Çevrimdışı

BETİMSEL ANLAMDA İDEOLOJİ

Bu üç araştırma programından ilki, insan topluluklarının empirik olarak incelenmesi programıdır; buna ‘antropoloji’ diyelim. Verili bir insan topluluğu hakkında incelenebilecek çeşitli şeyler vardır.

Toplumsal insan gruplarının bazı özelliklerini ya da bunlarla ilgili olguları betimleme ve açıklama projesi içinde ortaya bir ideoloji teorisi çıkabilir. Burada ayırdığımız ilk anlamında ‘ideoloji’, bir insan grubunun toplumsal-kültürel sisteminin elverişli bir inceleme için bölünebileceği ‘parçalar’dan birine gönderme yapacak . Bölünmenin nasıl yapıldığına bağlı olarak grubun ‘ideoloji’si aşağı yukarı kapsayıcı olacak, ama tipik olarak grubun üyelerinin taşıdığı ;
-inançları,
-kullandıkları kavramları,
-tutumlar ile psikolojik eğilimleri,
-güdüleri,
-arzuları,
-değerleri,
-tercihleri,
-sanat eserleri,
-dinsel ayinleri,
-davranışları gibi şeyleri kapsayacaktır.
İdeoloji’nin bu geniş ve spesifik (özgül)olmayan anlamında her insan grubunun bir ideolojisi vardır; her grubun failleri bazı psikolojik eğilimlere sahip olacak, bazı kavramlar kullanacak ve bazı inançlar taşıyacaktır. Özellikle bu anlamda ‘ideoloji’ yalnızca bir grubun bütün üyelerinin paylaştığı inançları, alışkanlıkları, özellikleri kapsamaz. İnsan grupları çeşitlilik, ayrılık ve çatışkı içerirler. Verili bir grup için verdiğimiz açıklamanın ayrıntılı ve eksiksiz olmasını istediğimiz ölçüde, bu açıklama bu tür inanç, motivasyon, tercih, tutum, vb. farklılıklarının betimlemelerini içermek zorunda kalacaktır.
Bu tür salt betimsel anlamda bir ideoloji hem söylemsel hem de söylemsel olmayan öğeler içerecektir. ‘Söylemsel’ (ya da ‘kavramsal’ veya ‘önermesel’) derken kavram, fikir, inanç, gibi şeyleri; ‘söylemsel olmayan’ derken de karakteristik davranışlar, ritüeller, tutumlar, sanatsal etkinlik biçimleri, vb. ‘yi kastediyorum.’

Alıntı.