Çevrimdışı

Aynı anda değişik diyarlarda ve değişik zamanlarda peyda olmuş tuhaf bir yazınsal tür vardır: Öbür Dünya'da ölülere kılavuzluk edecek el kitapları. Swedenborg'un Cennet ve Cehennem'i, Gnostiklerin yazıları, Tibet'in Bardo Thödol'u (Evans-Wentz'e göre "Ölüm Sonrası düzlemdeki Duruşmayla Gelen Özgürlük" olarak çevrilmelidir) ve Mısır'ın Ölüler Kitabı, olası örneklerin birkaçıdır. Son iki kitap arasındaki benzerlikler ve farklılıklar, bu konudaki uzmanların dikkatini çekmiş; bize gelince, yalnızca şunu hatırlatmakla yetinelim, Tibet el kitabına göre Öbür Dünya da bu dünya gibi bir aldatmacadır; oysa Mısırlılara göre, Öbür Dünya gerçek ve nesnel bir varlığa sahiptir.

Her iki metinde de, bazısı maymun kafalı olan ilahlardan kurulu bir jüri huzurunda geçen bir Yargı Sahnesi yer alır ve her ikisinde de iyilikler ve kötülükler sembolik olarak terazide tartılır. Ölüler Kitabı'nda, terazinin bir kefesine yürek, diğerine tüy konur, "yürek, merhumun davranışlarını ya da vicdanını, tüy ise dürüstlüğü ve hakikatı simgeler." Bardo Thödol'de ise, bir kefeye beyaz çakıl taşları, ötekine siyah çakıl taşları konur. Tibetlilerin lanetlileri cehennem dünyasındaki arafa götüren zebanileri ya da iblisleri; Mısırlıların ise günahkarlara eşlik eden gaddar bir canavarı, bir Ölü Yiyicisi vardır.

Ölü, hiç kimseyi aç bırakmadığına, üzmediğine, kimseyi öldürmediğine ya da öldürtmediğine, ölüler için ayrılmış yiyeceklere el sürmediğine, tartıda hile yapmadığına, bebelerin ağzından sütü çekip almadığına, çiftlik hayvanlarını otlaklarından kovalamadığına, tanrıların kuşlarına ökse kurmadığına yemin eder.

Eğer söyledikleri yalansa, kırk iki yargıç onu "timsah başlı, aslan gövdeli ve arka kısımlarını su aygırından almış" Ölü Yiyici'ye havale eder. Yiyiciye bir başka hayvan, Babai, yardım eder; ona ilişkin bildiğimiz tek şey, korkutucu olduğu ve Plutarkhos'un onu Khimaira'nın babası olan Titan'la bir tuttuğudur.