Kütahya - 2

MİLLİ MÜCADELE YILLARINDA KÜTAHYA:
İZMİR 'in 15 Mayıs 1919 da yunanlılar tarafından işgali ve düşman kuvvetlerinin anadolu içlerine doğrı ilerlemeğe başlaması üzerine bütün yurtta olduğu gibi Kütahya 'da Kuvayi Milliye teşkilatı kuruldu ve 20 Eylül 1919 'da faaliyetlerine başladı.Kurulan teşkilat halktan maddi ve manevi büyük destek gördü. Teşkilat başkanı askeri şube reisi Nüzhet Bey 'di.Çerkez Ethem Bey 'in maiyetindeki müfreze kumandanlarından Piriştineli İsmail Hakkı Bey, Kütahya 'ya gelerek "Müdafaai Hukuk merkezi" ile müştereken faliyet göstermeğe başladı. Silah, cephane ve para tedarikine ve asker toplanmasına başlandı. 21 Temmuz 1920 de başlıyan çalışmalar sonucunda kısa süre sonunda "Kütahya milli taburları teşkil edildi. 6 Ağustos 1920 de Afyon 'da bulunan Mustafa Kemal Paşa, İsmail Hakkı bey 'in daveti üzerine Kütahyaya geldi ve istasyonda "Kütahya milli alayını" teftiş ederek takdirlerini bildirdi. Kütahyada bir kaç saat kalan T.B.M.M. si başkanı Mustafa Kemal Paşa, ayrılırken, Mutasarruf said beye Kütahya halkına karşı takdirlerini bildiren bir yazı vermiştir.
KÜTAHYA MUTASARRIFI SAİD BEYEFENDİYE
Büyük Millet meclisinin selam ve ihtiramını muhterem halkımıza, Kahraman orduya ve Hamiyetkar memuriyne tebliğ etmek üzere Kütahyayı dahi ziyaret eden heyetimiz, burada gördüğü mefharetbahş ve itmi 'nanaver tezahuratı samimiye ve aliyeden dolayı fevkalade müftehir ve mesrurdur. Vatanperver Kütahya ahalisinin mali fedakarlığı, maddi ve manevi himemat ve mesaisiyle beş on gün zarfında ihzar ve techiz edilen binlerce mevcuda baliğ kıtaat-ı askeriyenin giriştiğimiz dini, milli, vatani mücadelede muzafferiyetimizi temin edecek kahraman bir zümre olarak isbat-ı fedekari edeceğinden eminiz. Gerek zat-ı aileleriyle Müdafaai Hukuk gayyürüyesini, gerek umum Kütahya halkının mucib-i mübahhat olan himematından dolayı hissettiğimiz şükranı, Büyük Millet meclisini namına beyan ile arz-ı veda eder ve işbu ihtisasat-ı mahmedefkaranemizin aynen bütün ahaliye tebliğ buyrulmasını rica ederiz.
6 Ağustos 1336 (1920)
BÜYÜK MİLLET MECLİSİ REİSİ
Mustafa KEMAL
SONUÇ OLARAK ;
Kütahya-Eskişehir muhabereleri sırasında hazırlıklarını henüz tamamlayamamış olan Türk ordusunun muhabere şartları gereği Sakarya nehrinin doğusuna çekilmesi sonucunda 17 Temmuz 1921 tarihinde Kütahya Yunanlılar tarafından işgal edildi. Bu karanlık günler çok sürmedi. Yaklaşık bir yıl sonra 26 Ağustos da Başlayan büyük taarruz ve 30 Ağustos tarihinde yapılan Baş kumandan Meydan muhaberesi sonucunda Yunan ordusu dağıldı. Aynı gün (30 Ağustos) Türk birlikleri Kütahya 'da girdi. Böylelikle işgal devresi sona erdi ve Kütahya ebediyyen TÜRK HAKİMİYETİ ne girdi.
DÜNYADAKİ İLK TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ
Kütahya 'daki bir tarihi olay da 13 Temmuz 1766 'da imzalanan Dünyanın ilk toplu iş sözleşmesidir. Vali Ali Paşa' nın huzurunda imzalanmış, burada işçi ve işveren arasında bir antlaşma yapılmış, çırak, kalfa ve ustanın ayrı ayrı ücretleri belirlenmiştir.
Kütahya 1867 'de Hüdavendigar Vilayetine bağlı bir sancak merkezi iken, II. Meşrutiyetten sonra bağımsız bir sancak oldu. Milli Mücadele yıllarında, Ocak 1921 'de Çerkez Ethem düzenli ordu çatışmasına sahne olan Kütahya, 17 Temmuz 1921 'de Yunanlıların işgaline uğradı. Büyük Taarruz 'a kadar işgal altında kalan Kütahya, 30 Ağustos 1922 'de kurtuldu. 8 Ekim 1923 'de Vilayet durumuna getirilmiştir.