| İkilem, Dilem, Dilemma Nedir?
İkilem (Dilem, Dilemma) Nedir?
Koşullu ve seçmeli önermelerin birleşmesinden oluşmuş kıyaslara ikilem denir. Büyük önerme, "ve" eklemiyle birleştirilmiş iki koşullu önermeden oluşur. Bu nedenle büyük önermenin, dört bileşenli karmaşık bir yapısı vardır. Küçük önerme ise ayrık koşullu önermedir ve büyük önermedeki önermeleri evetler ya da değiller. Böylece sonuç olumlu ya da olumsuz olarak karşımıza çıkar.
Örnek 1
Ben varsam ölüm yoktur ve ölüm varsa ben yokum.
Ben varım ve ölüm yoktur.
O hâlde, ölüm varsa ben yokum.
Örnek 2
Takım şampiyon olmuşsa yetkililer sonraki senenin hazırlıklarını yapmakla ve eğer takım şampiyon olamamışsa yetkililer açıklama yapmakla sorumludur.
Takım ya şampiyon olmuş, ya da şampiyon olamamıştır.
O hâlde, yetkililer her şartta sorumludur.
Örnek 3
Eğer Sonsırma iyi bir insan ise ne çıkarcı, ne de adaletsizdir.
Sonsırma hem çıkarcı, hem de adaletsizdir.
O hâlde Sonsırma iyi bir insan değildir.
Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM'ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 3. Sınıf "Klasik Mantık" ve "Modern Mantık" Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM)
|