Çevrimdışı

Mormonlar. 1830’da, peygamberlik iddiasındaki Joseph Smith tarafından Fayette’de (New-York) kurulmuş olan dine bağlı kuruluş.

Mormonlar. 1830’da, peygamberlik iddiasındaki Joseph Smith tarafından Fayette’de (New-York) kurulmuş olan dine bağlı kuruluş.Joseph Smith, kilisesini önce Ohio (Kirtland Hills, 1831) ve Missouri eyaletinde kurdu. Bu eyaletteki İndependence şehri, 1831 tarihli bir kehanete göre yeni Kudüs olacaktı. 1838’de «azizler» (veya mormon’lar) ile burada yerleşti.

Smith’in linç edilmesinden (1844) sonra, onun yerine geçen Brigham Young, Oniki Havari kurulu adına, mormonları Nauvoo’dan (illinois) Utah’a (1846-1847) kadar götürdü ve burada Salt Lake City’yi kurdu. Young’un birden çok kadınla evlenmeyi serbest bırakması, teokratik bir devlet kurmaya kalkışması üzerine federal hükümet 1857’de mormonların üstüne asker gönderdi; fakat birden çok kadınla evlenmenin yasaklanması (1890) ve mormonların enerjik davranışları, Utah devletinin gelişimini korudu.

Bir «vahiy» yolu ile doğan mormon doktrini, Book of Mormon (Mormon’un Kitabı) [1830] ve Doctrine and Covenants (Doktrin ve Bağlaşmalar) [1835] adlı eserlerde açıklanmıştır. Doktrinin, çeşitli dinlerden alman kıssalara rağmen, İslâmlıkla da, Hıristiyanlıkla da ilişkisi yoktur. Bu doktrin, havariler zamanına ait birtakım esrarlı adetlere bağlanır. Mormonlann dinî düzeninde çok sıkı bir aşama sırası kurulmuştur. İki türlü ibadeti vardır; bunların alenî olanı çok basittir, öteki ise tapınaklarda yapılır ve gizlidir. Mormon kilisesinin bugün hemen hepsi A.B.D."de (üçte ikisi Utah’da) olmak üzere 1 milyon kadar üyesi vardır. Mormonların bir kısmı 1860’ta ayrı bir mezhep kurarak buna Reorganized Church (yeniden teşkilâtlanmış kilise) adını verdiler; bu mehepten olanların sayısı 130 000 kadardır. Her iki kilisede de misyonerlerin çalışmalarına büyük önem verilir. İki mezhebin de Batı Avrupa’da hayli üyesi vardır.
Alıntı