Çevrimdışı

Rusların çayla tanışmaları, bizden yaklaşık150 yıl öncesine dayanıyor. Çayın Kültür Tarihi adlı kitabında Stephan Reimertz, zamanın Moğol Hanı’nın, 1638 yılında Rus elçisine, Romanov hanedanının ilk hükümdarı olan Çar Mihail’e hediye olarak götürmesi için 200 paket çay hediye ettiğini yazıyor. Bu tarihten sonra çayın Rusya’da zengin bir tarihi oldu. Çayla tanışan Ruslar, onu kendi stillerine uygun bir biçimde içmeye başladılar.

2005 yılında yapılan bir araştırmaya göre Rusların yüzde 82'si her gün çay içiyor. Son yapılan araştırmalar bu oranın yüzde 93'e çıktığını gösteriyor. Ancak bugünlerde Rusların çay keyfi kaçmış durumda. Üstelik çaydan çok daha az tüketmelerine karşın kahve keyifleri de hiç kalmadı. Çay ve kahve keyfini kaçıran sebep ise Ukrayna krizi, petrol varil fiyatlarının düşmesi ve rublenin aşırı değer kaybı. Fiyatlar gün geçtikçe artıyor. Üstelik sırada daha da kötü bir haber var; Rusya Çay ve Kahve Üreticileri Birliği, 2015'de fiyatların yüzde 20'den fazla artacağını açıkladı.

Rusya çay ve kahve üreticisi bir ülke değil. Tüketilen çay ve kahvenin neredeyse yüzde 98'i ithal ediliyor. İşte zurnanın zırt dediği yer de burası aslında. Yılbaşından bu yana rublenin değeri dolar karşısında yüzde 30 oranında geriledi. Doğal olarak ithal malların maliyeti artıyor, bu da iç piyasaya fiyat artışı olarak yansıyor.

Rusya Maliye Bakanı Anton Siluanov, geçtiğimiz günlerde bir açıklama yaptı ve petrol fiyatlarındaki düşüş ile Batı'nın ambargosunun Rusya ekonomisine yıllık maliyetinin 140 milyar dolar olduğunu kaydetti. Dünya Bankası ise petrol fiyatlarına bağlı olarak Rusya için üç senaryo ortaya koydu. Banka, en iyi senaryoda bile 2015 yılında Rusya ekonomisinin sıfır büyüme sergileyeceğini tahmin ediyor. En iyi senaryodaki petrol fiyatı ise 85 dolar.

Ruslar ise henüz tam bir krizde olduklarını düşünmüyor. Ama işler böyle giderse pek çok Rus tasarrufa ve daha iktisatlı davranmaya gideceğini söylüyor. İlk etapta tatillerini ertelemek düşüncesi hakim. Bu da gelecek yıl Türkiye'ye gelecek Rus turist sayısında azalmanın işareti demek.

Aralık ayı başında Putin'in ziyaretinin ardından; 12 Mayıs 2010'da Ankara'da yapılan Türkiye - Rusya Üst Düzey İşbirliği Konseyi'nin ilk toplantısında kararlaştırılan iki ülke arasındaki ticaret hacminin 100 milyar dolara çıkarılması hedefi yeniden teyit edildi. Dışişleri Bakanlığı verilerine göre; Rusya ile Türkiye arasındaki ticaret hacmi 2013 yılı sonu verilerine göre 32 milyar dolar. 2014 yılı itibariyle de bir artış beklenmiyor. Aksine Türkiye'nin ihracatında son 2 aydır belirgin bir düşüş var. Gıda ihracatımızda da. Bugün için ihracatçıyı vuran ise Ruble'deki değer kaybı. Alım gücü düşen Rus vatandaşları sadece tatilini ertelemiyor, tüketimi de kısıyor. Görünen o ki 2015'te bu daha şiddetli hissedilecek. Bu da var olan ihracatımızı korumanın bile başarı olacağını gösteriyor.

Öyleyse özellikle bu ülkeye olan ihracatımızda üreticilerimizin rafta rekabetçi olabilmeleri için ihracat teşvikleri başta olmak üzere çeşitli desteklerin planlanması gerek. Sonuçta böylesi kriz dönemlerinde pazarda tutunan şirketler, iyi dönemlerde Rusya pazarında söz sahibi olabilir. Sonuçta uzun vadeli düşünmek gerekiyor çünkü Rusya'nın iflas edeceği ya da batacağı gibi bir tahmin zaten bugüne kadar hiç konuşulmadı. Kaldı ki Ruble'deki devalüasyon Rusya'daki yerli üreticilerin avantajını arttırıyor. Öte yandan bu kriz Ruslara şunu gösterdi; sadece petrol ve doğal gazdan gelirlerle bu iş yürümeyecek, başka alanlarda da üretimin kapısını aralamak lazım.

Bu noktada en gözde seçeneklerden biri, gidip yerinde üretim yapmak. Bu anlamda özellikle kanatlı, et ve süt ürünlerinde Rusya'daki yatırım ortamı üzerine de ciddi kafa yorulabilir. Rusların çay keyfi kaçmış olsa da bu, onlarla oturup bir bardak Karadeniz çayı içmeyeceğimiz anlamına gelmiyor.


sabah