Asimetri ve kiralite konusunun ilac bilimleri ile olan ilgisini, basit ve örneklerle aciklayan güzel bir makale:
Importance of Chirality in Drug Therapy and Pharmacy Practice: impications for Psychiatry
Biz Organik Kimyacilarin cok asina oldugu asimetrinin, stereokimyanin s'sini bilmeyen insanlarin da anlayacagi sekilde, ilac kimyasindaki önemini, asimetrinin, kiralitenin ne oldugundan ve terminolojisinden girisgah yaparak, verdigi ilac örnekleriyle konunun pekismesini ve stereokimyaya yabanci olan insanlarin kolayca genel bir bilgi edinmelerini saglayan bu yararli ve özet bilgi iceren makale, gectigimiz yil (2003) Advance in Pharmacy dergisinde yayimlandi
Yazarlari Neal. M. Davies ve Xiao Wei Teng olan makalenin özünün (abstract) bir kisminin türkcesi su sekilde: (Sahane bir ceviri olmadi)
Kiral ilaclarin stereoseçici farmakokinetiklerinin ve farmakodinamiginin sonuclari, sadece bilimsel bir fenomena olarak kalmamakta, ayrica pratik tedavi yöntemlerine, saglik bakimlarina ve eczacilik ve psikiyatri uygulamalarina kadar genis bir etkiye sahiptir. Stereomerik olarak saf, "homokiral" ilaclarin, ilac piyasasini canlandirmasi, eczacilarin, tedavi yöntemi kararlarinda kiralitenin de göz önünde bulundurulmasi konusunda daha cok egitim görmeleri gerektigi fikrini desteklemektedir...
...Homokiral ve rasemik ilaclar arasindaki secimler net olarak belirlenmis degil ve bu nedenle, tedavi yöntemlerini teftis eden kurullarin, plan ve prosedürlerini bu konuya göre belirlemeye baslamalari gerekmektedir.
Bu makale kiralite kavramini ve ilac etkilerinin stereokimyasal dogasini ve tabi tüm bunlarin ilac tedavilerine olan etkisini genel olarak gözden gecirmektedir.
Artik örnek olarak duymaktan bayginlik gelinen talidomid disinda da iki ayri enantiomeri farkli etki gösteren bircok ilac örnegi veren bu makaleden, her cesit düzeyde asimetrik kimya bilen insanlarin birseyler ögrenebilecegini düsünüyorum.
Makalenin orjinal ingilizce örnegini buradan pdf (acrobat) formatinda bulabilirsiniz.
Iyi okumalar.
Yazan: Salih ÖZÇUBUKÇU