[meLanie]

Yaz sıcakları oldukça bunaltıcı olabilir... Yazın, mutfaklarda beklenmedik bir sürprizle de karşılaşabilirsiniz: Böcek istilası...

NEDEN YAZIN RİSK ARTIYOR?
Mutfakta karşılaşılan böceklenme sorunları, özellikle yaz aylarında daha da belirgin hale gelir. Çünkü yaz aylarında sıcaklık ve nemin artması, mutfakta bazı gıdaların kısa sürede bozulmasına ve çeşitli böceklerin ortaya çıkmasına neden oluyor. Connecticut Üniversitesi'ne göre kiler zararlılarının çoğu tropikal veya yarı tropikal kökenli olduğundan, sıcak ve nemli koşullarda (genellikle mutfak dolaplarında bulunan koşullar) en iyi şekilde yaşar ve ürerler. Çoğu kış uykusuna yatmadığı için üremeleri yıl boyunca devam eder. Ve eğer önlem alınmazsa popülasyonları hızla artabilir. Böceklerin istila ettiği bir paketin içindeki böcekler de hızla çoğalır ve diğer gıdalara yayılabilir.

BU BÖCEKLER NEREDEN GELİYOR?
Kiler zararlıları çok zaman eve böceklenmiş gıda paketleriyle birlikte gelir. Buradan hassas ürünlere de yayılırlar. Böcek yumurtaları veya larvaları üretim, işleme ya da paketleme aşamasında bulaşabilir. Özellikle tahıllar, bakliyatlar, kuruyemişler ve un gibi ürünlerde bu risk yüksektir. Marketten alınan ambalajlı bir ürün bile zamanla evde böceklenebilir, çünkü ürün yumurtalarla birlikte gelmiştir.

Bazen de erişkin böcekler açık kapı ve pencerelerden içeri girer.
Bazı böcekler ise yaşam alanlarını değiştirebilir. Örneğin yün içeren ürünlerden kurutulmuş gıda ürünlerine geçiş yapabilir.
Nem, sıcaklık ve havalandırma ve depolama sorunları böcek gelişimini hızlandırır. Nem oranı %60’ın üzerine çıktığında, un güvesi ve un biti gibi türler kolayca ürer.


EN ÇOK HANGİ GIDALAR BÖCEKLENİR?
Peki, mutfakta en büyük risk hangi gıdalarda var? Kiler zararlılarının bulaşma olasılığı en yüksek olan ürünler arasında şunlar var:

Baharatlar,
Tahıllar,
Un,
Kepek,
Kahvaltılık gevrekler,
Kahvaltılık yiyecekler,
Kuru meyveler,
Kuruyemişler,
Krakerler,
Kurabiyeler,
Makarna,
Şekerlemeler,
Çikolata,
Kakao,
Kurutulmuş etler,
Mısır nişastası,
Kurumuş bitkiler, çiçekler
ve evcil hayvan mamaları
Un ve unlu mamuller: Özellikle açıkta bırakılmış veya uzun süre saklanmış unlar, un bitleri ve kurtçuklar için ideal ortamdır.

Bakliyatlar: Nohut, mercimek, fasulye gibi ürünler tanelerinin içine yumurta bırakılabildiği için risk altındadır.

Pirinç ve bulgur: Tıpkı bakliyatlar gibi pirinç ve bulgur da "pirinç biti" gibi zararlılara karşı savunmasızdır.

Kuruyemişler: Ceviz, fındık, badem gibi ürünler yağ içerikleri nedeniyle bazı böcek türlerini çeker.

Baharatlar: Özellikle karabiber, kekik, pul biber gibi aromatik baharatlar uzun süre beklediğinde küçük böceklenmelere yol açabilir.

Kuru meyveler ve şekerlemeler: Nemli ortamlarda saklandığında güve ve kurtçuk oluşumu gözlemlenebilir.

HANGİ GIDAYA HANGİ BÖCEK GELİR?
Peki, hangi tür gıda hangi tür böcek açısından çekici?

Un biti: En sık karşılaşılan depo zararlılarındandır. Un, irmik, mısır unu ve diğer tahıl ürünlerinde görülür. Yumurtalarını doğrudan gıdanın içine bırakabilir.

Pirinç biti: Tahılların (pirinç, buğday, arpa gibi) içinde gelişir. Connecticut Üniversitesi'ne göre genellikle ev halkı, bu böceklerin varlığını ancak yetişkin bireyler ortalıkta dolaşmaya başladığında fark eder çünkü böcek, tanenin içine girip beslendikten sonra giriş deliğini kapatır; böylece dışarıdan bakıldığında tahıl normal görünür. Pirinç biti, makarna ve kek unu gibi katılaşmış öğütülmüş ürünlerde de bulunabilir.

Gıda güvesi: Özellikle kuruyemişler, tahıllar, kuru meyveler ve evcil hayvan mamaları gibi kuru gıdalarda görülür. Erginleri küçük kelebek benzeri böceklerdir.

Karınca ve hamam böceği (Blattodea): Şekerli gıdalar, unlu mamuller, et ve yemek artıkları gibi açıkta kalan besinlere yönelirler.

Sirke sineği (Meyve sineği): Aşırı olgunlaşmış ya da çürümeye başlayan meyve ve sebzelerde sık görülür. Fermente olmuş, alkol ya da sirke içeren ortamlara da gelirler.


MUTFAKTA BÖCEKLENMEYE KARŞI NE YAPILABİLİR?
Minnesota Üniversitesi'nin önerisine göre kuru gıdaları iki ila dört ay gibi kısa bir sürede tüketilebilecek miktarlarda satın alın. Yeni ürünlerden önce en eskileri, açılmamış paketlerden önce de açılmış olanları kullanın.

Ürünleri satın almadan önce paketleri veya açıktaysa ürünleri mutlaka iyice kontrol edin. Ambalajda veya sarma kağıdındaki delikler böcek varlığına işaret olabilir. Son kullanma tarihine mutlaka bakın.
Özellikle yaz aylarında un, kuruyemiş, kuru meyve gibi ürünleri düzenli kontrol edin. İpeksi ağ, minik kurtçuk veya kahverengi böcek görürseniz o ürünü hemen atın. Tek bir üründe bile böcek görürseniz tüm dolabı kontrol edin.
Birçok kiler zararlısı, paketlerden dökülen yiyecek parçacıklarında üreyebilir. Bu böcekler daha sonra raflardaki yiyecek paketlerini de istila edebilir.
Gıdaları cam, metal veya kalın plastikten yapılmış ağzı sıkıca kapatılan kaplarda saklayın. Gıdaları buzdolabında veya derin dondurucuda da muhafaza edebilirsiniz.
Gıda saklama alanlarının yüzeylerini sıcak sabunlu suyla temizleyin. Yeni ürünleri yerine koymadan önce alanın kurumasını bekleyin. Yeni yiyecekleri koymadan önce eski kapları iyice yıkayın.
Her türlü gıdayı tuttuğunuz alanlar, çekmeceler mutlaka temiz olsun. Dökülen kırıntı veya yiyecekleri hemen temizleyin.
Eski ve kullanılmayan ürünleri atın.
Dolapların köşe ve çatlaklarını elektrikli süpürge ile iyice temizleyin.
Evcil hayvan ve kuş yemlerinin saklandığı yerleri kontrol edin ve temizleyin.
Defne yaprağı, lavanta kesesi, karanfil gibi kokular bazı böcekleri uzak tutabilir. Ancak bilimsel kaynaklara göre bu yöntemler tek başına yeterli olmayacaktır.


aLinti