Gaz Yasaları
Boyle Yasası
1662'de Robert Boyle havayla çalışarak basit gaz yasalarından ilki olan Boyle Yasasını buldu.
• Sabit sıcaklıkta, sabit miktardaki gazın hacmi, basıncı ile ters orantılıdır. Charles Yasası
Gazların hacmi ve sıcaklığı arasındaki bağıntı Fransız Fizikçi Jocques Charles tarafından 1787'de keşfedilmiş ve bundan bağımsız olarak da 1802'de Joseph GayLussac tarafından yayınlanmıştır.
Gaz hacimleri diğer bütün sıcaklıklarda farklı olmasına karşın, hep aynı sıcaklıkta sıfır noktasına ulaşır. İdeal gazın hacminin sıfır olduğu sıcaklığa mutlak sıcaklık denir. Bu sıcaklık Celcius eşelinde -273,15 °C, mutlak sıcaklık eşeli veya Kelvin eşelinde 0 °K dır.
T(K) = t(°C) + 273,15
0 K de hacim sıfır olduğuna göre, gaz hacmi sıcaklıkla doğru orantılıdır.
• Sabit basınçtaki, belirli miktar bir gazın hacmi sıcaklıkla doğru orantılıdır.
V * T veya V = bT (b sbt )
b sabitinin değeri gaz miktarına ve gaz basıncına bağlıdır, cinsine bağlı değildir. Avagadro Yasası
Joseph Gay - Lussac 1808'de gazların küçük ve basit hacim oranlarında tepkimeye girdiğini ileri sürdü. İleri sürülen açıklamaya göre, aynı sıcaklık ve basınçta eşit hacimdeki gazlar eşit sayıda atomlar içerir. Dalton bu görüşe karşı çıktı. Dalton'a göre hidrojen ve oksijen arasındaki tepkime, H(g) + O(g) ---> HO(g) şeklindedir ve birleşen hacimler 2:1:2 değil 1:1:1 oranındadır.
1811'de Amadeo Avagadro bu tartışmayı, “eşit hacimler – eşit sayılar” kuramının yanı sıra bir gaz molekülünün tepkimeye girdiğinde yarım moleküllere bölünebileceğini önererek sona erdirdi.
1) Aynı sıcaklık ve basınçta faklı gazların eşit hacimleri eşit sayıda molekül içerir.
2) Aynı sıcaklık ve basınçta farklı gazların eşit sayıdaki molekülleri eşit hacim kaplarlar.
• Sabit sıcaklık ve basınçta, bir gazın hacmi miktarı ile doğru orantılıdır.
İdeal Gaz Denklemi
Üç gaz yasasına göre, bir gazın hacmi, miktarı ve sıcaklık ile doğru orantılı, basınç ile ters orantılıdır.
nT RnT
V x ----- ve V = -------
P P
PV = nRT
İdeal gaz denklemine uyan gaza ideal veya mükemmel gaz denir.
PV 1 atm x 22,4140 L L atm
R = ------ = ----------------------------- = 0,082057 --------- = 0,082057 L atm mol-1 K-1
nT 1 mol x 273,15 K mol K |