktığında, farklı toplumsal oyuncular o olguda değişik şeyler göreceklerdir. Patronların çalışma özgürlüğünün ihlali olarak gördüğü bir şeyi, sendikalar örneğin işçilerin haklarının korunması, olarak görürler.

Zihniyetin değerler sistemi akıl yürütme sürecini devamlı olarak etkiler. Başkalarını ikna etmek için hazırlanan sözde akılcı söylem, zihniyetten bilinçsiz bir biçimde türeyen önsel (a priori) yargı biçimlerini haklılaştırma ve rasyonelleştirme çabasından başka bir şey değildir.

Zihniyet bir grubun kültürel, kimliğinin temel bir bileşkenidir. Bu zihniyet aynı zamanda, bir toplumsal grubun kimliğini oluşturan diğer öğelerle sıkı bir bağıntı içindedir ve bu öğelere bağımlıdır (kökenleri, sahip oldukları şeyler, bileşim, ilişkiler, üretimler, imge...). Zihniyet kendisinden türeyen tutumlar, davranışlar ve söylemler aracılığıyla, grup kimliğini dolaysız bir biçimde ifade edebilir.

Zihniyet toplumsal etki güçlerinin kaynağıdır. Gerçekte iki büyük sosyo-psikolojik mekanizma grupların yaşamını yönetir: edinim-yayılma mekanizmaları ve korunma-savunma mekanizmaları. İlk türden mekanizmalar herhangi bir toplumsal grubu kendi görüşü doğrultusunda örgütlemek için kendi çevresi üzerinde etkili olmaya iter. Bu durumda her grup, çeşitli yollardan kendi değerlerini yaymaya çalışacaktır. İkinci tür mekanizmalar sayesinde, herhangi bir toplumsal grup kendini tehdit altında hissedince kimliğini savunabilecektir (Bu ikinci türden mekanizmalara zihniyetlerin değişime direnişi sırasında rastlanır.)

Zihniyet aynı zamanda, bir grubun iç tutkunluğunun da kaynağıdır. Zihniyet toplumsal katılmanın taşıyıcılığı işlevini de görür. Gruplara, oralarda kendi fikir ve görüşlerimizi bulduğumuz için katılır, üye oluruz. Bu grup mensubiyetinin ayrıca, bir başka temel toplumsal işlevi vardır: güvenlik sağlayıcı işlev. Referans gruplarımızdaki partnerlerimizle mübadele içine girerek, kendi bakış açımıza, davranış biçimlerimize olan güvenimizi güçlendirir, kendi imajımızı ve kendimize olan güvenimizi kuvvetlendiririz.

Alıntı.