Kitap tanıtımı yapmak sadece kitabın içeriği hakkında bilgi vermek değil aynı zamanda
tanıtılacak kitabın eleştirisidir. Kitap incelemesi hazırlamanın kitap okumaktan önemli bir farkı
vardır. Bir kitabı özetlemek ya da eleştirmek için kitabın içindeki enformasyonu beyninizde
işlemden geçirirsiniz, kitabı ve yazarı çok daha iyi tartarsınız. Onun fikirlerini kendi fikirlerinizle
çarpıştırırsınız ve sonunda entelektüel olarak bir aşama ileriye geçersiniz. Kitap tanıtımlarının
amacı kitabı tanıtacak kişiyle birlikte dinleyicilerinde bilgilenmesini sağlamak, dinleyicilerde okuma
isteği uyandırmaktır. Ayrıca kitap tanıtımları kişiyi yazarlığa da hazırlar.
Kitap tanıtımının amacına ulaşabilmesi için ilk önce kitabı tanıtan kişi tanıtılacak kitap
hakkında yazıları okuması gerekir. Kitap başkalarının görüşleriyle değil, bu işle göravli kişinin
görüşleriyle yapılmalıdır. Amac okuyucuların ve görevli kişinin bilgi edinmesi ve bu konu üzerinde
gerek li düzgün çalışmalar yapabilmesi için öncelikle kitap incelemesi yapılmalıdır.
Kitap inceleme, bir kitabı tanıtan, kitabı tartışan, bazı noktalarda aktarmalar yapan birkaç
sayfayı bulabilen bir yazı türüdür. Kitap incelemeleri, özellikle dergilerin bir kuşağını oluşturur. Batı
basını “book review” olarak bilinen kitap incelemelerini önemser ve dergilerin en çok okunan
yerlerine koyarlar. Örneğin, Businessweek dergisi kitap inceleme bölümünü editör yazısından
hemen sonra koyar.
Türkiye’de kitap inceleme konusu, neredeyse sadece edebi kitapların değerlendirilmesi
konusunda edebiyat dergilerinde sınırlı kalmıştır. Halbuki her kitabın incelemesi yapılabilir. Hem
okura, hem de yazara yol gösterici olabilir. Türkiye’de özellikle gazetelerde kitaplar, çoğunlukla
sadece kitapların arka kapaklarındaki tanıtım yazılarından yararlanılarak tanıtılıyor. Kitap
incelemesinin Türkiye’de çok fazla rağbet görmemesinin nedenlerinden biri, kitap incelemesi
hazırlamanın zahmetli bir iş olması olabilir.
Yazarlar açısından bakıldığında kitap incelemesi yazmak ile makale yazmak arasında derin
bir fark vardır. Bir yazar makale yazarken kendini tüketir, heybesindekileri bitirir; halbuki kitap
incelemesi hazırlarken ince ayar olarak bir kitap okuduğu için kendini geliştirir; heybesine yeni
malzemeler, yeni bilgiler ve yaklaşımlar katar.
Efnan Cerit