Yozgat

Yozgat Tarihçe Yozgat İli, Anadolu’nun en eski yerleşim merkezlerinden biridir. Alişar höyüğünde 5000 sene öncesine ait eserler bulunmuştur. Yozgat il toprakları Anadolu’da ilk siyasi birliği kuran ve Anadolu’da tarih devrinin başlangıcı sağlayan Hitit’lerin sınırları içerisinde en kalabalık yerleşim merkezlerinden biriydi. M.Ö. 2000 - 1500 yılları arasında kurulan ve merkezi Yozgat sınırları içerisindeki Hattuşaş olan Hitit’lerin hakimiyetinden sonra yöre M.Ö. 1200’lerde Deniz Hakları istilasının ardından Frig’lerin hakimiyetine girdi. M.Ö. 7. yüzyül başlarında Kimmer’lerin saldırısına uğradı. M.Ö. 6. yüzyılda Lidya Krallığına bağlandı. Aynı yüzyılın ortalarında Pers’ler, M.Ö. 4. yüzyılda da Makedonya’lılar tarafından ele geçirildi. M.Ö. 3. yüzyılın başlarında güney kesimi kısa bir süre Kapadokya Krallığının hakimiyetinde kaldı. Daha sonra Anadolu’yu istila eden göçebe Kelt kabilelerinden Galat’ların yerleştiği Galatya’nın bir parçası oldu. M.Ö. 2. yüzyıl başlarında kurulan Galatya Krallığı bir süre Pergamon (Bergama) ve Pontus Krallıklarına bağlı kaldıktan sonra M.Ö. 85’te Roma’nın korumasına girdi.
M.S 395’te Roma İmparatorluğu ikiye bölününce Anadolu, Doğu Roma (Bizans)’ın payına düştü. İslam orduları ve Sasani’ler zaman zaman Bizanz elindeki bu bölgeye akınlar yapmışlarsa da bölgeyi devamlı olarak tutamadılar.

Kurtuluş Savaşında ve Cumhuriyet Döneminde Yozgat

Yozgat, Mütareke ve Milli Mücadele yıllarında adını önemle duyuran illerden biridir. Bu dönemde İl, yabancı güçlerin işgaline uğramamasına rağmen tanık olduğu ve Kuva - yı Milliye’yi haylı zor durumda bırakan bir isyan nedeni ile ön plana çıkmıştır.
Yozgat, Mütareke günlerinde Ankara Vilayetine bağlı bir sancak merkezi olup, Boğazlıyan ve Akdağmadeni Kazaları Yozgat’a bağlıydı.
Yozgat, Kurtuluş Savaşı’nda merkezi Ankara’da bulunan 20 . Kolordu’nun denetimi alanı içerisindeydi. Gerek Yozgat’ın yeni Mutasarrıfı Necip Bey, gerek se Ankara Valisi Muhittin Paşa’nın Kuva - yı Milliye harektei karşısındaki olumsuz tutumları ve engellemeleri nedeniyle Sivas Kongresi günlerine kadar Yozgat’ta direnişle ilgili önlemli bir gelişme olmadı. Muhittin Paşa’nın 19 Eylül 1919’da Kuva - yi Milliye’ce tutuklanması necip Bey’in de 20 Ekim 1919’da Heyet - i Temsiliye’nin isteği üzerine görevden alınmasından sonra bu durum değişti.
Anadolu’nun her yanında olduğu gibi, Yozgat’ta da Milli Mücadele’ye yönelik örgütlenmeye gidildi. kurulan Anadolu ve Rumeli Müdafaa - Hukuk Cemiyeti Yozgat Şubesi’nin Başçavuşzade Ahmet Efendi getirildi. Şubenin diğer Yönetim Kurulu üyeleri arasında Müftü Hulusi Efendi, Çapanoğlu Edip ve Celal Bey’ler de vardı. Ancak, yönetim kurulunun kendi içinde bir beraberlik oluşturduğu söylenemezdi. Nitekim, yönetim kurulu üyeleri özellikle de Mehmet Hulisu Efendi’yle Celal ve Edip Bey’ler arasındaki sürtüşme Milli Mücadele’nin yazgısını etkileyecek ölçüde sonuçlar doğuran Çapanoğlu İsyanı’nın da nedenlerinden birini oluşturdu.
CUMHURİYET DÖNEMİNDE YOZGAT
Cumhuriyet Döneminde Vilayet haline getirilen Yozgat; Merkez, Akdağmadeni, Boğazlıyan, Çayıralan, Çekerek (Hacıköy), Sarıkaya, Sorgun, Şefaatli ve Yerköy adlı kazalar ayrılmıştır.
20. yüzyılın ilk çeyreğinde Yozgat Milletvekillerinden Süleyman Sırrı İÇÖZ’ün 25 Haziran 1927 tarihli teklifi üzerine Bozok adı kaldırılarak İl’in adı Yozgat olmuştur