Çevrimdışı

DEHB’na eşlik edebilen psikiyatrik bozukluklar

Karşıt olma-karşı gelme bozukluğu (%35-65)
Davranım Bozukluğu (%20-45)
Özel Öğrenme Bozukluğu (%20-35)
Depresyon ve diğer duygudurum bozuklukları (%3-75)
Anksiyete (kaygı) bozuklukları (%5-15)

KARŞIT OLMA-KARŞI GELME BOZUKLUĞU

DEHB olan çocukların yaklaşık %35-%65’i aynı zamanda karşıt olma-karşı gelme bozukluğu tanısı alırlar.
Karşı gelme bozukluğunda,
Erişkinlere yönelik olumsuz tutum, karşı gelme, itaatsizlik, uyumsuzluk, rahatsız etme ve sözel saldırganlık vardır.
Bu tutumlar daha çok ev ortamında gözlenir.
Çoğunlukla yakından tanıdığı erişkinlerle ya da arkadaşlarıyla olan ilişkilerinde ortaya çıkar.
Kendilerini karşı gelen biri olarak görmezler, kendi hataları için başkalarını suçlarlar.
Kolayca kızdırılabilen, alıngan bir yapıya sahiptirler.
Genelde 8 yaşından önce başlar, ergenlik döneminden sonra önemli ölçüde azalır.

Karşıt olma-karşı gelme bozukluğu tanı ölçütleri (DSM-IV)

Aniden öfkelenir.
Erişkinlerle gereksiz yere tartışır.
Erişkinlerin isteklerine ya da kurallarına karşı çıkar ya da reddeder.
İsteyerek başkalarını rahatsız edecek, kızdıracak şeyler yapar.
Kendi hata ve yanlış davranışları için başkalarını suçlar.
Alıngandır, çabuk darılır ya da başkalarınca kolay kızdırılır.
İçerlemiş, kızgın ve güceniktir.
Kincidir, öç almak ister.
Tanı için bu 8 belirtiden en az 4’ü , kalıcı ve sürekli olarak görülmelidir.
Not: Okul öncesi dönemde ve ergenlik döneminde geçici ve doğal olarak bu tür davranışlar görülebilir.Özellikle bu yaşlardaki çocuklarda bu tanı konulurken dikkatli olunmalıdır.

DAVRANIM BOZUKLUĞU

DEHB olan çocukların yaklaşık %20-%45’inde davranım bozukluğu belirtileri görülür.


Davranım bozukluğunda temel özellikler, başkalarının temel haklarına saldırı, toplumsal değerlere ve kurallara uymamakdır.
Başlama yaşına göre 2 tipi vardır:

Çocuklukta Başlayan Tip
Ergenlikte Başlayan Tip
Davranım bozukluğu tanı ölçütleri (DSM-IV)

İnsanlara ve hayvanlara karşı saldırganlık
Çoğu zaman kabadayılık eder, gözdağı verir.
Çoğu zaman kavga-döğüş başlatır.
Başkalarının ciddi biçimde yaralanmasına neden olacak silah kullanmıştır (taş, cam, tabanca).
İnsanlara karşı fiziksel olaral acımasız davranmıştır.
Hayvanlara fiziksel olarak acımasız davranmıştır.
Başkalarının gözü önünde çalmıştır (saldırıp soyma, çanta kapıp kaçma, silahlı soygun)
Birisini cinsel etkinlikte bulunması için zorlamıştır.
Eşyalara zarar verme
Ciddi hasar vermek amacıyla yangın çıkartmıştır
İsteyerek başkasının malına mülküne zarar vermiştir
Dolandırıcılık ya da hırsızlık
Başkasının evine, arabasına zorla girmiştir.
Bir şey elde etmek, bir çıkar sağlamak için çoğu zaman yalan söyler.
Hiç kimse görmeden birşey çalmıştır (mağazadan aşırmak)
Kuralları ciddi biçimde bozma
En az iki kez geceleyin evden kaçmıştır.
13 yaştan önce başlayarak, ailenin yasaklarına karşın çoğu zaman geceyi dışarıda geçirmektedir.
13 yaştan önce başlayarak çoğu zaman okuldan kaçmıştır.
Tanı için bu dört gruptaki toplam 15 belirtiden üç ya da daha fazlasının, son 12 ay boyunca bulunması gereklidir.
Bu davranışlar toplumda, okulda önemli aksamalara neden olmalıdır.
Genelde kendi davranışlarını sorun olarak görmezler, okul ve aileden alınan bilgiler çok önemlidir.