ÖZEL ÖĞRENME BOZUKLUĞU
DEHB tanısı almış olan çocukların %20-35’inde özel öğrenme bozukluğu da vardır. Öğrenme Bozukluğu zekası normal ya da normalin üstünde olan bireylerin, standart testlerde, yaş, zeka düzeyi ve aldığı eğitim gözönünde bulundurulduğunda, okuma, matematik ve yazılı anlatımının beklenenin önemli ölçüde altında olmasıyla tanısı konulan bir bozukluktur. Okuma Bozukluğu, Yazılı Anlatım Bozukluğu, Matematik Bozukluğu ve Başka Türlü Adlandırılamayan Öğrenme Bozukluğu alt gruplarını içerir. Okuma, yazma ya da aritmetik alanlarındaki güçlüklerinin yanısıra gelişimsel başka sorunları da vardır. Örneğin dikkat süreleri kısadır, sağ-sol, doğu-batı, alt-üst gibi kavramları karıştırırlar, saat, gün ve ayları karıştırırlar, zamanı söylemede güçlük çekerler, ayakabı bağlama, kravat bağlama gibi işlerde, başarısızdırlar.
DEHB tanısı olan bir çocuk yanısıra yukarıda sayılan özellikleri de gösteriyorsa mutlaka özel öğrenme bozukluğu açısından da değerlendirilmelidir.
DEPRESYON
Çeşitli araştırmalarda DEHB olan bireylerin %3-75’inde depresyona görüldüğü bildirilmiştir. Özellikle ergenlik döneminde depresyon DEHB’na eşlik eden en önemli sorunlardan birisidir.
Depresyon belirtileri:
Mutsuzluk, huzursuzluk
Kolay öfkelenme
Uykuda artma ya da azalma
Enerji azlığı, yorgunluk, halsizlik
İştahta artma ya da azalma
Benlik saygısının düşmesi, kendini değersiz hissetme
İntihar düşünceleri
Konsantre olamama
Başağrısı karın ağrısı gibi fiziksel yakınmalar
KAYGI BOZUKLUKLARI
DEHB olanların %5-15’ine kaygı bozukluğu görülmektedir. Çocukluk çağında sık görülen kaygı bozuklukları sosyal fobi ve diğer fobiler, ayrılma anksiyetesi bozukluğu, obsesif-kompulsif bozukluktur. Bu tür çocuklar kolay endişelenirler, anne babadan uzak kalmak istemezler, çeşitli korkuları olabilir, okula gitmek istemezler ya da okula giderken çeşitli fiziksel yakınmaları olur.
DEHB’na benzer belirtilerle giden diğer tıbbi sorunlar
Tiroid bezi hastalıkları
Beyinde yapısal bozukluklar
Bazı ilaçların yan etkileri ( epilepsi, kalp, astım ilaçlarının bazıları)
Bazı nörolojik bozukluklar (epilepsi, Sydenham koresi)
Frajil-X sendromu
Kurşun zehirlenmesi
Anemi, uyku apnesi
DEHB’na benzer belirtilerle giden psikolojik sorunlar:
Aile içinde çatışma ve gerginlikler
Uygun olmayan ya da yetersiz disiplin yöntemleri
Çocuk/gencin fiziksel, duygusal ya da cinsel istismarı
Yaşanmış ya da halen devam eden belirli stresler (boşanma, göç, bir yakının kaybı, kronik hastalığı
vb)
.ALINTIDIR.