Çevrimdışı

Kavram Çeşitleri: Özlük ve İlintililik

Her önermede bir yüklenen kavram ile bir de yüklenilen kavram vardır. Bir önermede yüklenilen kavram yüklenenin özünde varsa, yani belirtilen özellik sadece o kavrama özgü ise bu kavram özlüktür.

Örneğin, "insan, okuyandır" ifadesinde "insan", yüklenen; "okuyandır" ise yüklenilendir. Okumak kavramı, sadece insanın özüne ait bir özellik olduğu için bu önermedeki "okuyan" kavramı "insan" kavramına göre özlüktür.

Bir önermede yüklenilen kavram yüklenen kavramın özünü oluşturmuyor ve onun diğer türlerle ortak olan özelliklerine aitse bu kavrama ilintililik denir.

Örneğin, "işçi, emek harcayandır" ifadesinde "işçi", yüklenen; "emek harcayandır" ise yüklenilendir. Emek harcamak, sadece işçilere özgü bir özellik değildir. Bu nedenle bu önermede, "emek harcayan" kavramı, "işçi" kavramına göre ilintililiktir.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM'ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 3. Sınıf "Klasik Mantık" ve "Modern Mantık" Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM)