Hafıza hakkındaki araştırmaları farklı açılara yönlendiren araştırmacılar hafıza üzerinde yaşın etkilerini araştırıyorlar.
Çalışmada, araştırmacılar gençlerin ve yaşlıların alakasız veya dikkat dağıtan bilgileri nasıl kaydettiğini ve nasıl hatırladığını araştırıyorlar. Psychological Science’da yayınanan bu çalışma sayesinde bilim insanlarının hafıza ve yaşlanmayı daha iyi anlaması umuluyor.
Psikoloji alanında çalışan çoğu bilim insanı öncelikli olarak öğrenmek istediğimizi nasıl öğrendiğimizi anlamak adına çalışmalar yaptı. Ancak arka-plan gürültüsü olarak da adlandırabileceğimiz, ve davranışımızı farklı yaşlarda farklı şekillerde etkileyen ve hafızamıza takılanlar da var.
[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]
Çalışma iki gruba bölünmüş 125 kişi üzerinde gerçekleşti. Gruplardan birinin yaş ortalaması 19 iken diğerinin ki 69’du. Test edilen iki hafıza türünden biri belirgin-(explicit) diğeri ise örtülü-(implicit) hafıza .Örtülü hafıza, bir filmde arka plandaki bir nesne ile ilgili detayları hatırlamak iken, belirgin hafıza evde hazırlanan bir alışveriş listesindeki maddeleri hatırlamak olarak düşünülebilir.
Araştırmaya göre yaşlı insanların örtülü hafıza performansları belirgin hafıza performanslarından daha iyiydi, aynı zamanda gençlere göre de daha iyi örtülü hafıza çalışması gösterdiler. Genç katılımcılarda ise tam tersi ilişki gözlemlendi.Belirgin hafızaları hem kendi örtülü hafızalarına göre hem de yaşlıların belirgin hafızalarına göre daha kuvvetli olarak gözlemlendi.
“
Gençler daha kavramsal ve derin, karmaşık biçimlerde düşünüyorlar – spontane olarak anlamsal veya hayali bağlantılar kuruyor, kelimeler ve imgeleri eşleştiriyorlar,” diyor araştırmayı ortaklaşa hazırlayanlardan biri olan Nigel Gopie.
[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]
“
Yaşlılar ise daha duyumsal ve algısal olarak kodluyorlar,” şeklinde dile getirdi Gopie. “Gereksiz bilgileri filtrelemiyorlar ve kodlanan hafıza öğelerini dağınık bir şekilde tutuyorlar.Örtülü hafıza üzerinden daha kolay erişebiliyorlar.” Belirgin bir hatırlama sürecinde—mesela birinin ismini hatırlamak gerektiğinde yaşlılar çoğunlukla duraksıyorlar.
Çalışmadan çıkarılacak bir çok sonuç olduğu ve yaşa-özgü destek stratejileri geliştirilebileceği üzerinde duruluyor.
“
Farkında olsak da olmasak da her an öğreniyoruz,” diyor Gopie. “
Ama bu bilgiyi işlemek için sınırlı bilişsel kaynaklarımız var, dikkat dağınıklığı yaşadıklarında, gençler de tam olarak yaşlılar gibi davranabiliyor.”
alıntı