Çevrimdışı

Sorit Nedir, Sorit Kıyaslar

Zincirleme kıyasın bir türü olan sorit, zincirleme kıyasın ortasındaki sonuç önermelerinin çıkarılmasıyla yapılır. Dolayısıyla zincirleme kıyasta sonuç ve öncül olarak tekrarlanan önermelerin çıkarılması gerekir. Daha önce zincirleme kıyas için verdiğimiz örnekleri sorite çevirelim:

İleriye giden zincirleme kıyastan oluşturulmuş sorit örneği:

Bütün canlılar varlıktır.
Bütün hayvanlar canlıdır.
Bütün kafadanbacaklılar hayvandır.
Bütün örümcekler kafadanbacaklıdır.
O hâlde bütün örümcekler varlıktır.

Bunu şu şekilde sembolleştirerek daha net hâle getirebiliriz:

Bütün B'ler A'dır.
Bütün C'ler B'dir.
Bütün D'ler C'dir.
Bütün E'ler D'dir.
O hâlde bütün E'ler A'dır.

Geriye giden zincirleme kıyastan oluşturulmuş sorit örneği:

Bu nehir gürültü yapıyor.
Gürültü yapan, hareket ediyordur.
Hareket eden donmamıştır.
Donmamış olan ağırlık taşıyamaz.
Bu nehir ağırlık taşıyamaz.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM'ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 3. Sınıf "Klasik Mantık" ve "Modern Mantık" Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM)