IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]nde 30 tane ünsüz harf bulunmaktadır. Bu harflerin 20 tanesi “kalınlık – incelik” durumuna göre değişmektedir. Geriye kalan 10 harfin de, 5 tanesi bütün ünlülerle kullanılan harflerden; 5 tanesi ise çift ünsüzü karşılayan harflerden oluşmaktadır. Kalınlık – incelik uyumuna göre değişen ünsüzlerin kullanımı, şu şekildedir: Göktürk alfabesinde ünsüzlerin kalınlık – incelik uyumu, günümüzdeki büyük ünlü uyumu ile bağlantılıdır. Eğer bir sözcüğün ilk hecesinde “kalın” bir ünlü var ise, yazıda o hecedeki ünsüzün “kalın” biçimi kullanılır. Eğer ilk hecedeki ünlü “ince” ise, o hecede kullanılan ünsüzün de “ince” biçimi kullanılır. Örneğin “budun” sözcüğü Göktürk yazısı ile “[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]” biçiminde yazılmaktadır. Dikkat edilirse “budun” sözcüğünün ilk hecesinde “u” ünlüsü bulunmaktadır. “U” sesi kalın bir ünlü olduğu için, onunla aynı hecede bulunan “b” sesinin de “kalın” biçiminin ([Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]) kullanılması gerekmektedir. Uyumu başka bir örnek ile açıklayalım: “Tigin” sözcüğü Eski Türkçede “[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]” biçiminde yazılmaktadır. Bu sözcüğün ilk hecesinde bir ince ünlü olan “i” ünlüsü bulunmaktadır. Bunun için o hecedeki “t” ünsüzünün de “ince” biçimi olan “[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]” harfi kullanılmalıdır. Şimdi [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]deki ünsüzlerde görülen kalınlık – incelik uyumunu bir genelleme yaparak tanımlayalım: Eğer bir sözcüğün ilk hecesinde “kalın” ünlü (a, ı, o, u) varsa, o hecedeki ünsüz de “kalın“; eğer ilk hecede “ince” ünlü (e, i, ö, ü) varsa o hecedeki ünsüz de “ince” biçimiyle kullanılmalıdır. Elbette bu kural, yalnızca kalınlık – incelik uyumuna dahil olan 20 ünsüz için geçerlidir. Zira “m” sesini karşılayan “[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]” harfinin kalın veya ince biçimi yoktur. Bütün ünlülerle kullanılan ünsüzler, içinde “ç, m, p, ş, z” seslerinin bulunduğu herhangi bir sözcüğün içinde kullanılabilirler. Örneğin “ressam” anlamına gelen “bedizçi” sözcüğündeki “ç” sesini karşılayan “[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]” harfi ve “z” sesini karşılayan “[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]” harfi, kendisinden sonraki ve önceki ünlünün kalın veya ince oluşundan bağımsız olarak “[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]” biçiminde kullanılmalıdır. Aynı şekilde bugün “gümüş” biçiminde kullanılan “kümüş” sözcüğünün “[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]” biçimindeki yazımında “m” sesini karşılayan “[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]” harfi ile “ş” sesini karşılayan “[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]” harfinin ünlülerin durumundan bağımsız olarak kullanıldıkları görülebilir. Kalınlık – incelik uyumuna göre değişen ünsüzlerin ve bütün ünlülerle kullanılanların dışında, çift ünsüzden oluşan “[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]” [ny], “[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]” [ld - lt], “[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]” [nç], “[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]” [nt] ve “[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]” [ng] harfleri bulunmaktadır. Bu harfler, içinde bu çift ünsüzlerden bulunan sözcüklerde kullanılırlar. Örneğin “erinç” sözcüğünü, sondaki “nç” sesini, “[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]” harfiyle karşılayarak “[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ” biçiminde yazabiliriz. Bu sözcüğü “[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]” biçiminde de yazmayı düşünebiliriz; fakat burada “nç” sesi için “[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ” ve “[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]” harflerini kullanmak yerine, tek “[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]” harfini kullanmak daha mantıklı ve kurallı olacaktır.

alıntı