Yazılı kağıt, mektup anlamlarına gelen berat, bir tarih terimi olarak ise Osmanlı Devleti’nde bazı memuriyetlere tayin edilenlere, görevlerini ve yetkilerini belirten, padişahın tuğrasını taşıyan ve tayin emirlerini ihtiva eden belgelere denir. Berata, “biti”, “berat-ı şerif”, “nişan-ı şerif” de denilir.
Bir beratta, verilen görevin cinsi, yeri, geliri veya maaşı, verilenin ismi, niçin verildiği ve kendisinden ne istenildiği, kumandanlık, serdarlık veya diğer bir görev tevcihi için ise berat sahibinin salahiyet derecesi de belirtiliyor.
Beratlar, tımar, iltizam, muafiyet, mukataa, malikane ve imtiyaz beratları; beylerbeyilik, nişancılık, defterdarlık, vezirlik gibi memuriyetlerin beratları; imamet, hitabet ve tababete mezuniyeti beratları gibi konularına göre isimlendirilir.
Bu arada, Osmanlı Devleti’nde padişahlar değiştikçe bütün beratlar değiştirilerek, yeni padişahın tuğrası ile yeni beratlar verilirdi.
Ferman ve Berât örnekleri
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
Fermân
II. Mehmed Dönemi h. 07.06.882 / m. 16.09.1477
Konusu
Gelibolu İskelesi'ni tutan Yahya, Baki ve ortaklarından, Gelibolu Burgazı erenlerinin üç aylık mevâcibleri için, on bir bin dört yüz on altı akçe tahsîl edilmesine dâir.
Yazı Çeşidi
Fermân, dîvânî hat ile yazılmıştır. 10 satırdır.
Tuğrası ve aaayinatı
Tuğra, siyah mürekkeble çekilmiş olup, rıhlanmıştır. Yazıda, siyah mürekkeb kullanılmıştır.
Gördüğü İşlem
Sol alt köşede, fermânın yazıldığı yerin kaydı vardır.