GÜNEY HUN | HİUNG-NU İMPARATORLUĞU (M.S.48 M.S.216)
Hiung-nu, MÖ 46 yılında Ho-han-ye Tanhu (呼韓邪單于 hūhánxié dānyú) ve Çiçi Tanhu (郅支單于 zhìzhī dānyú) kardeşleri arasında Doğu Hiung-nu ve Batı Hiung-nu olmak üzere ikiye ayrıldı. Doğu Hiung-nu'yu Ho-han-ye, Batı Hiung-nu'yu Çiçi yönetti.
Ho-han-ye'nin ölümünden sonra Doğu Hiung-nu Panu (蒲奴單于 pinyin: púnú dānyú, taht: M.S. 46 - ?) ve yeğeni Pi (比 bǐ: tam adı: 醢落屍逐鞮單于: hǎiluòshīzhúdī dānyú)'nin taht kavgasına sahne oldu. M.S. 48 yılında Doğu Hiung-nu, Güney Hiung-nu ve Kuzey Hiung-nu olarak ikiye ayrılmıştır. Pi Güney Hiung-nu'yu, Panu ise Kuzey Hiung-nu'yu yönetmiştir.
Çin egemenliği gölgesinde yönetilen bu imparatorluk Talas'ın doğusunda Çin'e kadar olan topraklara egemendi. Bu bölgeler Çin seddinin kuzeyinden kansu bölgesini oradan da gobi çöllerini kapsıyordu. Güney Hiung-nu-lar Çin hakimiyetini kabul etmişlerdir ve 216 yılına kadar hanedanlık sürmüştür.
Çin'e yakın bölgede bulunan Güney Hiung-nu Çin üstünlüğünü kabul ettiği halde, Baykal gölü ve çevresinde Kuzey Hiung-nu bağımsız kalmayı tercih etmişti. Ancak Çinliler Güney Hiung-nu'yu kışkırtarak Kuzey Hiung-nu'yu yıprattılar. Sonuçta güneyden gelen Güney Hiung-nu'nun hücumları ile kuzeyden gelen Türk kavimlerinden Tiele'nin akınları arasında sıkıştırılmıştı. Bu nedenle Panu çevresindeki kabileler Talas'ın batısına göç etmişti.
Çin, M.S. 216 yılında da Güney Hiung-nu'yu tamamen yok etti. Literatürde meydana gelen karışıklık Türk tarih literatüründe üç tane "Batı Hun İmparatorluğu" ismine rastlanmaktadır.
* 16 Büyük Türk devleti içerisinde sayılan "Batı Hun İmparatorluğu"; Panu tanhunun yönettiği Kuzey Hun Devleti'dir.
* Asıl Batı Hiung-nu; Çiçi'nın yönettiği Batı Türkistan'ı kapsayan kısa ömürlü devlettir.
* Avrupa'daki Hun İmparatorluğu da Batı Hun (Avrupa-Batı kastedilerek) olarak bazı kaynaklarda ifade edilmektedir. NOT Asya Hun Devleti'nin yıkılışınının ardından güneyde kalan kesim oldukları için Güney Hun Devleti olarak adlandırılır.
__________________ The devil begs us to obey her, but is it because we are such good people that we cannot break her?
Konu Pinkfloyd tarafından (08 Kasım 2024 Saat 11:11 ) değiştirilmiştir.
Sebep: EKLEME
|