ARAPÇA-4
3.Ünite
İslami Dönemde Kütüphanelerin Yapılması
Kitaplar matbaanın bulunmasından önce pahalıydı. Ona ancak zenginler yaklaşabiliyordu. Çünkü el yazması kitaplar çok pahalı idi. Bunun için ilim sevenlerden gücü yetenler kütüphane yapmaya başladı. Orada kitapları topluyorlardı. Kütüphanenin kitaplarını okumayı ve araştırmayı isteyen herkese açıyorlardı. İşte bu vakitte kütüphaneler ilim enstitülerinin yapmadığını yapıyordu. Öyle ki, geleceğin büyüklerini hazırlayan kütüphanelere Müslümanlar önem veriyorlardı. Binalar birçok donanmış odadan oluşuyorlardı geniş revaklarla birbirlerine bağlanıyorlardı. Kitap koyulması için duvara raflar sabitlenmişti. Burada kitaplar için düzenlenmiş fihristler bulunuyordu. Yazarların ve kitabın adına ulaşabiliyordu. Ödünç kitap alınabiliyordu. Kahire kütüphanesi yalnızca Kahire’de oturanlara ödünç kitap veriyordu. Bazen ödünç alanlardan kefaret ödenmesi isteniyordu. Fakat alimler kefaret alınmasını ve teminat istenmesini kaldırdılar. Dışarıdan alanlara iki aydan olmamak şartıyla sınır koyuldu. İslam’da ilk bilinen kütüphane sahibi Halid b. Yazid’dir. Çok eski kitapların çıkarılmasına özen gösteriyordu. Yunan felsefecilerinden bir topluluk hazırlandı ve onlara kitapları Arapça’ya çevirme işi verildi. İslam aleminde ilk Halk kütüphanesini Harun Reşid inşa etti. Beytü’l- Hikme olarak anıldı. İlmin merkeziydi. Talebeler oraya gelir ders ve araştırma yaparlardı. Alimler oraya toplanırdı. Halife Memun en parlak yılların Beytü’l- Hikmesine saygı gösterirdi. Şöyle ki: Hintçe, Farsça, Yunanca kitaplardan birçok kitabı mürtecimlere tercüme ettirerek oraya nakletmiştir. Darul Hikmet meşhur kütüphanelerdendir. Kahire’de hicretin 4. Yılının sonunda inşa edilmiştir. Sarayların hazinelerinden de kitaplar oraya taşınmıştır. Halkın oraya girmesine izin veriliyordu. Onlardan ders için , kopya için, kitap okumak için gelenlere.. Kütüphane için cidden büyük bir bina tahsis edilmişti. 40 kütüphaneye 18.000 kitap sığdırılmıştı. Nadir kitaplar haricinde raflar açıktı. Köylü kendine kitap alabiliyordu. İşte böyle İslam’ın ve Müslümanların nazarında kütüphaneleri aklın gıdası,ilmin mekanı, araştırma merkezi idi.
Hazırlayan : nesli