Çevrimiçi

Soru : Orucu bozan şeyler nelerdir?

Cevap

Orucu Bozup Hem Kazâ Hem de Keffareti Gerektiren Haller

Aşağıda sayılacak hususlardan herhangi birini mecbur kalmadan, zorlanmadan, unutma durumu olmadan isteyerek işleyen bir kimse için hem kazâ, hem de keffaret lâzım gelir:

1. Cinsî münasebette bulunmak.
2. Yemek, içmek veya ilâç yutmak.
3. Ağzına ihtiyarsız giren yağmur, dolu ve kar suyunu isteyerek yutmak.
4. Tütün içmek, tütün veya benzeri bir tütsü maddesini yakıp dumanını içine çekmek.
5. Enfiye çekmek.
6. İçyağı, pastırma veya çiğ et yemek.
7. Susam tanesi kadar bir şeyi ağzına alıp yutmak veya çiğneyerek yemek.
8. Azıcık tuz yemek. (Çok tuz yemek ise, sadece kazâyı gerektirir.)
9. Zevcesinin veya sevdiği bir kimsenin tükrüğünü, ağız suyunu yutmak. Bu saydığımız şeylerde, bedenin tedâvisi veya tegaddîsi (gıdalanması ve beslenmesi) veyahut telezzüzü (zevk ve lezzet alması) vardır. Bu sebeble kazâ ile beraber keffâreti de gerektirir.

Orucu Bozup Yalnız Kazâyı Gerektiren Haller

1. Çiğ pirinç yemek.
2. Sade un veya sade hamur yemek. (Hamurun içinde yağ ve şeker katılmışsa keffaret de gerekir.)
3. Bir anda çok miktarda tuz yemek. (Az miktarda tuz yemek ise, keffareti de gerektirir.)
4. Taş, toprak, çakıl taşı, demir, bakır, altın gümüş gibi madenleri yutmak.
5. Zeytin veya kiraz çekirdeği yemek. Kayısı çekirdeğinin içi yenirse, keffaret de gerekir.
6. Ayva gibi olgunlaşmadan yenmeyen bir meyveyi, ham iken, tuzlamadan ve pişirmeden yemek. (Olmuş, pişmiş, tuzlanmış olursa keffaret de gerekir.)
7. Henüz içi olmamış yeşil cevizi yemek. Veya bademi, fındığı ve kuru fıstığı kabuğuyla birlikte çiğnemeden yutmak.
8. Boğaza huni ile bir şey akıtmak.
9. Boğaza kaçan yağmur, kar veya doluyu istemeyerek yutmak.
10. Abdest alırken boğazına veya burna su çekerken genzine hatâ ile suyun kaçması.
11. İsteyerek boğazına veya burnuna duman çekmek. Sigara, anber gibi lezzet ve keyif verici bir duman olursa, keffaret de gerekir.
12. Başkasının zorlaması sebebiyle oruç bozmak.
13. Uyurken boğazına birisi tarafından su dökülmek.
14. Unutarak yiyip içtikten sonra, orucum bozuldu zannıyla bilerek yiyip içmek.
15. Dişleri arasında kalan nohut tanesi kadar şeyi yemek.
16. Kendi isteğiyle dışarı kusmak. Bu kusma ağız dolusundan az da olsa orucu bozar.
17. Ağız dolusu kendiliğinden gelen veya isteyerek getirilen kusmuğu mideye çevirmek.
18. Sahur vakti geçtiği halde, geçmedi zannıyla sahur yemek.
19. Güneş battı, iftar oldu zannıyla oruç bozmak.
20. Ramazan orucundan başka bir orucu bozmak. İsterse kasden olsun...
21. Hanımını öpmek, okşamak, sarılma, v.s. sebebiyle erkekten ve kadından meninin gelmesi. Şehvetlenip sadece mezinin gelmesi ile oruç bozulmaz.
22. Ramazan orucunu tutmaya niyet etmeden gündüz yeyip içmek de sadece kazâyı gerektirir. Keffaret icab etmez. Çünkü keffaret oruç tutmamanın değil, tutulan orucu bozmanın cezasıdır.
23. Başkasının tükürüğünü veya ağzından çıkan lokmasını yutmak veyahut kendisinin ağzından çıkarıp dışarda biraz beklettiği lokmasını yemek... İnsan tabiatı bu gibi hallerden iğreneceği için, sadece kazâ gerekir: Ancak insanın, sevdiklerinin tükrüğünü yutması keffareti de icab ettirir. Çünkü insan bundan lezzet alır.
24.Kalın bağırsaklarda su, glikoz ve bazı tuzlar emildiği için, gıda içeren sıvının bağırsaklara verilmesi veya orucu bozacak kadar su emilecek şekilde verilen suyun bağırsakta kalması durumunda oruç bozulur. Bu açıdan oruçluyken, büyük abdest temizliği yaparken aşırı gidilir de, su hukne yerine kadar ulaşırsa, orucu bozar. Hukne (lâvman için kullanılan) bir ilaçtır. Bunu kullanmaya "İhtikan" denir. Hukne için kullanılan özel alete de "Mıhkane = Şırınga" denir. Bu şırınganın ucu, aşağıdan (makaddan) nereye kadar yetişirse, oraya varacak kadar yapılacak bir istinca orucu bozar. Böyle bir istinca nerdeyse imkansızdır. Zaten bunun yapılması sağlığa zararlıdır. Bu nedenle normal şartlarda istinca yapmakla oruç bozulmaz.
25. El ile meni getirmek (istimna` - mastürbasyon).
26. Kan yutmak. Çoğunluğunu tükrük teşkil eden ağızdaki az kanı yutmak orucu bozmaz.

Soru : Ramazandan bir gün önce oruç tutmak mekruh mudur?

Cevap : Ramazan’dan önce “şek günü”, yâni şüphe günü diye bir gün vardır. Bu gün Şaban ayının son günü mü, yoksa Ramazan ayının ilk günü mü olduğu hususunda şüpheye düşülen gündür. Şüpheli görülen böyle bir günde oruç tutmak mekruhtur. Fakat, şek günü olmadığı hususunda kesin bir bilgi varsa oruç tutulabilir. Hattâ Ramazan gelmeden iki-üç gün önce oruca başlamak da mümkündür. Çünkü, bu oruç, Şaban ayında tutulan nâfile oruçtur. Bunun da sevabı vardır.

Soru : Namaz kılmayanın orucu geçerli midir?

Cevap : Namaz kılmamak büyük günahlardan olsa da orucu bozmadığından veya oruç tutmanın bir şartı olmadığından, namaz kılmayanın tuttuğu oruçlar geçerlidir.

Ancak, orucun bir manası da kişinin kendini bütün haramlardan uzak tutmasıdır. İnsan orucu midesine tutturduğu gibi diğer uzuvlarına da tutturması gerekir. Gözün orucu harama bakmamak, dilin orucu yalan ve gıybet gibi şeylerden uzak durmak vs. İşte en mükemmel oruç hem madden hem de manen oruç tutmaktır.

Soru : Şafii Mezhebi'ne göre cünüp olarak oruç tutmak caiz midir?

Cevap : Şafii Mezhebi'ne göre orucun başlangıcında temiz olmak için, fecirden önce cünüplükten yıkanmak, adaptandır.

Cünüp olduğu halde fecirden sonra yıkanmak, orucun sıhhatine engel değildir. Ancak efdal olan, fecirden önce yıkanmaktır. Bunun delili, şu hadistir:

"Hz. Peygamber (asv), cimadan dolayı bazen sabahladıktan sonra yıkanıp orucuna devam ederdi." (Buharî/1825, 1830)

Hayız ve nifastan kurtulan kadının da fecirden önce yıkanması müstehabdır. (Büyük Şafii Fıkhı, Dr. Mustafa el-Hin, Dr. Mustafa el-Buğa, Ali eş-Şerbeci, Çeviren: Ali Arslan)

Cünüp olarak bir namaz vaktinden fazla beklemek haramdır. Ancak iftara kadar cünüp beklemek orucu bozmasa da sevabını azaltır.

Soru : Hadislerde, Şeytandan korunmanın yollarından birinin de Oruç tutmak olduğu ifade ediliyor. Orucun Şeytana nasıl engel olduğunu açıklar mısınız?

Cevap : Oruç önemli bir ibadet çeşididir. Oruç şehvete, günaha ve nefsin bir kısım baskılarına karşı bir “kalkan veya bir perde” (1) olması yönünden, şeytana karşı irade gücünü artırıcı bir özelliğe sahiptir. Bu konuda Efendimiz (s.a.v) de, Kadir Gecesi şeytanın faaliyetlerinin kısıtlanıp, insanları ifsat etmesine izin verilmediğini (2), Arefe günü Allah tarafından büyük günahların bağışlanıp, rahmetini yeryüzüne indirmesi sebebiyle şeytanın hor ve hakir olarak öfkelendiğini haber vermektedir. (3)

Peygamberimiz (s.a.v); “Ramazan ayı geldiğinde Cennet kapıları açılır, Cehennem kapıları kapanır ve (azgın) Şeytanlar zincire vurulur.” (4) buyurmuştur.

Yukarıda naklettiğimiz hadislere göre, ramazan ayında, şirret cinlerin ve azgın şeytanların zincire vurulduğu belirtilmektedir. Bu sebeple, şeytanlar Ramazan ayında diğer aylara ve günlere nispeten müminlere daha az zarar verebilirler.

Ramazan ayında müminlerin büyük bir ekseriyetince tutulan oruçları, okunan Kuranları, yapılan duaları, kılınan teravihleri ve diğer nafile namazları hesap edersek, bu hal şeytanların bu ayda zincire vurulduğunu açıkça göstermeğe yeter.

(1) Buhari, Savm, 2, 9;
(2) Ahmed bin Hanbel, Müsned, V, 324.
(3) İmam Malik, Muvatta, Hac, 81/245.
(4) Buhari, Savm, 425; IV, 312; V, 411;

Soru : Oruçlu iken, taharet alırken tenasül uzvuna su kaçması orucu bozar mı?

Cevap : Ön ve arka yola kuru olarak sokulan parmak da orucu bozmaz. Ancak parmak yağlı ve ıslak olursa oruç bozulur.

Kalın bağırsaklarda su, glikoz ve bazı tuzlar emildiği için, gıda içeren sıvının bağırsaklara verilmesi veya orucu bozacak kadar su emilecek şekilde verilen suyun bağırsakta kalması durumunda oruç bozulur. Bu açıdan oruçluyken, büyük abdest temizliği yaparken aşırı gidilir de, su hukne yerine kadar ulaşırsa, orucu bozar.

Hukne (lâvman için kullanılan) bir ilaçtır. Bunu kullanmaya "İhtikan" denir. Hukne için kullanılan özel alete de "Mıhkane = Şırınga" denir. Bu şırınganın ucu, aşağıdan (makaddan) nereye kadar yetişirse, oraya varacak kadar yapılacak bir istinca orucu bozar. Böyle bir istinca nerdeyse imkansızdır. Zaten bunun yapılması sağlığa zararlıdır. Bu nedenle normal şartlarda istinca yapmakla oruç bozulmaz.

Soru : Oruç iken ağızda kürdan bulundurulup bunu çiğnemenin, ısırmanın bir sakıncası var mıdır?

Cevap : Bir ucunu elinde tuttuğu halde, bir ağaç çubuğunu yutan kimsenin de orucu bozulmaz, tabii ağacı tekrar çıkarmak şartıyla hüküm böyledir. Çıkarmadığı takdirde oruç bozulur. (Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla İslam Fıkhı, Uysal Kitabevi: 2/227.)

Kürdan da böyledir. Ağza kürdanı alıp ısırmak orucu bozmaz.

Soru : İçki içen kimse oruç tutabilir mi? Alkol alan kimsenin kırk gün ibadeti kabul olmaz mı?

Cevap : Sarhoşluk hali geçince içki içen kimse namaz kılabilir oruç tutmaya başlayabilir. İçki içmek haram olsada bu ibadetlerin yapılmasına mani değidir. İçki içen birisine oruç tutamazsın denilmez.

Soru : Kadının başının açık olması, orucunun kabul olmasına mani midir?

Cevap : Kadının başının açık olması, oruc ibadetini yapmasına mani olmadığı gibi, orucunun kabul olmayacağı düşüncesi de doğru değildir.

Orucun bir manası da kişinin kendini bütün haramlardan uzak tutmasıdır. İnsan orucu midesine tutturduğu gibi diğer uzuvlarına da tutturması gerekir. Gözün orucu harama bakmamak, dilin orucu yalan ve gıybet gibi şeylerden uzak durmak vs. İşte en mükemmel oruç hem madden hem de manen oruç tutmaktır.

__________________
~ Adım YaLnızLık ~