|
4.2.3. fdisk kullanımı
Sabit diskinizde Linux bolümü yaratmak için "fdisk" programının Linux sürümünü kullanaca[ız. Root olarak bağlandıktan sonra şu komutu kullanın.
fdisk
Burada , Linux bölümünü yaratmak istediğiniz sürücünün adıdır.
Sabit sürücü adları şunlardır:
* /dev/hda Birinci IDE sürücüsü
* /dev/hdb İkinci IDE sürücüsü
* /dev/sda Birinci SCSI sürücüsü
* /dev/sdb İkinci SCSI sürücüsü
Örneğin birinci SCSI sürücüsünde Linux bölümü yaratmak istiyorsanız şu
komutu kullanın.
fdisk /dev/sda
Eğer "fdisk" 'i herhangi bir seçenekle beraber kullanmışsaanız "fdisk /dev/hda" yazmış sayılırsınız.
Linux bölümünü sisteminizdeki ikinci sürücüde yaratmak istiyorsanız fdiski çalıştırırken seçenek olarak sadece, IDE sürücüler için /dev/hdb, SCSI sürücüler için de /dev/sdb belirtin.
Linux bölümlerinizin hepsi aynı sürücü üzerinde olmak zorunda değildir. Örneğin kök dosyasistemi (filesystem) bölümünü /dev/hda üzerinde, takas (swap) bölümünü de /dev/hdb üzerinde yaratmak isteyebilirsiniz. Bunu gerçekleştirmek için fdisk'i her bir sürücü için birer defa çalıştırmanız yeterli olacaktır.
Fdisk'in kulanımı gayet kolaydır. "p" komutu sabit diskinizin şu andaki bölümlenme tablosunu gösterir. "n" komutu yeni bir bölüm yaratır ve "d" komutu da bir bölümü siler.
Linux'ta bölümler ait oldukları sürücünün adı taban olarak adlandırılmıştır. Örneğin /dev/hda sürücüsündeki ilk bölüm /dev/hda1, ikinci bölüm /dev/hda2 gibi. Eğer herhangi bir mantıksal bölümünüz varsa onlar da /dev/hda5'ten başlayarak /dev/hda6, /dev/hda7 gibi artarak adlandırılmıştır.
NOT: Linux dışındaki işletim sistemlerinin bölümlerini Linux'un fdisk sürümünü kullanarak yaratmamalı veya silmemelisiniz. Yani MS-DOS sistemine ait bölümlerı Linux'un fdisk sürümüyle yaratmamalı veya silmemelisiniz; bunun yerine MS-DOS'un FDISK sürümünü kullanmalısınız. Eğer MS-DOS bölümünü Linux'un fdisk sürümüyle yaratmaya çalışırsanız, küçük bir ihtimalle de olsa MS-DOS bu bölümü tanımayabilir ya da sistem açılmayabilir.
Fdisk'in kullanımına bir örnek verelim. 61693 blok kullanarak yarattığımız tek bir MS-DOS bölümü var ve diskin geri kalanı Linux için boş durmakta. (Linux altında bir blok 1024 bayttır. Dolayısıyla 61693 bayt 61 megabayt civarındadır). Biri takas bölümüne, diğeri ise kök dosyasistemi'ne ait olmak üzere iki Linux bölümü yaratacağız.
İlk olarak şu andaki bölümlenme tablosunu görmek için "p" komutunu kullanacağız. Görülebileceği üzere /dev/hda1'de (/dev/hda daki ilk bölüm) 61693 blokluk bir DOS bölümü.
----------------------------------------------------------------------
Command (m for help): p
Disk /dev/hda: 16 heads, 38 sectors, 683 cylinders
Units = cylinders of 608 * 512 bytes
Device Boot Begin Start End Blocks Id System
/dev/hda1 * 1 1 203 61693 6 DOS 16-bit >=32M
Command (m for help):
----------------------------------------------------------------------
Bu adımdan sonra yeni bir bölüm yaratmak için "n" komutunu kullanacağız.
Linux kök bölümü 80 megabayt boyutunda olacak.
----------------------------------------------------------------------
Command (m for help): n
Command action
e extended
p primary partition (1-4)
p
----------------------------------------------------------------------
Burada bize genişletilmiş mi yoksa birincil bir bölüm mü yaratacağımız soruldu. Bir çok durumda eğer ki dört bölümden fazla kullanmayacaksanız birincil bölüm kullanmak isteyeceksiniz. Daha fazla bilgi için yukarıdaki "tekrar bölümlendirme" konusuna bakınız.
----------------------------------------------------------------------
Partition number (1-4): 2
First cylinder (204-683): 204
Last cylinder or +size or +sizeM or +sizeK (204-683): +80M
----------------------------------------------------------------------
İlk silindir bir önceki bölümün bittiği yerden sonra başlamalıdır. Bu durumda, /dev/hda1 203'üncü silindirde bitti. Dolayısıyla yeni bölümümüz 204'üncü silindirden başlamalıdır.
Görülebileceği gibi eğer "+80M" yazım şekli kulanılırsa, bu 80 megabaytlık bir bölümü simgeler. Benzer biçimde "+80K" da 80 kilobaytlık bir bir bölümü ve "+80" de 80 baytlık bir bölümü simgeleyecektir.
----------------------------------------------------------------------
Warning: Linux cannot currently use 33090 sectors of this partition
----------------------------------------------------------------------
Eğer bu uyarıyı görürseniz, gözardı edebilirsiniz. Bu uyarının nedeni eski Linux dosyasistemlerinin 64 megabaytla sınırlı olmasıdır. Ancak yani dosyasistemlerinde bu yoktur. Dört terabayt genisliginde bölüm yaratmak olanaklıdır.
Bundan sonra /dev/hda3'te 10 megabaytlık bir değiş-tokuş bölümü yaratacağız.
----------------------------------------------------------------------
Command (m for help): n
Command action
e geni
p primary partition (1-4)
p
Partition number (1-4): 3
First cylinder (474-683): 474
Last cylinder or +size or +sizeM or +sizeK (474-683): +10M
----------------------------------------------------------------------
Bölümlenme tablosunu tekrar görüntüleyelim. Bu bilgileri, özellikle her bölümün genişliğini bir yere kaydetmeyi unutmayın. Bu bilgilere daha sonra ihtiyacınız olacak.
----------------------------------------------------------------------
Command (m for help): p
Disk /dev/hda: 16 heads, 38 sectors, 683 cylinders
Units = cylinders of 608 * 512 bytes
Device Boot Begin Start End Blocks Id System
/dev/hda1 * 1 1 203 61693 6 DOS 16-bit >=32M
/dev/hda2 204 204 473 82080 83 Linux native
/dev/hda3 474 474 507 10336 83 Linux native
----------------------------------------------------------------------
Dikkat ederseniz takas için ayırdığımız yerde "Linux native" yazmakta. Bu bölümün tipini "Linux swap" yapacağız ve bu sayede kurma programı da bu bölümü doğru tanımış olacak. Bunu gerçekleştirmek içinfdiskin "t" komutunu kullanacağız.
----------------------------------------------------------------------
Command (m for help): t
Partition number (1-4): 3
Hex code (type L to list codes): 82
----------------------------------------------------------------------
Eğer kod tiplerini listelemek için "L" komutunu kullanırsanız, göreceksiniz ki 82 Linux takas bölümünün kodudur.
Değişiklikleri kaydedip fdiskten çıkmak için "w" komutunu kullanın. Değişiklikleri KAYDETMEDEN fdiski terketmek için de "q" komutunu kullanın.
Fdiskten çıktıktan sonra değişikliklerin etkin hale geçmesi için sistem sizden, sistemi baştan yüklemenizi isteyebilir. Ancak genelde fdiski kullandıktan sonra sistemi baştan yüklemeye hiç gerek yoktur çünkü "Slackware" dağıtımındaki fdisk sürümü değişiklikleri sistem tekrar yüklenmeden etkin hale geçirecek kadar akıllıdır.
4.3 Takas bölümünün hazırlanması
4Mb veya daha az ana hafızanız varsa, fdisk yardımıyla takas bölümü ayırın
ve kurulumdan önce aktif hale getirin. Eğer 4Mb'dan fazla ana hafızası olan bir bilgisayar üzerinde çalışıyorsanız takas bölümünü sadece ayırın, formatlama ve aktif hale getirme işlemlerine gerek yoktur. Kurulum esnasında 'out of memory' hatası ile karşılaşırsanız bir takas bölümünü aktif hale getirip tekrar aşlamalısınız.
Bir takas bölümünü oluşturmak için aşağıdaki komutu kullanabilirsiniz:
# mkswap -c
Yukarıda "bölüm", herhangi bir disk bölümünü (örneğin /dev/hda3), "boyut"
ise sözkonusu disk bölümünün blok cinsinden büyüklüğüdür. Örneğin, /dev/hda3 disk bölümü üzerinde 10336 blokluk bir takas alanı bırakmak
için,
# mkswap -c /dev/hda3 10336
yazılır. -c seçeneği yardımıyla disk üzerindeki bozuk blokların tespiti ve bir daha kullanılmamak üzere işaretlenmesi mümkün olur. Disk bölümü üzerinde takas işlemini başlatmak için şu komut kullanılır:
# swapon
Örnek olarak, takas alanımız /dev/hda3 bölümü üzerinde ise ,
# swapon /dev/hda3
yazılır. Şu andan itibaren 10Mb büyüklüğünde ek takas hafızamız vardır.
4.4 Yazılımın yüklenmesi
Slackware dağıtımının yükleme işi gayet kolaydır. Setup komutu yardımıyla
|