Profesyonel bir yatırım sayılabilecek Windows NTnin çokgörevlilik ve hafızayı mükemmel kullanma gibi özellikleri vardır. Buna karşılık fiyatı oldukça yüksektir ve çalışmak için gayet yüksek standartlı bir makina ister.
IBM firmasının geliştirdiği OS/2 de NTye benzer şekilde çokgörevli işletim sistemi olup fiyat/performans oranı açısından makul sayılabilecek bir işletim sistemi olarak göze çarpar.
Linux, herkese göre bir işletim sistemi değildir. UNIXi benimsemeyen bir kullanıcıdan Linuxu kullanmasını bekleyemezsiniz. İnternetin kendisi UNIX tabanlı olduğu için Linux bu alanda yukarıda sözü geçen sistemlerden daha avantajlı bir duruma gelir. Dağıtımı tek firmayla sabit olmadığı için geliştirilme aşamasında dünyanın dört bir yanından katkı ve destek gelir. UNIXe belirli bir standart getirilmesi için yapılan çalışmalara uyan Linux, POSIX standardını destekler.
RedHat, Caldera gibi çeşitli Linux sürümleri da piyasada satılmakta, çok zengin bir döküman ve arşiv kaynağı ile kullanıcılara sunulmaktadır. 80x86 tabanlı işlemciler üzerinde kurulabilen ve İnternet üzerinde bedava dağıtılan diğer işletim sistemlerinden birisi FreeBSDdir. FreeBSD, bir grup programcı tarafından BSD standartını 80x86 bilgisayarlara taşımak üzere geliştirilmiştir ve Linux ile büyük benzerlikleri bulunur.
Linux işletim sisteminin güvenilir ve sağlam yapısından haberdar olmayan, hatta bu gerçeği bilerek ücretli sistemlerdem medet uman kişiler vardır. Sabit fikirli olmadan önce bu sistem hakkında daha fazla verinin dağıtılması, kullanıcıların bilinçlendirilmesi gereklidir. Bu da ancak, Linuxun yapabildiklerini göstermekle olabilir.
Türkiyede ve Dünyada Linux
Eğer Linuxu sever ve bu sistemin yaygınlaşmasında, bihaber kullanıcılara tanıtımında öncülük etmek isterseniz, bu bölüm tam size göredir.
Henüz tüzel kişiliği olmayan Türkiye Linux Kullanıcıları Grubu sayfası Türkiyede Linux çalışmaları için iyi bir başlangıç noktasıdır. Türkçe ve İngilizce Türkiyedeki en geniş kapsamlı Linux sunucusunun genişlemesinde yeni fikirlere, çözüm önerilerine ihtiyaç vardır. Bu da ancak Linux seven bir kitlenin varlığıyla mümkündür.
Dünyada ve Türkiyede İnternet Servis Sağlayıcıları (İSS) Linuxu uzunca bir süredir ticari olarak kullanıyorlar. Uygulama yazılımları da bu yönde kullanıcıların hizmetine sunuluyor. Fakat güvenlik sorunları nedeniyle Linux kullanan servis sağlayıcıları, müşterilerini bu hizmetten yoksun tutuyorlar. Açık sistem kavramının yaygınlaşması da bu sebepten dolayı sekteye uğruyor.
Linux ve Donanım Desteği
Bir işletim sisteminin tüm kartları tanıması, tüm sabit disklerle çalışabilmesi, tüm giriş/çıkış kartlarıyla uyum içinde çalışması mümkün değildir. Bu konuda çok iddalı olan tak-çalıştır sistemine sahip Windows95 bile bazen yetersiz kalabilmekte. Linux da piyasada yeralan hemen hemen bütün donanımlarla birlikte çalışabilir.
Linux, üzerinde matematiksel işlemci olsun veya olmasın Intel 386SX/DX, 486SX/DX/SX2/DX2/DX4, Pentium ve PentiumPro işlemcilerde sorunsuz çalışır. Bunlarla beraber (Cyrix 486 tabanlı işlemcilerinde nadiren sorun çıkarsa da) AMD, Cyrix gibi firmaların işlemcileri de Linux tarafından desteklenir. Matematik işlemcisi olmayan bilgisayarlarda Linuxun beyni sayılan çekirdek, matematik işlemcisine gerek duyulan kod parçalarında bu işlemciyi emüle edebilir. Burada belirtilen IBM uyumlu PCler dışında ALPHA, PowerPC, MIPS, farklı Sparc modelleri, PA-RISC gibi birçok farklı işlemciye de başarılı bir şekilde taşınmıştır.
Linux, kişisel bilgisayarlarda kullanılan ISA, VLB (Vesa Local Bus - yerel veri yolu), EISA, MCA (IBM Microchannel) veya PCI veriyolu mimarisi ile çalışabilirler.
Linux, SMP (symmetric multi processor) olarak da bilinen birden fazla işlemcili bilgisayarlar üzerinde de çalışabilir ve birden fazla işlemciyi en verimli şekilde kullanır.
Kişisel bilgisayarların kullandığı 80x86 tabanlı işlemciler dışında, taşınan ve sorunsuzca çalıştığı bilinen işlemciler ve bilgisayarlar ile konu hakkında daha fazla bilgi alınabilecek İnternet adresleri aşağıda verilmiştir.
Linux/68000
Linux/MIPS
Linux/PowerPC
Linux for Acorn
MacLinux
Compaq Deskpro XL
IBM PS/2 MCA systems
Compaq Contura Aero
IBM ThinkPad
Linux/MIPS
Linux/Alpha
HP PA-RISC
SPARC/Linux
Linux, metin modu kullanırken tüm ekran kartlarıyla (Hercules, CGA, EGA, CGA, IBM monokrom) sorunsuz çalışır. X Window çalıştırmak isterseniz hızlandırılmış bir SVGA kart önerilir. Sürekli yenileri eklense de aşağıda şu anda desteklenen kartların tam listesi vardır.
Hercules mono VGA / VGA mono EGA ARK Logic ARK1000PV/2000PV, ARK1000PV/VL ATI VGA Wonder, ATI Mach32, ATI Mach8, ATI Mach64 Cirrus 542x, 543x, 62x5, 6420/6440 OAK OTI-037/67/77/87 Trident TVGA8900, TVGA8800, TVGA9xxx Tseng ET3000/ET4000/W32, ET4000/W32/W32i/W32p, ET4000AX IBM 8514/A, IBM XGA, XGA-II IIT AGX-010/014/015/016 (16 bpp) Oak OTI-087, OTI-067, OTI-077 S3 911, 924, 801, 805, 928, 864, 964, Trio32, Trio64, 868, 968 Weitek P9000 (16/32 bpp) Diamond Viper VLB/PCI Orchid P9000 Western Digital PVGA1, WD90C00/10/11/24/30/31/33 Avance Logic AL2101/2228/2301/2302/2308/2401 Chips & Technologies 65520/65530/65540/65545 Compaq AVGA Genoa GVGA MCGA (320x200) MX MX68000/MX68010 NCR 77C22, 77C22E, 77C22E+ RealTek RTG3106 Video 7 / Headland Technologies HT216-32 Western Digital/Paradise PVGA1, WD90C00/10/11/24/30/31/33 Hyundai HGC-1280 Sigma LaserView PLUS Sabit Diskler ve Sabit Disk Denetleyicileri
Linux, standart IDE, bazı ESDI, hemen hemen tüm SCSI ve nadiren kullanılsa da MFM ve RLL denetleyicilerini desteklerler. Aslında Linux çalıştırmak için sabit diske gerek yoktur. Ağ üzerinden, Bootp protokolü yardımıyla Linux yüklü başka bir bilgisayarın kaynaklarını kullanmak mümkündür. Sabit disk denetleyiciniz en az 16 bit olmalıdır. Genellikle MS-DOS altında sorunsuz çalışan her sabit diski Linux da görebilir.
Sabit disk üzerinde Linux için bir miktar yer ayırmalısınız. Birden fazla disk de kullanabilirsiniz, Linux her diski ayrı bir dizin altından erişebilir. Bu konuda daha geniş bilgiyi Linux kurulumu bölümünde bulabilirsiniz.
Sabit diskler, denetleyicileri desteklendiği sürece Linux altında kullanılabilirler. Artık neredeyse tüm CD-ROMlar SCSI denetleyicilerle çalışıyorlar. Bir SCSI denetleyiciniz varsa makinanız CD-ROMu da tanıyacaktır. Linux, CD-ROMların standart iso9660 dosya sistemini de tanır.
Desteklenenen kartlar, AMI Fast Disk VLB/EISA Adaptec AVA-1505/1515, AHA-1510/152x, AHA-154x, AHA-174x, AHA-274x, AHA-2940/3940, ACB-40xx Always IN2000 BusLogic (ISA/EISA/VLB/PCI) DPT PM2001, PM2012A (EATA-PIO) DTC 329x (EISA) (Adaptec 154x compatible) Future Domain TMC-16x0, TMC-3260 (PCI), TMC-8xx, TMC-950 Media Vision Pro Audio Spectrum 16 SCSI (ISA) NCR 5380 generic, 53c400, 53c406a, 53c7x0, 53c8x0 (PCI) Qlogic / Control Concepts SCSI/IDE (FAS408) (ISA/VLB) Seagate ST-01/ST-02 (ISA) SoundBlaster 16 SCSI-2 (ISA) Trantor T128/T128F/T228 (ISA) UltraStor 14F (ISA), 24F (EISA), 34F (VLB) Western Digital WD7000 SCSI AMD AM53C974, AM79C974 (PCI) Adaptec SCSI-MFM/RLL bridgeboard Iomega PC2/2B Qlogic (ISP1020) (PCI) Ricoh GSI-8 Ethernet Kartları
Piyasada çok çeşitli ethernet kartları vardır. Genellikle yaygın olarak kullanılanlar 3Com veya NE2000 uyumlulardır. Aşağıda desteklenen ethernet kartların bir listesi yeralmaktadır. PCMCIA, Tokenring, ISDN, AX25 kartlarının uyumlu olanları, çok nadir kullanıldıkları için burada belirtilmeyecektir.
3Com 3C501, 3Com 3C503, 3C505, 3C507, 3C509/3C509B (ISA) / 3C579 (EISA) AMD LANCE (79C960) / PCnet-ISA/PCI (AT1500, HP J2405A, NE1500, NE2100, NE2000, NE1000 AT&T GIS WaveLAN Allied Telesis AT1700 Ansel Communications AC3200 EISA Apricot Xen-II Cabletron E21xx DEC DE425 (EISA) / DE434/DE435 (PCI), DEC DEPCA HP PCLAN 27245, 27247, 27252A, 10/100VG PCLAN Intel EtherExpress, EtherExpress Pro New Media Ethernet Racal-Interlan NI5210, NI6510 PureData PDUC8028, PDI8023 SEEQ 8005 SMC Ultra Schneider & Koch G16 Western Digital WD80x3 Zenith Z-Note / IBM ThinkPad 300 built-in adapter Ses Kartları
Linux üzerinde hemen her türlü ses kartı desteği var. SoundBlaster16 ses kartlarının üzerinde ASP çipi veya 4.11 ve 4.12 DSP (digital signal processor - sayısal ses işleyici) bulunanları Linux üzerinde kullanamazsınız.
Desteklenen ses kartları, 6850 UART MIDI Adlib (OPL2) Audio Excell DSP16 Aztech Sound Galaxy NX Pro Crystal CS4232 CHO-PSS (Orchid SoundWave32, Cardinal DSP16) Ensoniq SoundScape AWE 32 Gravis Ultrasound, Gravis Ultrasound MAX Logitech SoundMan Games, Logitech SoundMan Wave Logitech SoundMan 16 (PAS-16 uyumlu) MPU-401 MIDI MediaTriX AudioTriX Pro Media Vision Premium 3D (Jazz16), Pro Sonic 16 (Jazz), Pro Audio Spectrum 16 Microsoft Sound System (AD1848) OAK OTI-601D cards (Mozart) OPTi 82C928/82C929 cards (MAD16/MAD16 Pro) Sound Blaster, Sound Blaster Pro, Sound Blaster 16 Turtle Beach Wavefront cards (Maui, Tropez) Wave Blaster [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]