Kötü ebeveynlik nedir?
“
Kötü ebeveynlik”, genç çocuklarının mutlu ve başarılı birer yetişkin olmalarına yardımcı olacak biçimde ebeveynlik yapmayan kişileri tanımlamak için kullanılmaktadır. Bu kişiler, diğer sorumluluklarıyla o kadar meşguldürler ki, aktif ve etkili bir ebeveyn olmayı öğrenmek için gerekli zamanı bulamazlar. Ebeveynliğin büyük bir angarya olduğunu düşünüp üzerine düşmezler. Ya da en kötü ihtimalle, iyi ebeveynlik yapmayı umursamayan kişilerdir. Her ne kadar bütün ebeveynlerin çocuklarına karşı en azından iyi niyetli bir çaba gösterdiklerini düşünmek istesek de, durum her zaman böyle değildir.
Ayrıca tanıdıklarınızda bu “kötü ebeveynlik” alışkanlıklarının olmadığını ve kendinizin de bu davranışlarda bulunmadığını düşünmek istersiniz. Ancak hepimiz insanız, hata yapabilirsiniz ve kendinizi bu tür kötü davranışlar sergilerken bulabilirsiniz. Şunu unutmamak gerekir ki; Bu kötü davranışlarınız, iyi bir ebeveyn olma hedefinizde, araya girdiğinde yetişkinliğe geçiş yapan genç çocuğunuza gerçekten zarar verebilir. İyi haberse kendinizi bu kötü davranışları sergilerken bulduğunuzda, bunları değiştirebilirsiniz. İşte bu, adı “iyi ebeveynlik” olan yeni bir ebeveyn olma biçiminin öğrenilme şeklidir! Aşağıda sizin için en çok yapılan kötü ebeveyn hataları ve bunları düzeltmeniz için tavsiyeler verilmiştir.
Sürekli bağırarak konuşmak
Sabrınızın taşması ve sesinizi yükseltmeniz anlaşılabilir de olsa, sürekli bağıran ve “odana git” cezasını çığlıkla vermeye çalışan bir ebeveyn kötü bir ebeveyndir. Her zaman açık ve etkili olması gereken disiplin şekilleri, çocuklarınız büyüdükçe değişime uğrar. Ergenlik dönemindeki çocuğunuzla konuşurken ya da tartışırken, tepki yerine sorunu çözmeye yönelik cevap vermeye ve onu, sorumluluk ve hatalarını sahiplenmesi için yönlendirmeye çalışın. Yüksek ses dinleyicinin yani çocuğunuzun size karşı tamamen kapanmasına neden olacaktır, bu yüzden gerçekten bağırmanız gerektiğini hissediyorsanız, bir adım geri atıp, konuşmanıza mola vermeye gayret edin.
Ergen çocuğunuzun hayatına dahil olmamak
Ergenlik dönemindeki çocuğunuzun hayatına dahil olmamanız kötü bir ebeveynliktir. Çocuğunuzun hayatına dahil olmak, onun nerede ve kimlerle takıldığını bilmekten fazlasıdır. Bu, çocuğunuz dışarıda zaman geçirirken neler yapmaktan hoşlandığını bilmektir. Ancak, bir ebeveyn, çocuğunun basketbol oynamaktan hoşlandığını ve okullar arası şampiyonluk için spor salonuna gittiğini bilirse, çocuğunun hayatında neler olup bittiğinden haberdar kalabilir. Onunla sohbet ettiğinizde bu onun güveninin pekişmesini ve aranızdaki ilişkinin güçlenmesini sağlayacaktır. Onun basketbol oynamak için başka seçenekler bulmasına yardımcı olduğunuzda, belki de sizin de bir maça gelip onu izlemenizi isteyecektir. Çocuğunuzun, iki taraflı kazanç sağlayan durumlar yarattığını bilmek, ona, başarılı bir hayata gitme konusunda daha da iyi kılavuzluk etmenizi sağlar.
Çocuğunuzun arkadaşı olmaya çalışmak
Gençlerin iyi arkadaşlıklar kurabilecekleri akranları vardır ve hayatlarının o kısmını doldurmak için ebeveynlerine ihtiyaçları yoktur. Onların yalnızca, sizin iyi birer ebeveynler olmanıza ihtiyaçları vardır. Bunun anlamı, onlara karşı sevgi dolu, nazik, adil ve istikrarlı olmanız gerektiğidir. Bir ebeveynin çocuğunun arkadaşı olması ya da olmaya çalışması, iki tarafın arasındaki ilişkiyi zedeleyecektir, bu yüzden bu hatadan kesinlikle kaçınmalısınız.
Genç olmanın nasıl bir şey olduğunu unutmak
Herkesin yaşamında stres var. Gitmesi gereken bir işi, bakması gereken bir evi, yapması gereken günlük ev işleri ve sorumlulukları var. Ebeveynler olarak yerine getirmeniz gereken sorumluluklarınızla fazlasıyla meşgul olup, çocuğumuzun hayatında da ona üzüntü ya da neşe veren şeyler olduğunu unutmamamız gerekir. Siz, çocuğunuzun akşam yemeği için masayı kurmanıza yardım etmesini umarken, onun en yakın arkadaşından gelecek mesajı beklemesi, sizin için önemsiz görünebilir, ancak bu onun için önemlidir. Çocuğunuzun belli bir vakitte yatakta olmasını isteyebilirsiniz, fakat öğretmenlerinin çok fazla ödev vermiş olması onun suçu değildir. Gençlerin de sorumlulukları, stresleri ve halletmeleri gereken işler vardır. Bu onların her konuda haklı oldukları anlamına gelmese de, ebeveynlerin çocuklarına karmaşık ergenlik labirenti yoluyla kılavuzluk etmek zorunda olduklarını unutmamaları gerekir.
Kendi seçimlerini yapmasına izin vermemek
Ebeveynlerin bazen bir adım geri çekilip, çocuklarının hata yapmalarına izin vermeleri gerekir. Eğer durumu önceden kontrol altına alırsanız hatalarından ders çıkaramazlar. 12-17 yaşlarındayken, çocuklarınızın hatalarını düzeltmek yerine, geri çekilip onları izlemek, 19 yaşına geldiğinde yaptığı her yanlış için kumbaraya bir lira atmasını söyleyerek, ona bir şeyler öğretmekten çok daha kolay olacaktır.
Tehlikeli ve zararlı alışkanlıklarına göz yummak
Gençler hata yaparak, başlarını uyuşturucu, alkol, cinsel davranışlar, kavga çıkarmak ve bunun gibi kötü durumlarla belaya sokabilirler. Bu tür riskli davranışlar, çocuğunuzun hayatında gerçek birer sorun haline gelebilir ve onu başarı yolundan alıkoyabilir. Bir ebeveynin çocuğuna ihtiyacı olan mahremiyeti sağlaması her ne kadar önemli olsa da, onları bu tür riskli meselelerden uzak tutmak için gözetmeniz gerekir. Genç çocuğunuzun evin içinde bazı sınırlara ve kurallara ihtiyacı vardır. Onun istediği her şeyi yapmasına izin vermeniz kontrolü kendi ellerine almalarına ve sizin artık hiçbir şekilde ona ebeveynlik yapamamanıza neden olur. Bunun anlamıysa, onun hayatında ulaşabileceği her tür başarıya ulaşması şansının tamamen yok olmasıdır.
Ergenlik çağındaki çocuğunuzu anlamaya çalışmak ve iyi bir ebeveyn olmak için elinizden geleni yapmak, onun gelişimi ve mutluluğu açısından çok önemlidir. Sizde sağlıklı ve mutlu bireyler yetiştirmek istiyorsanız, mutlaka bu tavsiyelere uyun ve çocuklarınız için en iyisini yapın.