Çevrimdışı

1. Bir erkek hanımının dini sohbetlere gitmesini ve anne babasıyla görüşmesini engelleyebilir mi? Kadın eşinin bu yasaklarına uymazsa günaha girer mi? 2. kadın eşinden habersiz sadaka verebilir mi?

Cevap 1: Erkek hanımının dışarı çıkmasına izin vermediğinde hanımı kendisinin eğitmesi ve babasının evine götürmesi gerekir. Bunlar kadının hakkıdır. Koca bu haklara engel olamaz. Ama bu hakları mümkün mertebe aile içinde huzursuzluk çıkarmadan almaya çalışmak gerekir.

Kadın efendisinden izinsiz bir yere gitmemeli, gitmek zarureti hasıl olduğunda efendisini haberdar ederek rızasını almalıdır. Aynı zamanda gittiği yerden geç kalma***** evine erken dönmelidir.

Kadınların zaruri ihtiyaçlarını dışarıdan temin etmeleri ve gereken meşru yerlere gitmeleri için evinden çıkmaya yetki ve selâhiyyeti vardır. Fakat bu yetkilerin bazıları hariç diğerlerinden koca sının izin ve rızasının olması şarttır.

Cenabı Hak Kur'ân-ı Keriminde buyuruyor ki :

(Ey Peygamberin hanımları, dolayısıyla mü'minlerin hanımları)
«(Vakar ile) evlerinizde oturun. Evvelki câhiliyet (devri kadınlarının kırıla döküle, süslerini, göstere göstere) yürüyüşü gibi yürümeyin.» (1)

Bir Hadis-i Şerifte Peygamberimiz (.V.) : «(Ey kadınlar), ihtiyaçlarınızı karşılayan olmadığı zaman, Allahü Teâla size ihtiyacınızı temin etmeniz için (evlerinizden) çıkmanıza izin vermiştir.» buyurmuşlardır. (2)

Yukarıda ki Ayet ve Hadis-i Şerif gereğince Müslüman kadının maddi ve manevi ihtiyaçlarını temin edecek, karşılayacak mahremi olan bir kimse olmaması veya bunların alâkasızlığı halinde kadın elbetteki tesettür dahilinde meşru imkânlarla evinden çıkarak ihtiyaçlarını temin edebilir. Kocası bulunan kadın ise efendisinden izinsiz evinden çıkmaz ve bir tarafa gidemez.

Bir kadının efendisinden izinsiz bir yere gitmesi, izinlide olsa gittiği yerden geç gelmesi erkeğine ağırlık ve nefret verir. Bu işin birkaç defası koca tarafından muaf tutulursa da çok kere af edilmeyerek geçimsizliğe yol açar. Hele koca tarafından ihtar edildiği halde kadının dinlemeyerek gitmesi, efendisine karşı saygısız ve itaatsizliğinden dolayı da bütün bütüne huzursuzluğa sebep olur. Böyle olan kadınlar hakkında Peygamber Efendimiz (S.A.V.) : «Hangi kadın, kocasının izni olmaksızın evinden çıkarsa, evine-dönünceye, yahut kocası kendisinden razı oluncaya kadar Allah Te-âlâ'nın gazabı içinde kalmış olur.» buyurmuşlardır. (3)

îbni Ömer (R.A.)'den mervi bir Hadis-i Şerifte de : «Kocanın karısı üzerindeki hakkı : (Kocasından izinsiz evden çıkmamasıdır. Eğer çıkarsa, kocası zâlim ve âsi bir kimse olsa dahi, eve dönünceye yahut tevbe edinceye kadar Cenabı Allah ve gazap melekleri ona lanet ederler).» buyrulmuştur. (4)

Nimetül İslâm kitabında : (Bir kadın kocasından izinsiz yabancıları ziyarete, düğün ve derneklere gidemez, hatta ziyaret gününün haricinde ebeveyninin bile velimesine kocasından izinsiz gidemez.

Kadın ebe veya gâsile (ölü yıkayıcı) olsa dahi kocasından izinsiz gidemez. (Velev ki para almaması lâzım gelse bile) diye mezkurdur. (5)

İşte onun için her kadın idrak ve anlayış gösterip, bu hususlara çok dikkat ederek riayet etmelidir. Ancak şu hususlar müstesnadır.
1 - Bir kadın yanında mahremlerinden biri foğlu, oğlan kardeşi bulunmak şartiyle Hac farizasını eda için sefere azimet edebilir, velevki kocası razı olmasın. Çünkü koca hakkı, farz ı ayn üzerine tekaddüm edemez.
2 - Bir kadın babası müzmin veya maraz-ı mevt ile ağır hasta olupta bakacak kimsesi bulunmadığı takdirde kocasının izni olmasa bile gidip bakabilir. Velevki babası gayri müslim olsun. Şu kadar var ki, gaybubeti müddetinde nafakası kocası üzerine lâzım gel mez. (6)
3 - Bir kadın hacete mebni mes'eleleri öğrenmek için kocası tâlim edemediği takdirde ilim meclisine tesettür dahilinde gidebilir. (7)

Kaynaklar :

(1) Sû: Ahzap, Â. : 33
(2) Buhari, Müslim. Et-Taç: C. 2, S. 851
(3) Hatip, Muhtarul, S. : 50
(4) Tayalisî Müh. Ehadis, S. : 67
(5) NimetüJ İsî&m: 3, Ks. S. : 76
(6) Istılahatı Fıkhiyye: C. 2, S. : 174
(7) Nimetül islâm

Osman Karabulut, ÎSLÂMDA EVLiLiK ve MAHREMİYETLERİ, 8. Baskı, s:298 - 300

Cevap 2 : Allah Rasulü Efendimiz (s.a.s.) buyururlar ki:

"Kadın kocanın evinden birşey tasadduk ederse (sadaka verirse) kendisi bir ecir, bir o kadar da kocası ve bir o kadar da hizmetçi alır ve hiç biri diğerinin sevabından bir şey eksiltmez. Koca bu sevâbı o şeyi kazandığı için, kadın da hayırda harcadığı (infak) için haketmiştir"( Ebû Dâvûd, buyû 84; Nesâî, zekât 57)

Mekke'nin fethinin ardından yaptığı konuşmada da şöyle buyurmuştur: "Hiç bir kadının, kocanın izni olmaksızın bir atiyye (bahşiş, hediye) vermesi câiz değildir." (Nesâi, zekât 58)Ibn Mâce'deki rivayetinde: "Kocası ondan sorumlu olduğu sürece hiç bir kadının kocanın malından, ondan izinsiz vermesi câiz olmaz."(Nesâi, zekât 58) denir. Bir defasında Kâ'b'ın karısı Allah Rasûlüne bir mücevher getirmiş ve "ben bunu tasadduk ettim." demişti. Bunun üzerine Allah Rasullü: "kadının, kocasından izinsiz onun malından vermesi câiz olmaz. Sen Ka'b'dan izin aldın mı?" diye sordu. O da, "evet", dedi, ama Allah Rasulü adam gönderip Kâ'b'a yine de sordurdu: Onun da, "evet", demesi üzerine Hayra'nın tasaddukunu kabul etti.(agk. (zayıf isnadla)Fıkıhçılar her konuda olduğu gibi, bu konudaki nasları da (hadisleri) toptan göz önünde bulundurmuşlar ve ona göre hüküm çıkarmışlardır. Buna göre:

1- Benim malımdan kimseye bir kuruş vermeyeceksin, diyen (cimri) kocanın malından karısı hiç bir şey tasadduk edemez. Nitekim kadın da kocasına böyle söylemiş olsa, o da onun malından birşey veremez., Verirlerse haram işlemiş ve günah almış olurlar.

2- Koca herhangi birşey söylememiş olsa, karısı onun malından âdeten hediye ve sadaka verilmeyecek kadar çok ve değerli bir şeyi, izin âlmadan yine veremez.

3- Koca, karısına: "Benim malımdan, istediğin zaman, istediğin kimseye, istediğin kadar verebilirsin." gibi genel bir izin vermişse kadın da bu konuda serbest olmuş olur. Artık her defasında izin almasına gerek kalmaz.

4- Koca, karısına bu konuda birşey söylememişse, kadın da, kocanın cimri olmadığını biliyorsa, örfen ve âdeten verilmesi normal sayılan ufak tefek para ve eşyayı onun malından verebilir. Işte bu durumda sevap her ikisine de gider.

5- Kocası hiç bir şey söylememiş olsa, ancak verdiği duyduğu zaman kızacağını bildiği şeyleri, ona sormadan veremez. Imam Nevevi meseleyi böyle açıkladığı gibi(Nevevi'nin görüşleri için bk. Suyûtî, Zehru'r-rubâ-ale'1-müctebâ (Sü- nenü'n-Nesâî) V/50), Hanefi fıkıhçılarının görüşü de böyledir.(Hidâye (Fethu'l-Kadîr ile) IX/292; Akkirmânî, Serhu'1-erbâin 185)

Selam ve dua ile...

Kaynak
Sorularlaİslamiyet